________________
૫૪
શ્રી મહાવીરચરિત્ર,
ભગવાન ચિરકાળ સુધી પૃથ્વી પર વિચર્યાં. હવે અગ્નિભૂતિ ૧, વાયુભૂતિ ૨, વ્યક્ત ૩, મડિત ૪, મૌર્યપુત્ર ૫, અકપિત ૬, અચલભ્રાતા ૭, મેતાર્યું ૮ અને પ્રભાસ ૯-આ નામના નવ ગણધર સિદ્ધિપદ પામ્યા; પછી કેટલેાક કાળ ભવ્ય પ્રાણીઓને પ્રતિબંધ કરી પોતાના મોક્ષગમનના ( નિર્વાણુના ) કાળ સમીપે આવ્યા જાણી લગવાન વ માનસ્વામી સમગ્ર દેશેામાં પ્રસિદ્ધિને પામેલી પાવાપુરીમાં ગયા, ત્યાં પેાતાના ખાહુબળવડે શત્રુઓને દળી નાખનાર હસ્તિપાળ નામે રાજા હતા, તેની અતિ મોટી શુલ્કશાળામાં રાજાની અનુજ્ઞા લેવા પૂર્વક જગદૂગુરુ છેલ્લુ ચાતુર્માંસ રહ્યા. તે શાળામાં અનેક સેંકડા સ્તંભા રહેલા હતા, વિવિધ પ્રકારના શ્રેષ્ઠ ચિત્રકર્મવડે તે મનહર દેખાતી હતી, દ્વારના તારણને વિષે શ્રેષ્ઠપુતળીએવડે તે મનેાહર. હતી, તથા સર્વ જાતિના પ્રાણીઓના ઉપરાધ ( ઉપદ્રવ ) રહિત હતી. અનુક્રમે કાર્તિક ( આશ્વિન ) માસની અમાવાસ્યાનેા દિવસ પ્રાપ્ત થયા ત્યારે જગદ્ગુરુએ ફેવળજ્ઞાનનું વિઘ્ન કરનાર, અને પેાતાની ઉપર સ્નેહને ધારણ કરનાર ગૌતમ ગણધરને કહ્યું કે-“ હે દેવાનુપ્રિય ! અહીં પાસેના ગામમાં જઈને દેવશર્મા નામના બ્રાહ્મણને તમે પ્રતિબંધ કરો.” તે સાંભળી જેવી સ્વામીની આજ્ઞા.” એમ કહી ગૌતમરવામી ત્યાં ગયા, અને ભગવાનની આજ્ઞા પ્રમાણે કર્યું. પછી ત્યાં જ રહ્યા. તેવામાં તે જ દિવસની રાત્રિના પાછલા ભાગે સ્વાતિ નક્ષત્ર હતું ત્યારે ત્રીશ વર્ષના કેળીપર્યંય પાળીને છઠ્ઠની તપસ્યા કરીને પુણ્યક આસને રહેલા ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ સર્વ સવરૂપ શૈગ્નેશીકરણ જેટલામાં અંગીકાર નથી કર્યું. ( અંગીકાર કરવાની તૈયારીમાં હતા) તેટલામાં ઇંદ્રના નેત્રરૂપી કમલિનીનું વન એકદમ વિકસ્વર થયુ અને તત્કાળ ભસ્મરાશિનામના ક્રૂર ગ્રહ ઉદય પામવાના છે તેથી' જિનશાસન
66
પામશે એમ જાણી તે ઇંદ્રે બહુમાનપૂર્વક પ્રભુને વિજ્ઞપ્તિ કરી કે-“ હે ભગવાન! પ્રસાદ કરે. આ પ્રમાણે જ એક ક્ષણ નિગમન કરા કે જેથી સ્મરાશિના ઉદય (પ્રભાવ) પાછા હઠે; ( આપની હૈયાતીમાં ઉદય થાય તા તેનુ જોર કમી થાય. ) કેમકે આના ઉદયથી કુંતીથિકા આપના તાર્થને અત્યંત પીડશે અને મનુષ્ય તેના સત્કાર કરશે નહી. વળી આપ આવા પ્રકારનું કાર્ય સાધવામાં અસમર્થ નથી, કારણ કે જે પેાતાના ખળવડે ત્રણ લેાકને તાળી શકે છે તેને ( આપને ) આવા કાર્યની કઇ ગણતરી છે? વળી હે પ્રભુ ! જો આપ એક ક્ષણ વાર નહીં રહેા તે “ જિનેશ્વરી અનત શક્તિવાળા હોય છે ' એ વચનને અમે શી રીતે સત્ય માન? ”
