________________
તૃતીય પ્રસ્તાવ અઢાર ભવ,
૭૮ કુમારને મકલ અથવા તે યુદ્ધ કરવાને તૈયાર થઈ જા એ સ્વામીને આદેશ છે.” એમ કહીને દૂત બહાર નીકળે, એટલે દુર્વચન સાંભળવાથી રૂછ બનેલ ત્રિપૃષ્ઠ કુમારે મજબૂત લષ્ટિ, મુષ્ટિના પ્રહારથી હણ, ગળામાં પકીને, પાછળના દ્વારમાગે તેને કહાવ મૂકયો. પછી તે અનુક્રમે અશ્વગ્રીવ નરેંદ્રના ભવનમાં આવ્યા અને તે પ્રજાપતિનો બધે વ્યતિકર રાજાને કહી સંભળાવ્યે. જે સાંભળતાં રાજ ભારે કોપાયમાન થયો અને સભા આ પ્રમાણે ક્ષોભ પામી-કઈ સુભટ કેપ પ્રગટ થવાથી અધિક દુકપ્રેક્ષ્ય થયેલ અને સતત ઉત્પન્ન થતા પરસેવાના બિંદુથી ઉભટ બનેલ એવું પોતાનું મુખ લુંછવા લાગ્યું, કેઈ નવ-કુવલયની માળાસમાન અને નિર્મળ પ્રભાયુકત એવી તરવારપર, ભ્રમરસમાન શ્યામ એવી પિતાની દષ્ટિ નાખવા લાગે, કઈ કે પરૂપ સિંહના આડંબરથી ભય પમાડનાર એવા પર–શત્રુપક્ષને ક્ષોભ કરનાર અને જાણે સાક્ષાત પિતાની શકિત હોય, એવી શકિત-શસવિશેષને હાથમાં ધારણ કરવા લાગ્યા, રેખા અને ઉત્કટ ભ્રકુટીના ભંગથી ભીષણ એવું કેઈનું બદ્ધ ભાલ-લલાટ તે પ્રલયકાળે પ્રગટ થયેલ રાહમંડળયુકત આકાશના જેવું શોભતું હતું, કેઈએ વજસમાન મજબૂત સુષ્ટિના પ્રહારથી તાડન કરેલ ધરણે તે અવિનયધારી અપરાધીની જેમ કંપવા લાગી, ઈષ્ટ રણ-રસથી પ્રગટ થતા રોમાંચવડે હાથ પીન થઈ જવાથી લાંબા વખતથી પહેરેલા કેઈન કનક-કંકણુ-કડા પણ તૂટવા લાગ્યા, કેઈ મત્સરના ભારથી તરલ-ચપલ થયેલ અને વચન બોલવામાં સયત્ન એવી જહાછજને દાંતથી દશેલ ઓષ્ઠ સંપુટવડે મહાકષ્ટ દબાવી રાખતે. એ પ્રમાણે તે વખતે કેપલરથી ઉછળતા અને સંગ્રામના સમાગમમાં ઉત્કંઠિત થયેલા સુભટેની વિવિધ ક્રિયાઓ ચાલુ થઈ. એવામાં અશ્વગ્રીવ રાજા કહેવા લાગ્ય
અરે ! ઉપેક્ષા પામેલા દુરાચારીઓની આવી જ ગતિ હોય છે. એમાં તેને શે દેષ નહિ તે પિતાની પુત્રીને પરણવાના અપરાધ વખતે પણ જે તેને મેં દબાવી દીધું હતું, તે શું આટલે પ્રસાર તે પામી શકત કે ? માટે જે પતાની પુત્રી સાથે કામ-વિલાસ ઈચ્છે, તે પિતાના સ્વામીને પણ દુઃખ આપે, તેમાં અગ્ય શું છે ? અથવા તે હવે એ પ્રમાણે કહેવાથી શું ? હજી પણ એ મહા-પાપીને હું પરાભવ પમાશ, માટે અરે ! પ્રયાણની વિજયઢકા–વાદ્ય વિશેષ વગાડે, કુંજને સજજ કરાવે, અને તૈયાર રાખે, રને જોડાવે, અને બધા રાજાઓને બોલાવે. ” એમ રાજાની આજ્ઞા થતાં તરતજ સેવકેએ બધું તૈયાર કરી દીધું.
એવામાં રાજા મજજન–ગૃહમાં ગયે. ત્યાં ઉત્કૃષ્ટ પ્રકારે તેણે મજજન કર્યો, કાસકુસુમસમાન સુંદર વસ્ત્રો ધારણ કર્યા, કેશોમાં સુગંધિ યુપો બાંધ્યાં અને સર્વાગે ચંદન-રસને લેપ કર્યો, એટલે પુરહિતે અમંગલના ઉપશમ
