________________
પ૧૭
અષ્ટમ પ્રસ્તાવ-ગૌતમસ્વામીને કેવળજ્ઞાન. પ્રમાણે ચિંતવવા લાગ્યા. “ માત્ર એક જ દિવસના કાર્ય માટે સ્વામીએ મને કેમ અહીં મોકલે ? ચિરકાળના પરિચિતને વિષે શું આ પ્રમાણે કરવું યોગ્ય છે? હા ! હા ! હું અધન્ય છું કે જે ચિરકાળ સુધી ચરણકમળ સેવીને પણ છેવટ આ પ્રમાણે હમણાં જગદ્ગુરુના વિયેગને પામે. અથવા તે હે હદય ! રાગદ્વેષ રહિત જિનેશ્વરને વિષે શા માટે પ્રથમથી જ તે પ્રતિબંધ કર્યો કે જેથી આટલો બધે શેક કરે છે ? કેમકે આ પ્રતિબંધ સંસારરૂપી લતાને પાણીની નીક સમાન છે, ભયંકર દુર્ગતિનું દ્વાર છે અને મોક્ષસુખની ઇચ્છાવાળાને અનર્થનું મૂળ છે. તે જ ઉત્તમ પુરુષોને ધન્ય છે કે જેઓએ સુખરૂપી હરણને ક્ષય કરનાર મેહરૂપી મોટા સિંહના બાળકને નાશ કર્યો છે.” આ પ્રમાણે ગૌતમસ્વામીએ શુક્લધ્યાનરૂપી અગ્નિવડે ગાઢ ઘાતિકર્મરૂપી કાષ્ઠને બાળી નાંખ્યા. એટલે તેમને તત્કાળ કેવળજ્ઞાને ઉત્પન્ન થયું. પછી તે ગૌતમસ્વામી બાર વર્ષ સુધી ભવ્ય પ્રાણીઓને પ્રતિબંધ કરી મેલમાં ગયા ત્યારે ભગવાને સુધર્માસ્વામી નિવણમાર્ગને પ્રકાશ કરવા લાગ્યા. પછી તે પણ ચિરકાળ સુધી વિચારીને શ્રી જંબુસ્વામીને ગરછની અનુજ્ઞા આપીને સિદ્ધિપદને પામ્યા. એ જ પ્રમાણે વિદ્યાધરેંદ્રો, નરેદ્રો અને દેવેંદ્રોના સમૂહને વાંદવાલાયક સ્થંભવ વિગેરે મોટા આચાર્યો થઈ ગયા. પછી અતિશય ગુણરૂપી રત્નના નિધિસમાન, મિથ્યાત્વરૂપી અંધકારને નાશ કરવામાં સૂર્યસમાન અને વેરને દૂરથી જ ત્યાગ કરનાર વજીસ્વામી ઉત્પન્ન થયા. તેમની શાખામાં અને ચંદ્ર નામના કુળમાં અનુપમ સમતાના તે કુળભવનરૂપ અને સંયમના નિધાનરૂપ શ્રી વર્ધમાન નામના મુનીંદ્ર થયા. મોટા કળિકાળરૂપી અંધકારના પ્રચારવડે જેના સર્વ વિષમ અને સમભાગ પૂરાઈ ગયા હતા એ મુક્તિમાર્ગ મુનિઓની પાસે દીવાની જેવા તેમણે પ્રકાશ કર્યો હતે. મહાદેવના હાસ્યની જેવા ઉજજ્વળ યશવડે જેણે સર્વ દિશામાં પ્રકાશિત કરી હતી એવા તે મુનિપતિને સૂર્ય અને ચંદ્રની જેવા જગતમાં પ્રસિદ્ધ છે શ્રેષ્ઠ શિષ્ય હતા. તેમાં પહેલા શ્રી જિનેશ્વરસૂરિ મોટા અર્થને જાણનારા હતા. તે વહાણની જેમ સંસારસમુદ્રના તરંગોથી આમતેમ ભમતા ભવ્ય પ્રાણીઓના સમૂહને તારવામાં સમર્થ હતા. મોટા સારવાળા અને ઉજજવળ એવા તેનાથકી હિમવત્તથકી ગંગા નીકળે તેમ સમગ્ર જનને પૂજવા લાયક અને નિર્મળ સાધુ સંતતિ નીકળી. બીજા પૂર્ણિમાના ચંદ્ર જેવા સુંદર બુદ્ધિસાગર નામના
૧ સમૂહ,
