________________
મેાક્ષમાળા–વિવેચન
૨. વિવેક વધારું = જડ ચેતનના વિવેક કરી જડના સૂક્ષ્મ પર્યંચા, ચેતનના સૂક્ષ્મ ભાવા આળખું. હિતઅહિતને સૂક્ષ્મપણે વિચારું. દરેક વાતનું શું પરિણામ આવશે તે વિવેકથી જણાય છે. કયા ભાવા સારા, કયા ભાવા ખાટા તે જાણું, અને સારા પ્રકારે વર્તે.
૧૧૦
૩. વિચાર વધારું = વિચારણાની વૃદ્ધિ કરું. વિચાર વસ્તુને જેમ છે તેમ બતાવે છે. ભગવાનના વચના વિચારું. પોતાના જીવનના વિચાર કરું કે તે બહુ ક્રીમતી છે. પોતાના આયુષ્યના વિચાર કરું, નકામું ન ગાળ્યું.
જ્ઞાન ભણીને અભિમાન ન કરવું. વિવેક હાય તે અભિમાન ન થાય. જ્ઞાન તા વિરતિને અર્થે છે. જ્ઞાન પ્રમાણે વર્તે. જ્ઞાન સાથે વિવેક, વિચાર અને વર્તન હાય તે શાંતિ થાય. વિચારથી વિવેક આવે. પછી તેમ વર્તે. નવીન નવીન વિચારણા કરતાં મન એકાગ્ર થાય. વિચારણા ન હોય તા મન ભટકતું રહે. ભક્તિમાં ખેલતાં અર્થ અને તેના ભાવ વિચારે તે। જ મન તેમાં રહે અને આનંદ આવે.
જ્ઞાન છે તે નવ તત્ત્વમાં વહેંચાય છે. ઘણા મેટા પુસ્તકા એ નવતત્ત્વ ઉપર રચાયા છે. વસ્તુનું સ્વરૂપ સમજવા માટે નવતત્ત્વ છે. આગળ તત્ત્વાવઘ” વિષે સત્તર પાઠ આવશે. જે વિચાર કર્યા હાય તે કોઈ જિજ્ઞાસુ મુમુક્ષુ હાય તેને કહી બતાવવા. વિશેાધ = ઊંડી વૃષ્ટિથી તપાસવું. નવતત્ત્વ વગેરેમાં ઊંડા ઊતરતાં આખા વિશ્વનું
સાન થાય.
