________________
•
અષ્ટમ પ્રસ્તાવ-પહેલા શિક્ષાવ્રત ઉપર કામદેવની કથા.
winni
ન નની અવગણના કરીને તું પુત્ર, સ્ત્રી વિગેરે પરિવાર સહિત અકાળે જ ઉગ્ર ‘દાઢવાળ યમરાજના મુખરૂપી ગુહામાં પ્રવેશ ન કર.” આ પ્રમાણે કહ્યો છતાં પણ તે વખતે તે મહાસત્ત્વવાન જેટલામાં કંપિત ન થયે તેટલામાં છે પામેલા દેવે ગજેનું રૂપ વિકુવ્યું. ત્યાર પછી પ્રચંડ સુંઢને ઉછાળી મેઘની જેવી ગર્જના કરતા તેણે શીધ્રપણે વેગથી દેડીને તે શ્રાવકને ગ્રહણ કર્યો. પછી તેણે તેના શરીરને તરફથી પગ વડે મર્દન કર્યું. પછી આકાશમાં ઉછાળ્યો, ત્યાંથી પડતા તેને દાંતના અગ્રભાગવડે વિયે. આ પ્રમાણે તેને ઘણે પ્રકારે પીડા કરીને પછી તેણે સર્પનું રૂ૫ વિકર્યું. પછી તીણ દાઢવડે તેના શરીરને વિદાયું, તે પણ ગૃહસ્થીઓમાં મુખ્ય એ તે કામદેવ ક્ષોભ ન પામ્યું ત્યારે રાક્ષસનું રૂપ કરીને તે ઉપસર્ગ કરવા લાગ્યું. ત્યારપછી એક ક્ષણ વાર ભયંકર અટ્ટહાસ કરીને અને હાથની તાળીઓ પાડીને થાકી ગયેલા તે દેવે લક્તિથી તેને આ પ્રમાણે કહ્યું કે-“હે કામદેવ શ્રાવક! હું દેવ છું. તારા સત્વને જાણવા માટે અહીં આવ્યો છું, તેથી હે મહાયશસ્વી ! તું પ્રસન્ન થઈને વરદાન માગ ગુણના નિધાનરૂપ તારી જેવા ઉપર કરેલે થે પણ ઉપકાર ખરેખર અસંખ્ય સુખતા સમૂહનું કારણ થાય છે.” આ પ્રમાણે આદર સહિત તે દેવે કહ્યા છતાં પણ ઉત્તમ મુનિની જેમ તે કામદેવે જોવામાં કઈ પણ પ્રકારે છે. પણ પ્રત્યુત્તર આપે નહીં તેવામાં અત્યંત આશ્ચર્ય પામેલે તે દેવ તેના ચરણને નમીને, તેના ગુણસમૂહનું કીર્તન કરીને જેમ આ હતે તેમ પાછો ગયે. બીજે પણ ( કામદેવ પણ) ધર્મને આરાધીને, ત્રીજે લવે કર્મના અંશને ખપાવીને શાશ્વત આનંદ અને સુખવાળા મોક્ષને પામશે. જે આ પ્રમાણે ગૃહસ્થીઓ પણ ધર્મમાં નિશ્ચળ થઈ અત્યંત કામ કરે છે, તે ગૃહવાસને ત્યાગ કરનાર તપસ્વીઓ કેમ.પ્રમાદ કરે? આ પ્રમાણે શ્રી વીર 'જિનેશ્વરે સાધુઓને આશ્રયીને કહ્યું ત્યારે શ્રમણુસંઘ( સાધુસમુદાય)નું ચિત્ત વિશેષ કરીને સંયમમાં ઉદ્યમી થયું. આ પ્રમાણે જેમ લવના ભયથી કાર્ય પામેલા કામદેવ શ્રાવકે સામાયિકને વિષે નિશ્ચલપણું કર્યું તેમ બીજાઓએ પણ કરવું.
( દિવ્રતમાં ગ્રહણ કરેલા દિશાના પરિમાણનું જે હંમેશા ગમનનું પરિમાણુ કરવું તે બીજું શિક્ષાવ્રત છે. આ વ્રતમાં આનયનપ્રયોગ ૧, પ્રેગ્યપ્રયોગ ૨, શબ્દાનુપાત ૩, રૂપાનુપાત ૪ અને બહાર પુદ્ગણ નાખવું તે પ–આ પાંચ અતિચાર વર્જવાના છે. આ લેકને વિષે પણ હંમેશાં દિશાનું પરિમાણ કર્યું હોય તે સાગરદત્તની જેમ આ લેક અને પરલોક સંબંધી અનર્થો પ્રાપ્ત થતા નથી. ”
