________________
મેક્ષમાળા-વિવેચન (૨) ભાવયા–બીજા જીવેને ભાવ સુધરે, દુર્ગતિમાં ન જાય અને મોક્ષનું કારણ થાય તેમ કરવું, તે “ભાવદયા’.
(૩) સ્વદયા–પિતાના આત્માની દયા. આ આત્મા મિથ્યાત્વમાં ખેંચાયેલે તત્વ પામતું નથી અને જિનાજ્ઞા પાળી શકતા નથી, માટે તત્ત્વ સમજી જિનાજ્ઞામાં પ્રવેશ કરે તે “સ્વદયા”.
(૪) પરદયા-–પૃથ્વીકાય, અપકાય, તેજકાય, વાયુકાય, વનસ્પતિકાય અને ત્રસકાય, એ છકાય જીવને જાણુને સર્વ જીવની રક્ષા કરવી તે “પદયા”.
(૫) સ્વરૂપદયા – પિતાનું ખરું સ્વરૂપ શું છે? તેને વિચાર સદ્ગુરુને બળથી કરે. દેહથી હું ભિન્ન છું, મારા ગુણે જ્ઞાન દર્શન છે, મારા ભાવ નિર્મળ કેમ થાય ? એમ દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય સૂક્ષમ વિવેકથી વિચારે તે “સ્વરૂપદયા”.
(૬) અનુબંધદયા – શિષ્ય ગુને કર્યો હોય તેને દોષ કઢાવવા ગુરુ ઘમકાવીને કહે પરંતુ અંતરમાં દયા છે અને જાણે છે કે એથી આનું હિત થશે તે “અનુબંધદયા’. અનુબંધ = પરિણામ, ફળ.
(૭) વ્યવહારદયા–ઉપયોગપૂર્વક = લક્ષપૂર્વક. વિધિપૂર્વક = ગ્ય રીતે જેમ ભગવાને કહી હોય તે વિધિથી દયા પાળે, મુનિને કહ્યું હોય તેમ મુનિ વર્તે ગૃહસ્થને કહ્યું હોય તેમ ગૃહસ્થ વર્તે. જેમ કે પાણી ગાળવાની વિધિ વગેરે જેમ કહ્યું હોય તેમ કરે તે વ્યવહારદયા”.
(૮) નિશ્ચયદયા–સદૂગુરુએ જે સ્વરૂપ કહ્યું છે અને પ્રગટ કર્યું છે, તે શુદ્ધ સ્વરૂપ જ સાધવા ગ્ય છે અને
