________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
AAAAAAAAAA
બીજી સ્ત્રીઓ સાથે પણ ભંગ કરનારનો અમે નિગ્રહ કરીએ છીએ, તે પિતાની જ સ્ત્રીને વિષે આ વૃત્તાંત જાણીને પણ અમે કેમ ક્ષમા કરીએ ?”
આ પ્રમાણે વિચારીને તે વરદાનવાળે ચિતાર કોટવાળને સે અને તેને વધ કરવાની આજ્ઞા આપી. આ વૃત્તાંત સાંભળીને ચિતારાઓનો સમુદાય ત્યાં રાજા પાસે આવ્યા. તેઓએ રાજાને વિજ્ઞપ્તિ કરી કે-“હે દેવ ! આને દેવનું વરદાન મળેલું છે તેથી જેને માત્ર એક જ અવયવ દેખે તેનું પરિપૂર્ણ રૂપ આ આળેખી શકે છે, તેથી શા માટે કારણ વિના આપ કેપને ધારણ કરે છે? જો આ બાબતમાં આપને વિશ્વાસ આવતું ન હોય તે તેની આપ ખાત્રી કરે.” આ પ્રમાણે તેઓએ કહ્યું ત્યારે રાજાએ તેને કુબ્બા દાસીનું માત્ર મુખ જ દેખાડયું. તે જોઈ તેણે તેણીનું યથાર્થ રૂપ ચિતરી આપ્યું; તે પણ પ્રથમના ક્રોધના વશથી રાજાએ તેને જમણા હાથને સંડાસ છેદાવ્યો અને દેશનીકાલ કર્યો.
ત્યારપછી તે ચિત્રકાર પરીથી યક્ષની પાસે ગયો. ત્યાં ઉપવાસ કરીને બેઠે, તે વખતે યક્ષે તેને કહ્યું કે-“હે ભદ્ર ! તે ખેદને મૂકી દે. મારા અનુભવવડે પૂર્વની જ જેમ ડાબા હાથવડે પણ તું ચિતરી શકીશ.” આ પ્રમાણે વરદાન પામેલા તેણે વિચાર કર્યો કે-“અહો ! મહાપાપ કરનારા તે રાજાએ મને નિરપરાધીને આવી અવસ્થા કેમ પમાડ્યો ? તેથી કરીને હવે તે દુઃશિક્ષિતને તેના દુર્નયનું ફળ હું દેખાડું.” એમ વિચાર કરીને એક ચિત્રપટમાં શણગારવડે દેદીપ્યમાન મૃગાવતીનું રૂપ આળેખીને સ્ત્રીની લાલસાવાળા (સ્ત્રીલુબ્ધ) ચડપ્રદ્યોત નામના મેટા રાજાની પાસે તે ગયે. તેને તે ચિત્રપટ દેખાડ્યો. ચંડપ્રદ્યોતે તેને અભિલાષ સહિત જે. જોતાં જ તત્કાળ વિકસ્વર કમળ જેવી લાંબી તે દૃષ્ટિ વિકરવર થઈ. તેને કુળનો અભિમાન નાશ પામે, નીતિમાર્ગ ગળી ગયે (નષ્ટ થયે), મનમાં અરતિ ઉત્પન્ન થઈ, શ્વાસોચ્છવાસ ઉછળવા લાગ્યા, સર્વ અંગે કામાગ્નિ જાજવલ્યમાન થયે અને વિશેષ સહિત જોતાં જોતાં તે જાણે ખંભિત થયો હોય અને કીલિત (ખલિત) થયો હોય તેમ સ્થિર મીંચાયેલા નેત્રવાળે તે એક મુહૂર્ત સુધી રહ્યો. પછી તેણે ચિત્રકારને પૂછ્યું કે –
“હે સુંદર ! સુરસુંદરીનું કે કામદેવની સ્ત્રીનું કે નાગકન્યાનું કેનું રૂપ જોઈને તે અહીં આ તેનું પ્રતિબિંબ આળેખ્યું છે-ચિતયું છે ? જે
૧ અંગુઠે અને તેની પાસેની આંગળી.
