________________
૩૭૬
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
હવે તે દશેએ પ્રવ્રજ્યા ગ્રહણ કરી ત્યારે ત્રણ સે શિષ્યથી પરિવરેલ પ્રભાસ કૌતુક સહિત પિતાના પંડિતપણાના અભિમાનને ત્યાગ કરી, ભુવનને આશ્ચર્ય પમાડનાર વિચિત્ર અતિશયેવાળા સ્વામીને જોઈ, બે હાથ જોડી, હર્ષથી ઉત્કલ નેત્રવાળો થઈ સંશય પૂછવાની ઈચ્છા હતી તે પણ ક્ષોભને લીધે બેલી શકે નહીં. તેને ભગવાને કહ્યું કે-“હે પ્રભાસ ! નિર્વાણ (મેક્ષ) છે કે નથી ? એ પ્રમાણે સંદેહરૂપી હીંચકાનું તું અવલંબન કરે છે. સર્વથા તે સંશયને તું ત્યાગ કર, કેમકે અતિશય જ્ઞાનવાળાને પ્રત્યક્ષ હોવાથી સમગ્ર કમમળથી રહિત થયેલા જીવને રહેવાના સ્થાનરૂપ અને ચાર ગતિરૂપ સંસારના આવાસથી વિલક્ષણ સ્વરૂપવાળો મેક્ષ સાક્ષાત્ છે જ. વળી જીવની જેમ શુદ્ધ ( એક જ ) શબ્દા મેક્ષ )વડે કહેવા લાયક છે. તેથી પણ પંડિતોએ શ્રદ્ધા કરવા લાયક છે; કેમકે જે પદાર્થ અવિદ્યમાન (અછત) હોય, તે શુદ્ધ (એક) શબ્દથી કહેવા લાયક પણ હોય નહીં. જેમ આકાશમાં પુષ્પ હોતું નથી, તેથી તેને માટે એક શબ્દ નથી; પણ (પ્રાશકુસુમં-ઘges વિગેરે) બે શબ્દ છે. ” આ પ્રમાણે ભગવાનના કહેવાથી પ્રભાસને સંશય નાશ પામે, તેથી તે પણ શિષ્યના પરિવાર સહિત જગદ્ગુરૂને પ્રણામ કરીને શ્રમણ (સાધુ) થયા. (૧૧)
( આ પ્રમાણે જેમને પ્રેમબંધ (રાગ) વિચ્છેદ પામ્યું હતું, જેમને કર્મનું સંધાન (બંધન) નાશ પામ્યું હતું, જેમાં વિશિષ્ટ જાતિમાં ઉત્પન્ન થયા હતા, જેઓ ઉત્તમ ગોત્રમાં ઉત્પન્ન થયા હતા, જેઓ ઉત્તમ રૂપથી શોભતા હતા, જેઓ વિશુદ્ધ કીતિને ધારણ કરતા હતા, જેઓ અચિંત્ય શક્તિથી યુક્ત હતા, જેઓ સમગ્ર શાસ્ત્રના પારગામી હતા, જેમણે પ્રચંડ કામદેવનું ખંડન કર્યું હતું, જેઓએ શ્રેષને કલેશ ત્યાગ કર્યો હતો, જેમને સુર-અસુરો પણ વાંદતા હતા, જેઓ સર્વ લબ્ધિઓ પામવાથી આનંદ પામતા હતા, જેમને જિતેંદ્રને ધર્મ પ્રાપ્ત થયું હતું, જેમણે સર્વ સંગને ત્યાગ કર્યો હતે, જેઓ ગુણની શ્રેણિથી શોભતા હતા, તથા જેઓ સ્ત્રીઓથી મોહ પામ્યા ન હતા એવા તે અગ્યારે ઈંદ્રભૂતિ વિગેરે સાધુઓ શિષ્યરૂપી હાથીના બાળ કેથી પરિવરેલા દિગ્ગજોની જેમ શોભતા હતા. અથવા તે જેમના મસ્તક ઉપર કલ્પવૃક્ષના કિસલય જેવો ભુવનનાથને પિતાને જ હાથ રહેલે હોય તેમનું શું વર્ણન કરાય ?
હવે આ અવસરે જે પૂર્વે કહેલી દધિવાહન રાજાની પુત્રી ચંદના નામની કન્યા ભગવાનની પહેલી શિષ્યા થશે એમ જાણી શકે તેણીનું