________________
મોક્ષમાળા-વિવેચન અને બનાવટી નાક કાન પહેરતા હતાં. સુદર્શન મુનિ થયા. તેઓ વિહાર કરતા કેટલેક કાળે પટના પધાર્યા. લેકે તેમને ઉપદેશ સાંભળી આનંદ પામ્યા, પણ અભયાએ અને કપિલાએ રેષ પામી કાવતરું કરી સ્મશાનમાં તે મુનિને બાળી મૂક્યાં. એ પરિષહ સહી સુદર્શન મેક્ષે ગયા. અનેક સંકટ રાણીએ અને કપિલાએ આપ્યાં છતાં અડોલ રહી મેક્ષે ગયા. સુદર્શન અને સ્થૂલિભદ્ર એ બન્નેનાં સમાધિસ્થાન પટનામાં આવેલા છે.
સુદર્શન શેઠ પુરુષધર્મમાં હતા, તથાપિ રાણીના સમાગમમાં તે અવિકળ હતા. અત્યંત આત્મબળે કામ ઉપશમાવવાથી કામેંદ્રિયને વિષે અજાગૃતપણું જ સંભવે છે; અને તે વખતે રાણીએ કદાપિ તેના દેહને પરિચય કરવા ઈચ્છા કરી હતી તે પણ કામની જાગૃતિ શ્રી સુદર્શનમાં જેવામાં આવત નહીં; એમ અમને લાગે છે.”
--શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર (૪૮૮)
શિક્ષાપાઠ ૩૪. બ્રહ્મચર્ય વિષે સુભાષિત
બ્રહ્મચર્ય એટલે આત્મામાં ચર્યા. આત્માને ઓળખી તેમાં રમણતા કરવી તે બ્રહ્મચર્ય. બૃહ ઘાતુ ઉપરથી બ્રહ્મ શબ્દ થયો છે. મેટામાં મેટ તે બ્રહ્મ – આત્મા – કેવળજ્ઞાનસ્વરૂપ તેમાં ચર્યા એટલે રમણ કરવું. બ્રહ્મચર્યને સામાન્ય અર્થ એવો છે કે મૈથુન ન સેવવું. સુભાષિત
* આ પઘને અર્થ “નિત્યનિયમાદિ પાઠમાં પૂ. પ્રભુશ્રીજીના બોધના આધારે લીધેલ છે તેમજ ઉપદેશામૃતમાં પણ પૃષ્ઠ ૨૪૩-૨૪૪ પર છપાયેલ છે તે વિચારવા યોગ્ય છે.
