________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર,
તે તે જ છે?” એમ શું કહ્યું ?” ત્યારે ભગવાન બેલ્યા કે-“ આ કથા મેટી છે. તે તમે સર્વ એકાગ્ર ચિત્તે સાંભળે –
આ જ જંબુદ્વીપ નામના દ્વિીપમાં ચંપા નામની નગરી છે. ત્યાં એક સુવર્ણકાર (સોની) રહેતું હતું. તે સ્ત્રીમાં લુપ (લુબ્ધ) હોવાથી જે જે સારા રૂપવાળી કન્યાને જેતે હસે તેને તેને પાંચસે સુવર્ણના સીક્કા આપીને પરણતું હતું. આ પ્રમાણે પરણીને તેણે અનુક્રમે પાંચસો સ્ત્રીઓ એકઠી કરી. તે દરેક સ્ત્રીને તેણે તિલક, હાર, અર્થહાર, નૂપુર વિગેરે સર્વ આભૂષણે આપ્યાં હતાં. જે દિવસે તે જે સ્ત્રીની સાથે ભેગ ભોગવે તે દિવસે તે સ્ત્રી સર્વ અલંકારે ગ્રહણ કરે અને સ્નાન, વિલેપન વિગેરે અંગાર કરે અને બાકીને કાળે શાંત (સાદા) વેષવડે જ રહે. નહીં તે ' (તે પ્રમાણે ન કરે તે) તે સુવર્ણકાર તેણીને તિરસ્કાર કરતે હતે. વળી ઈર્ષ્યાળુ હોવાથી તે એક નિમેષ (ક્ષણ) માત્ર પણ ઘરના દ્વારને મૂકતે ન હેતે. સ્વજનેને પણ અવકાશ આપતે નહીં. (એટલે પિતે તેમને ઘેર . જતે નહી અને તેમને પિતાને ઘેર બેલાવતે પણ નહીં.) એ પ્રમાણે દિવસો જતા હતા તેવામાં એકદા તેની ઈચ્છા વિના પણ મહાકષ્ટ કરીને તેને એક મિત્ર તેને પિતાને ઘેર ભોજન કરાવવા લઈ ગયો. ઘણે કાળે અવકાશ મળવાથી તેની સ્ત્રીઓએ વિચાર કર્યો કે – ''
આપણા આ જીવનથી શું ? મણિ અને સુવર્ણના આભૂષણોથી પણ શું ? અને આ નિરર્થક ઘણું વૈભવના વિસ્તારથી પણ શું ફળ છે ? કે જેથી યમરાજની જેવા આ પાપી પતિના ઇદ્રિયવિષયમાં આપણે પડેલી છીએ, તેથી કદાપિ વિલાસ કરવાનું આપણે પામી શકતી નથી. ઘણે કાલે આજ જ્યાં સુધી તે ઘરને મૂકીને અન્યત્ર ગયે છે ત્યાં સુધીમાં એક ક્ષણવાર આપણે મનવાંછિત સુખવડે રહીએ (સુખ ભોગવીએ).” આ પ્રમાણે વિચારીને તે સર્વેએ સ્નાન કર્યું, સુગંધી વિલેપનવડે સર્વ અંગે લેપ કર્યો, ઉત્તમ વસ્ત્રો પહેર્યા, સર્વ આભૂષણો ધારણ કર્યા, કપાળમાં તિલક કર્યા, ઉત્તમ સેંથાને સિંદુર પૂરીને રાતે કર્યો, સુગંધથી વાસિત કરેલી કસ્તુરીના પંકવડે ગાલ ઉપર પીળ કરી, તંબોલ ખાવાવડે આઠ રાતા કર્યા. આ પ્રમાણે શૃંગાર સજી તેઓ જેટલામાં દર્પણને ગ્રહણ કરી તેમાં પિતાનું મુખ જતી હતી તેટલામાં તત્કાળ તેમને ભર ઘેર આવ્યા. તેઓની તેવા પ્રકારની દુષ્ટ ચેષ્ટા જોઈને કેપ ઉત્પન્ન થવાથી તેણે એક સ્ત્રીને એવી