________________
માક્ષમાળા–વિવેચન
૩૯
તેથી પાતાના ભાવ પણ તેવા રાગદ્વેષ રહિત સદા સમભાવવાળા થશે. ત્યારે પાપ ટળવાથી જડ એટલે સ્થાવર એકેન્દ્રિયના ભવ, મંદ એટલે વિકલેન્દ્રિય (એઇંદ્રિય, તૈઇંદ્રિય અને ચૌરેન્દ્રિય) તથા પશુપક્ષીના ભવ અને અધોગતિ એટલે નરકગતિ ટળી જશે. દેવમનુષ્યભવમાં પણ ઉત્તમ સદ્ગુદ્ધિવાળા થાય. તેથી ભક્તિ એ પરમાર્થથી શુભ મંગળરૂપ છે તેને અતિશય ચાહેાા. હે ભવ્યો ! ભગવાનને ભજીને તમે મેાક્ષ પ્રાપ્ત કરી.
(૪) ભક્તિથી શુભભાવ થાય છે, તેથી મન શુદ્ધ થાય છે. મન શુદ્ધ કરવા માટે, મંત્રસ્મરણ એ શ્રેષ્ઠ ભક્તિ છે. નવકારમંત્ર એટલે પંચપરમેષ્ઠીને નમસ્કાર કરવાના મંત્ર. એ નવકારરૂપ મહાપદનું નિરંતર સ્મરણ કરી. એ નવકારમંત્ર શ્રેષ્ઠ છે. બીજા સંસારના મંત્રા લૌકિક છે. માક્ષના કામમાં આવે તે સુમંત્ર છે. પંચપરમેષ્ઠીમંત્રના સાર ‘સહજાત્મસ્વરૂપ’
છે. પ્રભુશ્રીજી ‘સહજાત્મસ્વરૂપ સદા સમરો” એમ પણ કહેતા. હે ભવ્યા ! તમે મંત્રસ્મરણ નિરંતર કરવારૂપ ભક્તિ કરીને મેાક્ષ પામે.
its
(પ) ભક્તિ કરવાથી રાગકથાના સર્વેથા ક્ષય થાય. તત્ત્વસ્વરૂપ ધારણ થાય ત્યારે પરાભક્તિ આવે. જેમ જેમ ભગવાનનું શુદ્ધ સ્વરૂપ સમજાય, તે સ્વરૂપમાં વૃત્તિ લીન થાય, તેમ તેમ રાગદ્વેષની ક્ષય થાય અને અનંત પ્રપંચ છૂટી જાય. અનાદુિથી પાંચ ઇન્દ્રિયના વિષયેયમાં રાગદ્વેષ કરવાના અભ્યાસ છે, તે ભક્તિમાં વધારે રહેવાથી દૂર થાય છે. જ્યાં સુધી વિષયામાં ચિત્ત હાય ત્યાં સુધી ભક્તિમાં ચિત્ત ચાંટે નહીં. વિષયેાથી વિરક્ત થાય તેને શક્તિમાં શુદ્ધ