________________
૯૦.
મેક્ષમાળા-વિવેચન જેણે આઠે કર્મ ક્ષય કર્યા છેઆચાર્ય –જે સંયમ પાળે, પળાવે. ઉપાધ્યાય – જે આગમ ભણે, ભણવે. સાધુ – જે રત્નત્રય આદિ મેક્ષમાર્ગને સાધે. જો = શુદ્ધ માગધીમાં જનો છે. તેથી દિગંબરમાં ઘણો સહેંતા, નમો સિદ્ધાર્ગ વગેરે બેલાય છે. જે – છઠ્ઠી વિભક્તિને પ્રત્યય છે. માગધીમાં ચેથીને બદલે છઠ્ઠી વિભક્તિ આવે છે. તp= લેકમાં. એ શબ્દ અંતદીપક છે, તેથી પાંચને લાગે. લેકમાં જ્યાં જ્યાં અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, સાધુ હોય ત્યાં ત્યાં તે સર્વને નમસ્કાર.
બાર ગુણ અરિહંત દેવ, પ્રણમીજે ભાવે; સિદ્ધ આઠ ગુણ સમરતાં. દુ:ખ દહગ જાવે. ૧ આચારજ ગુણ છત્તીસ, પંચવીસ ઉવજઝાય; સત્તાવીસ ગુણ સાધુના, જપતાં શિવ સુખ થાય. ૨
એમ ૧૦૮ ગુણ એ નવકારમંત્ર જપતાં સ્મરવાના છે. તે નીચે મુજબ છે :
અરિહંતના ૧૨ ગુણ :- (૧) અશોક વૃક્ષ, (૨) સુરપુષ્પવૃષ્ટિ, (૩) દિવ્ય-ધ્વનિ, (૪) ચામર (૫) સિંહાસન, (૬) ભામંડલ, (૭) દુંદુભિ, (૮) છત્ર એ આઠ પ્રાતિહાર્ય અને (૧) અપાય - અપગમ - અતિશય, (૨) જ્ઞાન - અતિશય, (૩) પૂજા-અતિશય, (૪) વચન અતિશય એ ચાર અતિશય મળી અરિહંતના બાર ગુણ થાય છે.
સિદ્ધના ૮ ગુણ – (૧) અનંતજ્ઞાન (૨) અનંતદર્શન (૩) અવ્યાબાઇ સુખ, (૪) અનંત ચારિત્ર, (૫) અક્ષય સ્થિતિ, (૬) અરૂપીપણું, (૭) અગુરુલઘુત્વ, (૮) અનંતવીર્ય એ સિદ્ધના આઠ ગુણ છે. તે અનુક્રમે જ્ઞાનાવરણીય,
