________________
૩૩
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૩૩ શિક્ષાપાઠ ૧૩. જિનેશ્વરની ભકિત, ભાગ ૧
ગૃહસ્થ અવસ્થામાં ભક્તિ એ કાર્ય (કર્તવ્ય) છે. સત્ય એટલે સાચું કહેનાર. જિજ્ઞાસુ છે તેને સત્ય પામવું છે, અને જેણે અસત્ય ટાળીને સત્ય પ્રાપ્ત કર્યું છે તેને પૂછે છે. જેને સમ્યકત્વ થયું છે તેને અહીં સત્ય કહ્યો છે. સત્ય અને જિજ્ઞાસુને ગુરુ શિષ્ય જેવા કલ્પી સંવાદ લખે છે.
જગતમાં ઘર્મ ઘણું છે. શંકર = શિવ, મહાદેવ. બ્રહ્મા = ચાર મઢાવાળી તેમની મૂર્તિ હોય છે. વિષ્ણુના અવતાર માને છે. સૂર્ય, અગ્નિ વગેરેને પૂજવાનું વેદમાં બતાવ્યું છે. પારસીઓ અગ્નિને પૂજે, મંદિરમાં ચંદનને અગ્નિ કાયમ રાખે. ભવાની = ભવ એટલે શંકર, તેની સ્ત્રી ભવાની એટલે પાર્વતી. શક્તિને ભવાની કહે છે. રામકૃષ્ણ પરમહંસ ભવાનીની પૂજા કરતા. પેગંબર = અલ્લાને પેગામ એટલે સંદેશ લાવનાર, મુસલમાની ઘર્મપ્રવર્તક અલ્લાને માને, મૂર્તિને ન માને. ઈશુ ખ્રિસ્ત = ખ્રિસ્તી ધર્મપ્રવર્તક. તેઓ પેલેસ્ટાઈનમાં થયા હતા. એમને કેટલીક રિદ્ધિ પ્રગટી હતી. એમને ઉપદેશ એકંદરે લેકેને હિત કરે તે અને સામાન્ય નીતિને હતે. ખ્રિસ્તી ધર્મ યૂરોપ, અમેરિકામાં ફેલાયે. તેઓ ઈશુને ઈશ્વરને દીકરે માને છે. ખ્રિસ્તી અને મુસલમાનની માન્યતાઓ સ્વર્ગ વગેરેની મળતી છે. એ સિવાય દરેક જાતના માણસો કંઈ ને કંઈ માને. બે ઈટ મૂકીને પણ પૂજે. બુદ્ધનું નામ નથી આપ્યું, કારણ જિજ્ઞાસુએ પ્રચલિત સામાન્ય માન્યતા વિષે પૂછયું છે.