________________
અષ્ટમ પ્રસ્તાવ–ગણધર દેશના-રાંક દેવાગમ.
પદા ઉઠે ત્યારે હાથમાં પકડીને મને અપણુ કરજો, કે જેથી તેના વિનયનું ફળ બતાવું.” તેઓએ કહ્યું-જેમ દેવ આજ્ઞા આપે તેમ.” (આપની આજ્ઞા પ્રમાણે કરશુ' ). ત્યારપછી પારસી પૂરી થઇ ત્યારે સર્વ દેવા પેાતાને સ્થાને ચાલ્યા. તે કુષ્ટી દેવ પણ જગદ્ગુરુને મોટા આદરથી પ્રણામ કરીને જવા લાગ્યા.. તે વખતે તે રાજપુરુષા રાજાના આદેશને અનુસરીને તેને પકડવા ઉઠ્યા. ત્યારપછી આ ગયા. આ ગયા તે કુઠ્ઠી.” એમ ખેલતા રાજપુરુષાની પાસે જ તે દેવ અદૃશ્ય થઈ ગયા. ત્યારે તેઓએ મનમાં વિલખા થઈને તે વૃત્તાંત રાજાને જણાવ્યે. ત્યારપછી બીજે દિવસે માટા કૌતુકને પામેલા રાજાએ અવસરે જગદ્ગુરુને પૂછ્યુ કે-“હે ભગવન ! ગઇ કાલે આપની સમીપે બેઠેલેા કાઢથી નષ્ટ થયેલી કાયાવાળા અને નહીં જાણવા લાયક છે સ્વરૂપ જેનુ એવા કયા પુરુષ હતા ? ” ભગવાને કહ્યું—“હે મહારાજા! તે દેવ હતા. તે હમણાં દાંક નામના વિમાનમાં ઉત્પન્ન થયા છે. ” રાજાએ કહ્યું—“ કેવી રીતે ? ” પ્રભુએ કહ્યું “ સાંભળેા '':—
૫૦૩
<<
વત્સ દેશમાં કૌશાંબી નામની નગરી છે. ત્યાં શતાનીક નામે રાજા છે. તે નગરીમાં એક સેહુક નામના બ્રાહ્મણ હતા. તે જન્મ થયા પછી તરત જ મોટા દારિદ્રયના ઉપદ્રવથી પીડા પામેલે હાવાથી મહાકoવડે ભિક્ષાવૃત્તિએ કરીને કાળ નિર્ગમન કરતા હતા. એકદા ગર્ભવતી થયેલી ખરસુખી નામની તેની લાર્યાએ તેને કહ્યું કે—“ હે બ્રાહ્મણ ! મારા પ્રસૂતિસમય નજીક આ છે, અને ઘરમાં ઘી, ચાખા વિગેરે કાંઇ પણ નથી, તે કેમ તમે નિશ્ચિંત રહ્યા છે ?” ત્યારે તેણે કહ્યું—“ હે ભદ્ર ! હહંમેશા શિક્ષાભ્રમણુ કરવાથી મારી બુદ્ધિ નાશ પામી છે, તેથી તું જ કહે કે આ સમયે દ્રવ્ય ઉપાર્જન કરવાના કયો ઉપાય છે? ” તેણીએ કહ્યું— જાએ, સવ આદરથી રાજાને વળગે. તેના વિના દારિદ્રય નાશ પામશે નહીં.” આ પ્રમાણે તેણીના કહેવાથી તે હુંમેશા હાથમાં પુષ્પ લઇ રાજાના આશ્રય કરવા લાગ્યા. એકદા વિધાતાની અનુકૂળતાને લીધે તેના વિનયને જોઈને રાજા તુષ્ટમાન થયા, એટલે તેણે કહ્યું કે—“ હે બ્રાહ્મણુ ! તારી ઈચ્છા પ્રમાણે માગ.” ત્યારે તેણે કહ્યું કે— “ હે દેવ ! બ્રાહ્મણીને પૂછીને હું માગીશ. ’” રાજાએ તેનુ વચન અંગીકાર કર્યું. તે બ્રાહ્મણુ પાતાને ઘેર ગયા. બ્રાહ્મણીને પૂછ્યું... હે ભદ્રે ! રાજા તુષ્ટમાન થયા છે, તે તું કહે કે હું શું માશુ' ?” તેણીએ કહ્યું—“ંમેશા પ્રથમ આસન પર બેસીને લેાજન કરવું, દક્ષિણામાં એક સેાનામહાર અને દિવસને મધ્યે એક વાર રાજા પાસે જવું. આ ત્રણ ખાખત માગે. આટલાથી
