________________
૧૦૦
મોક્ષમાળા-વિવેચન રહિત), યત્નાથી (૩૨ દેષ રહિત) સામાયિક કરવું. જેમ બને તેમ સામાયિકમાં શાસ્ત્રપરિચય વધારે. સામાયિક તે સભાવથી એટલે હસ, ઉત્સાહ અને પ્રીતિથી કરવું.
શિક્ષાપાઠ ૪૦. પ્રતિક્રમણ વિચાર
પ્રતિ = સામું, કમણ = જવું. પ્રતિક્રમણ એટલે દેવની સામે જવું–ષનું સ્મરણ કરી જવું–હિંસા થઈ છે કે નહીં એવી રીતે બધાં કામો ફરીથી જોઈ જવાં. કંઈ પણ દેષ થયા છે? એમ આપણે જોઈ જવું અને દેષને પશ્ચાત્તાપ કરે એમ એને અર્થ થઈ શકે છે. અર્થાત કરેલા કામે અને તેમાં લાગેલા દોષે એક પછી એક યાદ કરી પશ્ચાત્તાપ કરે. એથી પાપનું નિવારણ થાય છે અને ફરી એવા દોષે થતા અટકે છે.
વંદિત્ત, અઢાર પાપસ્થાનક વગેરેમાં પાપનું દહન, ટૂંક કથન કર્યું છે. ડગલે ને પગલે પાપ થાય છે માટે આપણે પણ પ્રતિકમણ અવશ્ય કરવું. લેકેને દેખાડવા નહીં પરંતુ પિતાને સુઘરવા માટે દેષને વિચારે કે મને પાપથી પરકમાં દુઃખ થશે, તેથી પશ્ચાત્તાપૂર્વક ત્યાગે. પરલેકભય વિચારતાંમાન મૂકતાં આત્મા કમળ થાય. પિતાના દોષ દેખાય તેથી બીજા પ્રત્યે ગુણગ્રાહીપણું થાય. હું બધાથી અધમ છું, એમ માન રહિત થવાય. પશ્ચાત્તાપ કરવાથી ત્યાગવા યોગ્ય વસ્તુને વિવેક આવતે જાય–સમજાતું જાય. આ મને કરવા ગ્ય નથી એમ સમજાય. ભગવાનની સાક્ષીએ વિસ્મૃત દેશે યાદ કરી તેને
