________________
૧૦૪
મોક્ષમાળા-વિવેચન નિત્ય છે, તેનું સુખ પણ નિત્ય છે, મેક્ષ નિત્ય છે. માટે તારા જેવી નિત્ય વસ્તુને ઈચ્છ, પ્રાપ્ત કર. “એક સમય તે સૌ સમય” ત્રણે કાળ જીવને નાશ નથી.
શિક્ષાપાઠ ૪૩. અનુપમ ક્ષમા
દશ યતિધર્મમાં પહેલે ઘર્મ ઉત્તમ ક્ષમા છે. અંતર્શત્રુ - કેદાદિ ષડરિપુ - કામ, કેબ, ભ, મેહ, મદ, મત્સર છે. તેના માથા કાપી નાખે એવું ક્ષમારૂપી = તરવાર છે. તરવાર એક ને શત્રુ ઘણું છે. ક્ષમાને મેક્ષને ભવ્ય દરવાજે કહ્યો. પવિત્ર આચાર – પંચાચાર, ક્ષમા હોય તે કે પવિત્ર આચારની રક્ષા કરવામાં ક્ષમા એ બખ્તર છે.
સમપરિણામ રાખે પણ શુદ્ધભાવ ન હોય તે મોક્ષ ન થાય. શરીરના તલ તલ જેવા કકડા કરે તે પણ કષાય ન થવા દે, છતાં શુદ્ધભાવ નથી તે નવરૈવેયક સુધી જાય પણ મેક્ષ ન થાય. તેથી શુદ્ધભાવે ક્ષમા રાખનાર મનુષ્ય ભવસાગર તરી જાય છે એમ કહ્યું.
ગજસુકુમારનું બીજી પણ ઘણું કન્યાઓ સાથે સગપણ કરેલું. અહીં સેમલની વાત આવે છે તેથી તેટલી જ વાત કહી છે. સુરૂપ = સારું રૂપ, આકાર. સુવર્ણ = સુંદર રંગ. ભયંકર કોઇ = કેઈને જોતાં ભય લાગે કે શું કરી નાખશે? ગજસુકુમારને બાળી નાખતાં પણ તે સેમલ પાછો ન હડ્યો. સ્મશાન એકાંત જગ્યા કહેવાય છે ત્યાં ગજસુકુમાર એકાગ્ર = એક આત્મામાં જ લીનપણે રહ્યા હતા. વિશુદ્ધ ભાવ = ઉત્કૃષ્ટ શુભ ભાવ કે જ્યાં શુદ્ધને લક્ષ છે; દેહથી
