________________
કર
શ્રી મહાવીરચરિત્ર. પિતાના આત્માને ભવસાગરમાં પાડે? તે તું કહે” આવા પ્રકારના વચનવડે ભુવનમાં દીવા સમાન શ્રી વિરભગવાને તે શ્રેષ્ઠ મુનિ મેઘકુમાર મહાત્માને પ્રતિબોધ કર્યો ત્યારે તે મુનિનું મન જિનેન્દ્ર કહેલા માર્ગમાં કોઈ પણ રીતે તથા પ્રકારે નિશ્ચળ થયું, જેથી દુષ્કર તપમાં તત્પર રહેલા સાધુઓમાં તે દષ્ટાંતરૂપ થયો. સવેગને કરનારી ભગવાનની અનુશિષ્ટિ (શિખામણ) સાંભળીને બીજા પણ શ્રેષ્ઠ સાધુઓ વિશેષે કરીને અપ્રમાદી થઈ સંયમના ઉદ્યોગને પામ્યા.
હવે અન્ય દિવસે જિનેશ્વરની પાસે ધર્મ સાંભળીને રાજપુત્ર નંદિષણ પણું ભવથકી વૈરાગ્યને પામે. પ્રવ્રયા અંગીકાર કરવાની ઈરછાવાળા તેણે શ્રેણિક રાજા પાસે અને પોતાની માતા પાસે ઘણા પ્રકારના વચને વડે વિનંતિ કરીને જેટલા માં દીક્ષા ગ્રહણ કરવા માટે ત્રણ ભુવનના એક પ્રભુની પાસે ચાલે, તેટલામાં આકાશમાં રહેલી દેવીએ તેને આ પ્રમાણે કહ્યું કે-“હે કુમાર ! તું પ્રવ્રજ્યા ગ્રહણ કરવાથી વિરામ પામ, કારણ કે હજી તારે ભેગના ફળવાળું ચારિત્રાવરણ કર્મ બાકી છે, તેથી કરીને છેડે કાળ સ્વગૃહને વિષે તું વ. કેમ બહુ ઉત્સુક (ઉતાવળ) થાય છે ? હે પુત્ર ! અતિ વેગથી ( વિચાર રહિત-સહસ) કરેલા કાર્યો પ્રશંસાને પામતા નથી. એગ્ય કાળે ઉદ્યમ કરવામાં આવે છે તે કાર્યને સાધનાર થાય છે, અને સમય વિના ઘણું સીંચ્યું હોય તે પણ ધાન્ય ફળતું નથી.” આ પ્રમાણે સાંભળીને કુમારે કહ્યું કે-“હે દેવી ! કેમ તું આ પ્રમાણે કહે છે ? મેં પિતે જ વિરતિ લેવાની મતિ અંગીકાર કરી છે, તેને શી રીતે ત્યાગ કરું? અથવા તે કુશીલના સંગથી રહિત અને ગાઢ તપવડે અંગને શુષ્ક કરનારા અને તે ચારિત્રાવરણ કર્મ શું કરશે ?” આ પ્રમાણે કહી તે દેવીના વચનની અવગણુના કરીને શીધ્રપણે સમવસરણમાં ગયે. વિશેષ એ કે-જગદ્ગુરુએ પણ તેને તે જ પ્રમાણે નિષેધ કર્યો, તે પણ અત્યંત વેગના વશથી થવાના વિરતિના ભંગને વિચાર્યા વિના જ ભુવનગુરુની સમીપે તેણે પાપ રહિત પ્રવજ્યા ગ્રહણ કરી. ત્યાર પછી છઠ્ઠ, અઠ્ઠમ વિગેરે દુષ્કર તપશ્ચર્યા કરતો તે જગદ્ગુરુની સાથે બહાર ગામ અને આકર વિગેરેમાં વિહાર કરવા લાગે. તે વિચિત્ર ( જુદા જુદા) સૂત્રને ભણવા લાગે, નિરંતર તેના અર્થને વિચાર કરવા લાગે, ગુરુની પાસે જ રહેતે હતે, સ્થિરચિત્ત પરિષહોને સહન કરતે હતા, સંય મનું પાલન કરવામાં તત્પર હતા, વિષ ઉપર અત્યંત વૈરાગ્યને ધારણ કરતે હતે તથા સ્મશાન અને શૂન્ય આશ્રમ વિગેરે સ્થાનમાં નિરંતર . આતાપના લેતે હતે. હવે એકદા કદાચિત એકલવિહારી પ્રતિમાના કમને
