________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
છે એના શ્રી વર્ધમાનસ્વામી, ભજનપાન તજી પ્રાસાદના શિખર પર આરૂઢ થઈ નગરજનોએ વાસક્ષેપ કરતાં, આકાશમાં રહીને દેવેએ પુષ્પવૃષ્ટિ કરતાં, વિદ્યાધરીએ પ્રેમપૂર્વક નૃત્ય કરતાં, વારાંગનાઓએ મંગલશબ્દો ઉચ્ચારતાં, ઇચ્છિત દાન આપવામાં આવતાં, દેવ-ચારણેએ ગોત્રની ઉત્કૃષ્ટતા વર્ણવતાં અનુકમે પ્રભુ સાતખંડ નામના ઉપવનમાં પધાર્યા કે જ્યાં પ્રથમ પ્રગટ થયેલા પાસેથી મોટા વૃક્ષો શોભાયમાન છે, સર્વે ઋતુઓના પુના ગંધ યુકત મૃદુ પવન જ્યાં વાઈ રહે છે, કમળ વૃક્ષની પત્ર યુક્ત શાખાઓ વડે રવિકિરણે જ્યાં નિરૂદ્ધ થતા ભાસે છે, અત્યંત રમણીયતાને લીધે રંજિત થયેલ દેવ-વિદ્યાધરે
જ્યાં રમતા હતા, ચતરફ પ્રસરતા કુસુમ–પરિમલથી આકૃષ્ટ થયેલ જ્યાં મધુકારે અન્ય ઉદ્યાનમાં જવાની દરકાર ન કરતાં ભમતા હતા, જિનેશ્વરને આવતા જાણી પવનથી ડોલતા પણ વરૂપ હસ્તવડે જે ચિરકાળે જોવામાં આવેલ પ્રિયજનની જેમ સત્વર જાણે બોલાવતું હોય, મદભરથી પરવશ થયેલા મયૂરાના કલરવવડે જે સ્વાગત જાણે કરતું હોય, પવનથી પડતાં પુષ્પવડે જાણે અર્થ આપતું હોય-એમ પિતાની રમણીયતાથી નંદનવનની શોભાને પરાસ્ત કરનાર અને જગદીશના ચરણથી જે પાવન થએલ છે તેનું વર્ણન કેટલું થઈ શકે? એ ઉદ્યાનમાં આવી શિબિકા પરથી નીચે ઉતરી, અશોક વૃક્ષની નીચે પ્રભુએ પિતે જ અલંકાર-પુષ્પાદિક ઉતારી મૂક્યાં. એટલે પેલી કુલવૃદ્ધા, હંસલક્ષણ રેશમી વસ્ત્રમાં તે નાખેલ સુક્તાફળના ઝુમખામાંથી નીકળતા મિતી સમાન તે વસ્ત્રાદિક લઈ ને મૂકતી તથા દુઃખપૂર્વક રૂદન કરતી તે શેકવડે ખલિત થતી વાણીથી ભગવંતને કહેવા લાગી કે હે પુત્ર! તું કાશ્યપ ગેત્રમાં જન્મે છે, સિદ્ધાર્થ રાજાને પુત્ર છે અને જ્ઞાતકલરૂપ આકાશતલમાં શરદના મૃગાંક સમાન છે, વાશિષ્ઠ ગોત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલ ત્રિશલાદેવીના ઉદરથી ઉત્પન્ન થયેલ છે, ક્ષત્રિસાં તિલક સમાન અને નવવનવડે દિવ્ય દેહધારી છે, ગર્ભાવસ્થાથી જ અતિસુકમાલ તથા સુંદર અંગયુક્ત છે, અપ્રતિમ રૂપ, લાવણ્ય અને કાંતિવડે અદ્દભુત છે, ત્રિભુવનમાં વિખ્યાત અને સમસ્ત વિજ્ઞાન તથા નીતિમાં નિપુણ છે, તે આવું અતિદુષ્કર તપ-અનુષ્ઠાન શી રીતે પાળી શકીશ? હે વત્સ! અસિધારા સમાન એ મહાવ્રતનું બરાબર પાલન કરજે, ઘેર ઉપસર્ગની વેદના થકી જરા પણ બીવું નહિ, એ સંયમમાં શુદ્ધ ભિક્ષાવૃતિ સદા કરવાની છે, તથા ગામ કે નગરાદિકમાં પ્રતિબંધ–મતિ મૂકવાની છે. હે વત્સ! સમસ્ત ભાવને જાણનાર એવા તને કહેવાનું કેટલું હોય? માટે એવી રીતે પ્રવર્તજે કે મોક્ષસુખ સત્વર પામે એવામાં પિતાના બધા સ્વજને સહિત, આનંદથી અમંદ અશુ-જળના પ્રવાહને મૂકતે, રાજા ભગવંતના ચરણમાં નમી, દુસહ વિરહાગ્નિથી સંતપ્ત થએલ તે એક
