________________
• અષ્ટમ પ્રસ્તાવ-પહેલા ગુણવંત ઉપર જિનપાલિતની કથા. ૪૭૫
આ પ્રમાણે પ્રથમ પાંચ અણુવ્રત ઉદાહરણ સહિત કહ્યાં. હવે ત્રણ ગુણવતેને લેશથી હું કહું છું. તેમાં ઊડવેદિશા, અદિશા અને તિરછી દિશામાં ચાર માસ વિગેરે કાળના માનવડે ગમનનું પરિમાણ કરવું તે અહીં પહેલું ગુણવ્રત છે. આ વ્રતમાં અનામેગાદિકને કારણે ઊર્વાદિ દિશાનું જે પરિમાણ કર્યું હોય તેનું ઉલ્લંઘન કરવું એટલે પ્રમાણથી અધિક જવું ૧, પ્રમાણથી અધિક સ્થાનેથી કાંઈ ચીજ મંગાવવી ૨, અથવા ત્યાં કાંઈ ચીજ મેકલવી ૩, ક્ષેત્રની વૃદ્ધિ કરવી એટલે એક દિશામાં રાખેલા ભેજન બીજી દિશામાં ભેળવવા ૪, અને સમૃતિને નાશ એટલે પચાસ એજનનું પ્રમાણ મેં રાખ્યું છે કે સે જનનું ? એ યાદ ન હોય અને પચાસ એજનથી અધિક જવું તે પ. આ પાંચ અતિચાર વર્જવાના છે. આ દિગવ્રત અતિચાર રહિત ભાવથી પાળ્યું હોય તે જિનપાલિત શ્રાવકની જેમ લક્ષમી અને અનુક્રમે મોક્ષ પણ પ્રાપ્ત થાય છે.”
આ પ્રમાણે સાંભળી ગૌતમસ્વામીએ કહ્યું કે-“હે જગન્નાથ ! આ જિનપાલિત કેણ હતું?” સ્વામીએ કહ્યું-“હે ગૌતમ ! સાંભળે. વર્ધન નામના નગરમાં વિક્રમસેન નામે રાજા હતા. તેને મદનમજાષા નામની પટ્ટરાણી હતી, અને સુબુદ્ધિ નામને પ્રધાન હતું. તે નગરમાં જિનદત્ત શ્રેણી અને તેની સુલસા નામની ભાર્યાને પુત્ર જિનપાલિત નામે શ્રાવક રહેતો હતો. તેનું મન જૈનધર્મથી વાસિત હતું. તેણે ગુરુની સમીપે દિશાગમનના પરિમાણનું વ્રત ગ્રહણ કરતી વખતે ચારે દિશામાં પચાસ પચાસ એજનની છૂટ રાખી હતી. આ પ્રમાણે તે ઉત્તરોત્તર ગુણના અભ્યાસને કરતો હતો. હવે એકદા વિક્રમસેન રાજાના રાજ્યની સીમામાં રહેનારો સિંહસેન નામને બિલ રાજા દેશમાં ઉપદ્રવ કરવા લાગ્યું. તેની ઉપર ચડાઈ કરવા અશ્વ, હાથી, રથ અને દ્ધાના સમૂહથી પરિવરેલે વિક્રમસેન રાજા તત્કાળ મોટા આડંબરથી ચાલ્યું. તે વખતે તેને સુબુદ્ધિ પ્રધાને કહ્યું કે“હે દેવ! તે શીયાળ જેવાની ઉપર તમે પિતે વિજયયાત્રાને કેમ કરે છે ? તમારા પગના પ્રતાપથી હણાયેલા પરાક્રમવાળા તેની શી શક્તિ છે? તેથી તમે નગર તરફ પાછા જાઓ, અને મને આજ્ઞા આપે કે જેથી હું તે પ્રકારે કરું કે જે પ્રકારે તે આપની આજ્ઞાને મસ્તકવડે સ્વીકાર કરે.” આ પ્રમાણે તેણે કહ્યું ત્યારે રાજાએ તે મંત્રીને ચતુરંગ સેના સહિત મોકલ્યો. સિંહસેન પણ પિતાના ચરપુરુષથી તેને બળ-વાહન સહિત આવતે જાણીને પર્વતના વિષમ ભાગને આશ્રય કરીને રહ્યો. તે પ્રકારે રહેલા તેને જોઈને (જાણીને )
