________________
--
--
S
મોક્ષમાળા-વિવેચન વગેરે આત્માર્થમાં નડે છે તે પણ કુસંગ છે. આત્મા સિવાય બીજા સંકલ્પ-વિકલ્પ વગેરે સર્વ કુસંગ છે. સંસારમાં બધું એવું જ છે તેથી સંસાર કુસંગરૂપ છે. સંસારમાં રુચિ તેને મેક્ષ રુચે નહીં. સંસારના પ્રસંગ મેક્ષની રુચિ થવા ન દે અને થઈ હોય તે તે પલટાવી નાખે. મેહના પ્રસંગે જેમાં છે તે સંસાર છે. જેથી કર્મરૂપી રેગ વધે તે કુસંગ છે. સંસાર અનંત કુસંગરૂપ છે માટે ત્યાગવા યોગ્ય છે. સંસારત્યાગ એટલે શું? તે કે સંસારપિરિભ્રમણના કારણરૂપ કર્મને ત્યાગ કરે. કર્મબંધના મુખ્ય કારણ મિથ્યાત્વ, કષાય અને અજ્ઞાન છે તેને ત્યાગ કરે.
આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપને સાધે તે આત્મસિદ્ધિ. જેથી આત્મસિદ્ધિ થાય તે સત્સંગ છે. આત્માના જ્ઞાનદર્શનચારિત્રવડે શુદ્ધ આત્માને સાથે અથવા આત્મા છે, તે નિત્ય છે આદિ છપદના વિચારે કરી શુદ્ધ આત્માને સાથે તે તે સત્સંગ કહેવાય. આત્માની સત્ય માન્યતા, રુચિ થાય તે સત્ય રંગ, જે આત્મા છે તેવી માન્યતા થાય તે સત્ય રંગ અથવા સપુરુષ જે માને છે તેવી માન્યતા તે સત્ય રંગ. એ સત્ય રંગ જે ચઢાવે તે સત્સંગ છે, મેક્ષને માર્ગ બતાવે તે મૈત્રી. મિત્ર હોય તે પિતાના મિત્રને હિત થાય એવું બતાવે. જન્મમરણ જેથી છૂટે તે સાચું હિત. તે જે બતાવે તે મિત્ર. સાચા મિત્ર સદ્ગુરુ. સાચી માન્યતા કરાવનાર અને હિત કરનાર સદ્ગુરુ છે. સાચી શ્રદ્ધા થાય તે હિત જ છે. વાસ્તવિક સત્સંગ અને મૈત્રી એક જ છે, અને એ જ મોક્ષને માર્ગ છે. ઉત્તમ શાસ્ત્ર એટલે જ્ઞાની પુરુષે લખેલાં શાસ્ત્ર જેમાં મેક્ષની વાત
