________________
. સપ્તમ પ્રસ્તાવ-સંગમે પ્રભુને કરેલ ઉપસર્ગો.
334 આરંભેલું કામ પૂર્ણ કરવામાં પુરૂષનું પૌરૂષ વ્રત છે અથવા તો હવે એને સતાવવામાં સાર નથી. એ કૂટમુનિને નાશ કરું એટલે એને વિનાશ થતાં ધ્યાન પણ અવશ્ય વસ્ત થશે. એ પ્રમાણે હું મેટી પ્રતિજ્ઞા પાળનાર ગણાઈશ અને ઇંદ્ર પ્રમુખ દેવોમાં હીલના પાત્ર ન થઈશ.” એમ નિશ્ચય કરી, પ્રજવલિત અગ્નિજવાળાથી ઓતપ્રેત, વિદુલ્લતા-સમયના મેઘ સમાન દુપ્રેક્ષ્ય, એક હજાર-કોટિભાર લેખંડવડે બનાવેલ, જબૂદ્વીપરૂપ ડાબલાના મુખનું જાણે ઢાંકણુ હોય તેવા મહાચકને લઈને, જાણે શુધિત કૃતાંત ત્રણ લેકને ખાવા તૈયાર થયેલ હોય તેમ ગુણહીન અને થાળ જેવા હાથવાળો સંગમક દૂર આકાશમાં ઉડ્યો, અને મેરૂને ચૂર્ણ કરવાનું પ્રગટ માહાત્મ્ય ધરાવનાર તે ચક, તેણે પોતાની સર્વ શકિતથી ભગવંત પ્રત્યે છોડયું. તે અત્યંત ભારે ચક્રથી તાડના પામેલા પ્રભુનું શરીર વજીના દઢ ખીલાની જેમ હાથના નખ સુધી પૃથ્વીમાં પેસી ગયું. તેમ છતાં છકાય જીવની દયા ચિંતવતા જિનેશ્વરને જાણું, તે દેવાધમ વિલક્ષ થઈને વિચારવા લાગ્યું કે-“જયંકર ચકથી જ્યારે એ પંચત્વ ન પામે, તે શસ્ત્રથી એનું શરીર ઘાયલ થાય તેમ નથી. હવે શું કરવું? આવા ઉપસર્ગો જેવા માત્રથી સામાન્ય જનનું જીવિત ખલાસ થાય, તે એ દુસહ શરીરને લાગતાં તે કહેવું જ શું ?' એમ ધારી ઓગણીશમા ઉપસર્ગને અંતે “હવે કદાચ અનુકૂળતાથી ક્ષેભ પામશે ” એમ સમજી, સંગમકે નાનાવિધ મણિ-કિરણોથી વ્યાપ્ત એવું એક પ્રવર વિમાન રચ્યું. તેના પર આરૂઢ થઈ, દિવ્યાભરણની પ્રભાથી પ્રકાશિત, નિર્મળ દેવદૂષ્ય ધારણ કરનાર તથા સામાનિક દિવ્ય દેવદ્ધિ બતાવતાં મધુર - વચનથી તે ભગવંતને કહેવા લાગ્યો કે-“હે મહર્ષિ ! તારા સત્ત્વ, તપ, ક્ષમા, બળ, પ્રારબ્ધ વસ્તુને નિર્વાહ, પોતાના જીવિતની નિરપેક્ષા તથા પ્રાણીઓની રક્ષા કરવામાં તત્પરતા એ ગુણેથી હું પ્રસન્ન થયે છું, તે હવે તેવા તપ-કલેશાદિકથી સર્યું. જો તું કહેતે હોય, તે આ જ શરીરે, પ્રવર દેવાંગનાઓથી અભિરામ, સતત જ્યાં વિસ્તૃત નાટક પ્રવત્તી રહેલ છે, 'વિચિત્ર શકિતવાળા દેવતાઓ જ્યાં આશ્ચર્ય બતાવી રહ્યા છે એવા સ્વર્ગમાં તને લઈ જાઉં, અથવા ઉત્તરોત્તર ભય-પરંપરાથી પ્રગટતા જરાદિ દેષ રહિત અને એકાંતિક સુખપૂર્ણ એ મોક્ષ-નિવાસ તને આપું અથવા તે આ જ ધરામંડળમાં અનેક સામતે જ્યાં વિનયથી શાસનમાં વર્તી રહ્યા છે તથા સંખ્યાબંધ હસ્તી, અ, રથ, યોધા, ભંડારથી ભરેલ એકછત્ર નરેંદ્રત્વ તને આપું. એમાં જે તને રૂચે તે માગી લે. ક્ષોભ તજી, કુવિકલ્પ મૂકી દે.” એમ કહ્યાં