________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર. તે શરીર - મનહર કર્યું. પછી તેને શિબિકામાં સ્થાપન કરી ચિતાની સમીપે લઈ ગયા. પછી દેવેંદ્રો અત્યંત જય જય શબ્દ કરવા લાયા, ખેચરના સમૂહ ચોતરફ પુના સમૂહ મૂકવા લાગ્યા (વૃષ્ટિ કરવા લાગ્યા), દેવાંગનાઓ નૃત્ય કરવા લાગી, વાછ વાગવા લાગ્યા અને અતિ શેકથી વ્યાકુલ થયેલે સંઘ રસ્તુતિ કરવા લાગ્યું. તે વખતે અવિનકુમારોએ તત્કાળ અગ્નિની જ્વાળાના સમૂહવડે પ્રદીપ્ત કરેલી ચિતામાં અસુરેંદ્રો અને સુરેન્દ્રોએ જિનેશ્વરનું શરીર આરેપણ કર્યું. પછી તેમાં વાયુકુમાર દેએ વાયુ વિકુવ્યું. બીજા દેવતાઓ વારંવાર તેમાં સુગંધી ધૂપની મુષ્ટિએ અને ઘી તથા મધના કે નાંખવા લાગ્યાં. પછી માંસાદિક બળી ગયા ત્યારે સ્વનિતકુમાર દેવેએ શીતળ અને સુગંધી ક્ષીરસાગરના જળની ધારાવડે તે ચિતાને બુઝાવી. પછી મંગળને માટે શકે કે પ્રભુની ઉપલી જમણુ દાઢા ગ્રહણ કરી અને નીચેની દાઢા અમર અસુરેંદ્ર ગ્રહણ કરી, ડાબી ઉપલી દાઢ ઈશાનંદ્ર ગ્રહણ કરી અને તેની નીચેની દાઢા બલીંદ્ર ગ્રહણ કરી, તથા બીજા સુરેન્દ્રો અને અસુરેંદ્રોએ યથાયોગ્ય અંગોપાંગ ગ્રહણ કર્યા. પછી ચિતાને સ્થાને વિચિત્ર રત્ન વડે ખૂબ રચી, જગદ્ગુરુના નિવણગમનને મહત્સવ યત્ન કર્યો. પછી સર્વ દેવેંદ્રો અને દેવો તે કાળને યોગ્ય પોતપોતાનું સમગ્ર કાર્ય કરીને શેકના ભારથી મંદ વાણીવડે આ પ્રમાણે બેલવા લાગ્યા–“ત્રણ લેકના નાથ આજે મોક્ષમાં જવાથી આજે જ સૂર્ય અસ્ત પામ્યા. આજે જ ભરતક્ષેત્રનું સારભૂત રત્ન હરણ કરાયું. હે નાથ ! આપને વિરહ થવાથી હવે પ્રચંડ ભવરૂપી વેરીથી પીડાતા અને નષ્ટ બુદ્ધિવાળા અમારી જેવાનું કોણ શરણ થશે ? હે જિનેશ્વર ! સુર-અસુર સહિત આ સમગ્ર ત્રણ ભુવન પુણ્યહીન છે એમ અમે માનીએ છીએ, નહીં તે આપ કુળ ૫ર્વતની જેટલા આયુષ્યવાળા થયા છે. અથવા અવશ્ય થનારી વસ્તુને વિષે સંતાપ કરવો નિષ્ફળ છે. હે જગન્નાથ ! હવે તે સર્વદા આપનું તીથે જ એક જયવંત વતે.” આ પ્રમાણે કહીને જગદ્ગુરુના દુસહ વિરહાગ્નિવડે પીડા પામેલા ઇદ્રો નંદીશ્વરદ્વીપમાં જઈ અષ્ટાલિંક મહોત્સવ કરી દેવલોકમાં ગયા. ત્યાં ગોળ અને શ્રેષ્ઠ જામય સમુદ્ગક( દાબડા )માં તે જિનેશ્વરની દાઢાઓ યત્નવડે પૂજીને મૂકી. હવે તે જિનેશ્વરના નિર્વાણની રાત્રિએ દેના શરીરવડે ઉઘાત કરેલ હોવાથી આજ સુધી દરવર્ષે મનુષ્ય દીપોત્સવ કરે છે. અહીં ગૌતમસ્વામી પણ આકાગથી ઉતરત દેના વિમાને જેવાથી જિનશ્વરનું નિર્વાણ જાણે આ
