________________
૫૧૨
શ્રી મહાવીરચરિત્ર. તમને મારી સાથે ચિરકાળ સુધી ભવપરંપરાને પરિચય છે, તથા મારા ઉપર તમારે ગાઢ સ્નેહ ચિરકાળથી આરૂઢ થએલે છે, તેથી તે ગૌતમ! તમને કેવળજ્ઞાન થતું નથી. ઘણું શેડા પરિચયથી ઉત્પન્ન થએલ સ્નેહ પણ દુખે કરીને મૂકી શકાય તે હેય છે, તે પછી ઘણા કાળના પરસ્પર તુલ્ય સંવાસથી ઉત્પન્ન થએલો સ્નેહ દુર્યજ્ય હોય તેમાં શું કહેવું? આ કારણથી જ જેને નાયક હણાયે તેની સેના જેમ દળાઈ જાય છે તેમ મેહ હણાએથી સમગ્ર કમના સમૂહ લીલામાત્રથી જ દળી નંખાય છે, તેથી તમે સ્નેહના પ્રચારને વિરછેદ કરીને મધ્યસ્થપણને સ્વીકાર કરે, કેમકે ઉત્તમ સાધુઓ મોક્ષ અને સંસારમાં નિઃસ્પૃહ હોય છે.” આ પ્રમાણે જગદ્ગુરુએ કહ્યું ત્યારે વિનય સહિત પ્રણામ કરી “તરિ' (બહું સારું). એમ કહી શ્રેષ્ઠ મુનીંદ્ર ગૌતમસ્વામીએ તે વચન અંગીકાર કર્યું. તે આ પ્રમાણે ગૌતમસ્વામીને પ્રતિબધ કરી જગદ્ગુરુએ ત્યાંથી વિહાર કર્યો. પછી ગામ, આકર અને નગરવડે સુંદર (શેભતા) પૃથ્વીમંડળ ઉપર વિચરતા ભગવાન અનુક્રમે મિથિલા નગરીમાં પ્રાપ્ત થયા. ત્યાં માણિભદ્ર નામના ચૈત્યમાં સમવસય (રહ્યા છે. સુરઅસુરાદિકની પર્ષદા એકઠી થઈ. તેની પાસે ભગવાને અહિંસારૂપી પ્રધાન મૂળવાળા, અસત્ય વચનની વિરતિવાળે, પરધનને વર્જવાથી મનેહર, દેવ, મનુષ્ય અને તિર્યંચની સ્ત્રીઓની કડાથી પરાભુખ (રહિત) અને અકિચનતારૂપી ગુણે કરીને અનર્થ (અમૂલ્ય) એ સાધુધર્મ કહ્યો. તથા પાંચ અણુવ્રત સહિત ત્રણ ગુણવ્રતવડે શેરિત અને ચાર શિક્ષાત્રતવાળો શ્રાવકધર્મ પણ કહો. તે સાંભળી ઘણું પ્રાણીઓ પ્રતિબંધ પામ્યા. તેમાં કેટલાક સાધુપણું ગ્રહણ કર્યું અને કેટલાકે સમકિત અંગીકાર કર્યું. આ અવસરે ગૌતમસ્વામીએ મેટા વિનયથી પ્રણામ કરી જગદ્ગુરુને કહ્યું કે-“હે ભગવન! દુષમ કાળના સ્વરૂપને સાંભળવાના વિષયમાં મને મોટું કૌતુક છે, તેથી મારા પર અનુગ્રહ કરે, અને જેવું થવાનું હેય તેવું કહે.” ત્યારે જિનેશ્વરે કહ્યું કે-“હે ગૌતમ! દુષમ કાળમાં થનારું વૃત્તાંત હું કહું છું કે તમે એકાગ્રચિત્તે સાંભળે –
હું નિર્વાણ પામીશ ત્યારે દુષમ નામને પાંચમો આરો હશે. તેના વિશથી ભવ્યજન પણ ધર્મને ઉઘમ નહીં કરે, મુનિએ પણ બહળતાએ કરીને પરસ્પર કલહ કરશે, ઘણુ પરિગ્રહમાં આસક્ત થશે, અને પિતાના ધર્મમાં - સારી રીતે વર્તશે નહીં. પાખંડીઓ (અન્ય દર્શનીઓ) પણ પોતપોતાના
