________________
૪૯૮
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
""
""
એક અતિશય જ્ઞાનવાળાએ કહ્યું કે-તું મરણ સમયે સમકિતને વમી નાંખીશ, તેથી હુ' જાણું છું અને ચિત્તમાં સંતાપ કરું છું. ' તે બન્નેએ કહ્યું–“ હે ભદ્ર ! જો આ પ્રમાણે હોય તે તને વિષમપણુ આવી પડયું'. આ પ્રમાણે ત્યાં ક્ષણમાત્ર નિર્ગમન કરીને મનમાં વિસ્મય પામેલી તે બન્ને પેાતપેાતાને ઘેર ગઇ. ત્યારપછી એક દિવસ ચાર જ્ઞાનને ધારણ કરનાર સૂરતેજ નામના સૂરિમહારાજ ત્યાં સમવસર્યાં. તે વખતે શેઠાણી અને રાણી તેમને વાંઢવા ગઈ. ત્યાં તેમણે ધર્મ કથા સાંભળી. અવસરે તેઓએ પૂછ્યું. કે–“ હે ભગવન ! પહેલાં અમે ચૈત્યમાં ગઇ હતી તે વખતે. અમે જે કુછીને જોયા હતા તે મરણ સમયે કેમ સમકિતને વસી નાંખશે ? ” સૂરિમહારાજ ખલ્યા કે “ તે અંતસમયે મનુષ્ય ગતિમાં આયુષ્યના અધ કરી ઉત્પન્ન થશે, અને સમકિતપણું ગ્રહણ કરીને અનંતર લવમાં મનુષ્યપણું કે તિર્યં ́ચપણું પ્રાપ્ત થતું નથી. તે વિષે કહ્યું છે કે:
“ સમકિતષ્ટિ જીવ વૈમાનિક દેવ સિવાય બીજું આયુષ્ય માંધે નહી – જો તેણે પ્રથમ સમકિતના ત્યાગ કર્યું ન હેાય અથવા સમકિત પામ્યા પહેલાં અયુષ્ય માંધ્યું ન હાય તા. ’”
તે સાંભળી રાણીએ કહ્યું-“ તે કયાં ઉત્પન્ન થશે ? ” સૂરિએ કહ્યું–“ આ શેઠાણીના પુત્રપણે તે ઉત્પન્ન થશે, ” આ પ્રમાણે સાંભળીને વિસ્મય પામેલી તે બન્ને સૂરિને નમી પેાતાને ઘેર ગઇ. પછી ભાવી પુત્રના સ્નેહે કરીને શેઠાણીએ તે કુષ્ટીની શેાધ કરાવી પરંતુ તેને કાઈ ઠેકાણે જોયા નહી. પછી કેટલાક દિવસો ગયા ત્યારે તે મરીને તે શેઠાણીના ગર્ભમાં ઉત્પન્ન થયે અને પરિપૂર્ણ દિવસે જન્મ્યા. તેનું વર્ધાપન કર્યું. રાજા વસુમતી રાણી સહિત આન્યા. શ્રેષ્ઠીએ તેમનુ ઉચિત કાર્ય કર્યું. દેવકુમાર જેવા તે પુત્રને જોઇને રાણીએ કહ્યું કે-“ હૈ જિનમતી ! આશ્ચર્યકારક કર્મની પરિણતિને જો. જેના શરીરમાંથી પરુના પ્રવાહ વહેતા હતા, લય કર ચાંદામાંથી કૃમિના સમૂહ નીકળતા હતા, માખીઓવડે અણુખણુતા હતા, આંગળીએસડી ગઈ હતી, તથા નાસિકા અને એઇ ગળી ગયા હતા—આવા પ્રકારના તે રાંકડા કુષ્ઠી પુણ્ય કરેલુ' હાવાથી મોટા વૈભવવાળા તારા ઘરમાં સુંદર શરીરવાળા પુત્રરૂપે કેવી રીતે ઉત્પન્ન થયા ? ”
ܕܕ
શેઠાણીએ કહ્યું- હે દેવી ! આવા પ્રકારનું જ સ’સારનુ` વિલસિતપણુ' છે, . તેમાં પરમાર્થ રીતે કાંઈ પણ આશ્ચર્ય નથી; કેમકે કમવશ વનાશ પ્રાણીઓ
