________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
છે ?” તેણે કહ્યું “સત્ય કહું છું.” કુમારે કહ્યું “જે એમ છે તે જેવું થયું હોય તેવું મૂળથી કહે,ત્યારે તેણે રાજા અને મંત્રી જનોને પરસ્પર થયેલે વાતચીતનો વૃત્તાંત કહ્યો. તે સાંભળીને કુમારને લજજા ઉત્પન્ન થઈ, અને તેણે વિચાર કર્યો કે-“ અહો ! મેં અત્યંત અયોગ્ય આચરણ કર્યું કે જેથી તથા પ્રકારનું કુળક્રમથી વિરુદ્ધ કાય કરતા મેં લેકઅપવાદ ગયે નહીં, ધર્મને વિરોધ વિચાર્યું નહીં, અને પિતાના લઘુપણને પણ વિચાર ન કર્યો. આ પ્રમાણે થવાથી હવે હું ઉત્તમ પુરુષને મારું મુખ દેખાડતાં કેમ ન લાજું? તેથી મારે અહીં રહેવું ગ્ય નથી.” આ પ્રમાણે વિચારીને મધ્ય રાત્રિને સમયે સર્વ પરિવાર ગાઢ નિદ્રામાં હતું ત્યારે ભાથું અને ધનુષ ગ્રહણ કરીને પૂર્વ દેશની સન્મુખ જવા લાગ્યો. " .
આ અવસરે ગગનવલ્લભ નામના નગરમાં મહાગ નામના વિદ્યાધર રાજાએ જ્ઞાનસાર નામના નૈમિત્તિકને પૂછયું કે-“આ મારી પુત્રી વસંતસેનાને પતિ કે શું થશે ?” તેણે કહ્યું-“જે પુરુષ એકલે જ પિતાના ભુજબળવડે શ્રાવસ્તિ નગરીના સ્વામી કુસુમશેખર નામના રાજાને પરાક્રમ રહિત કરશે તે તમારી પુત્રીને સ્વામી થશે.” તે સાંભળી વિદ્યાધર રાજાએ પોતાના ક્ષેમંકરાદિક વિદ્યાધરને કહ્યું કે-“ અરે ! તમે શ્રાવસ્તિ નગરીમાં જાઓ. ત્યાં રહેલા તમે જ્યારે આવા પરાક્રમવાળા પુરુષને દેખે ત્યારે તેને જલદી ગ્રહણ કરીને અહીં મારી પાસે લાવજે.” તે સાંભળી “જેવી આપની આજ્ઞા” એમ કહી, તેની આજ્ઞા મસ્તક પર ચડાવી તેઓ તે નગરીમાં ગયા. તેવામાં સુરેંદ્રદત્ત કુમાર પણ એકલો વિવિધ પ્રકારના દેશોમાં ફરતો ફરતો તે જ નગરીમાં આવ્યું, અને નગરીની પાસે રહેલા એક ઉદ્યાનમાં લતામંડપને વિષે રહ્યો. ત્યાં તે જેટલામાં સૂતે રહ્યો હતો તેટલામાં કેટલીક દાસીઓથી પરિવરેલી કુસુમશેખર રાજાની પુત્રી આમતેમ કીડા કરતી કઈ પણ પ્રકારે કર્મના વિચિત્રપણને લીધે એકલી તે જ લતામંડપમાં પેઠી. ત્યાં અનુપમ રૂપવાળો તે કુમાર સૂતેલે દીઠો. તેને જોઈ તેણીને તીવ્ર અનુરાગ ઉત્પન્ન થયે, તેથી તેણીએ તેને જગાડીને અનુકૂળ વચનવડે ઉપસર્ગ કરવા માંડ્યો. તે વખતે “આ મારા નિયમને વિદન કરનારી છે.” એમ જાણીને કુમારે તેને તિરસ્કાર કર્યો. કેવી રીતે ? તે કહે છે.
હે પાપિષ્ઠ ! હે દુષ્ટ શીળવાળી ! હે કારણે વિના ધમેની વેરી ! તું મારા ચક્ષુમાથી દૂર જા, તારા દર્શનવડે સર્યું. તારી જેવીની સાથે
