________________
અષ્ટમ પ્રસ્તાવ-ગીતમ, અગ્નિભૂતિને પ્રતિબંધ. ૩૭૧ થયેલા મનુષ્ય, વિદ્યાધરે અને દેવેદ્રોના સમૂહ આદરથી વંદના કરતા હતા તેવા જગન્નાથને મહિમા જઈને “આ શું ?” એમ તત્કાળ સમવસરણમાં ગયેલે ઈંદ્રભૂતિ પિતાના મનમાં આશ્ચર્ય પામ્યું. તે વખતે ત્રણ ભુવનમાં એક સૂર્યસમાન જિનેશ્વરે તેને “હે ઈંદ્રભૂતિ ! ગીતમ! તું ભલે આવ્યું.” એમ મધુર વાણીવડે બોલાવ્યા. તે સાંભળીને તેણે વિચાર્યું કે-“આ તે મારા નામને પણ જાણે છે અથવા તે પૃથ્વી પર પ્રગટ યશવાળા મને કોણ ન જાણે? જો મારા હૃદયમાં રહેલા સંશયને જાણે અથવા છેદે તે મને વિસ્મય થાય.” આ પ્રમાણે વિચાર કરતાં તેને ફરીથી પ્રભુએ કહ્યું કે-“હે સુંદર ! હું જાણું છું કે “જીવ છે કે નહીં?” એમ તારા મનમાં સંશય છે, પરંતુ પ્રમાણથી નિષેધ કરી શકાય તેવા તે સંદેહને તું ત્યાગ કર; કેમકે બ્રાંતિ રહિતપણે જીવ છે જ. તે ચિત્ત, ચેતના, સંજ્ઞા અને વિજ્ઞાન વિગેરે આ પ્રગટ લક્ષણો વડે જાણવા લાયક છે. જે કદાચ સુકૃત અને દુષ્કૃતને આધારરૂપ જીવ અવસ્થિત ન હોય તે યજ્ઞ, દાન, જ્ઞાન અને તપસ્યા (વ્રત) વિગેરે સર્વ વ્યર્થ થશે.” આ પ્રમાણે જગદ્ગુરૂનું વચન સાંભળી તથા તેને પિતાની બુદ્ધિપૂર્વક વિચારી તેણે મિથ્યાત્વની સાથે જ તે સંશયને શીધ્ર ત્યાગ કર્યો. ત્યારપછી કુવિકલ્પને નાશ કરી સર્ષની જેવા ૫(ગર્વ)ને દ્વારથી જ ત્યાગ કરી સંસારથી વિરક્ત મનવાળો તે જગદ્ગુરૂના ચરમાં પડ્યો, અને બે કે-“હે ભગવન! પિતાની દીક્ષા મને આપીને મારા પર અનુગ્રહ (કુપા) કરો.” આ પ્રમાણે તેના કહેવાથી જગદ્ગુરૂએ તેને (પાંચસે શિષ્ય સહિત) પિતાના હાથ વડે દીક્ષા આપી. (૧) તે તેને પ્રવૃજિત થયેલા સાંભળીને અગ્નિભૂતિએ આ પ્રમાણે વિચાર કર્યો કે-“હું ત્યાં જાઉં, અને તે સર્વજ્ઞને પરાજય કરી મારા ભાઈને પાછો લાવું. હું માનું છું કે-તે સાધુએ ઇંદ્રજાલિકની જેમ મારા ભાઈને છળાદિકવડે છે તે નહીં હોય? તેથી મારે તેની ઉપેક્ષા કરવી યોગ્ય નથી. વળી જે કદાચ તે મારા એક જ સંશયને છેદશે તે હું તેને શિષ્ય થઈશ.” આ પ્રમાણે બોલતો તે પણ જિનેશ્વરની સમીપે ગયે. ત્યારે પ્રભુ બેલ્યા કે-“હે અગ્નિભૂતિ ! કર્મ છે કે નથી ? એમ તને સંશય છે, તે અત્યંત અયુક્ત છે; કારણ કે આ જગતમાં કર્મ તે પ્રગટ જ છે. જે કર્મ ન હોય તે સર્વ મનુષ્યને હાથ, મસ્તક વિગેરે અવયવ અને શરીરને સંબંધ સરખે છતાં પણ સર્વ મનુષ્ય સુખી કેમ છે ? અને બીજા નિરંતર દુઃખી કેમ છે?
