________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
કરશે? હવે આ કન્યાની પણ એ દશા ન થાય માટે એને કંઈપણ કહેવું નહિ.” પછી મધુર વચનથી અનુકૂળ થતાં તે કન્યાને પિલા સૈનિકે કેશબીમાં લઈ જઈ વેચવા માટે રાજમાર્ગો ઊભી રાખી. એવામાં ધર્મ-કર્મસં.
ગે તે માર્ગે જતા ધનાવહ શેઠે તેને જોઈને વિચાર કર્યો કે- અહે! આવી આકૃતિથી લાગે છે કે આ કે સામાન્ય જનની કન્યા નથી, કારણ કે અલંકાર રહિત છતાં એ જલધિળની જેમ કંઈ અપૂર્વ લાવણ્યને ધારણ કરે છે, શરીરે કૃશ છતાં ચંદ્રલેખાની જેમ કાંતિપડલને પ્રગટ કરે છે, માટે બહુ દ્રવ્ય આપીને પણ એને લઈ લેવી મારે એગ્ય છે કે એ બિચારી કઈ હીન જનના હાથમાં જતાં દુઃખ ન પામે. વળી એનું રક્ષણ કરતાં વખતસર સ્વજન-વર્ગ સાથે એને સમાગમ થઈ જશે.” એમ ધારી, તેના કહ્યા પ્રમાણે મૂલ્ય આપીને શેઠે તેને લઈ લીધી. પછી ઘરે જઈને શેઠે પૂછ્યું કે-“હે પુત્રી ! તું કેની સુતા છે? અથવા તારા સગાં-સંબંધી કોણ છે? એટલે ઉત્તમ રાજકુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ હોવાથી પિતાને વ્યતિકર કહેવાને અમર્થ થતાં તે મૌન રહી. ત્યારે શ્રેષ્ઠીએ તેને પુત્રી તરીકે સ્વીકારી અને પિતાની મૂલા શેઠાણીને સેંપતાં જણાવ્યું કે-“હે પ્રિયે ! હું તને આ પુત્રી આપું છું, માટે બહુ જ સાવચેતીથી એનું રક્ષણ કરજે. ” એમ તે પિતાના ઘરની જેમ તે શેઠના ઘરે સુખે રહેવા લાગી. ત્યાં રહેતાં તેણે શ્રેણી, પરિજન અને લોકોને શીલ, વિનય અને વચન-કૌશલ્પથી એવા તે ગાઢ રંજિત કર્યા કે ચંદન સમાન તેના શીતલ સ્વભાવને લીધે તેમણે તેનું પૂર્વ નામ ફેરવી ચંદના એવું બીજું નામ રાખ્યું. એમ ચંદના કહીને બોલાતી તે વૃદ્ધિ પામવા લાગી. કેટલાક દિવસે જતાં તે કંઈક જુવાનીમાં આવી. તેના ગે વિશેષ લાવણ્ય વિકાસ પામ્યું. કુવલય સમાન લેશન વિસ્તૃત થયાં અને ભ્રમર તથા કાજળ સમાન કૃષ્ણ કેશપાશ દીત્વને પામે, કારણ કે રૂપવર્જિત છતાં યૌવનસમયે લોક ભારે શોભાયુક્ત બને છે, તે સ્વભાવથી જ સુકુમાર એવી તે રાજસુતાનું તે કહેવું જ શું ? એમ પ્રતિદિન વૃદ્ધિ પામતી તેણીની રૂપસંપત્તિને જોતાં મૂલા શેઠાણી બહુ જ મત્સર ધરતાં ચિંતવવા લાગી કે– શેઠ એને પરણીને પિતાની ગૃહ-સ્વામિની ન બનાવે એ વાત કેના માનવામાં આવે ? માટે મારે સર્વથા એને વિનાશ કરવા જ તત્પર રહેવું. જે કંઈ છિદ્ર મળી જાય તો એને નાશ કરું.” એવામાં એકદા ધનાવહ શેઠ શ્રીમની ગરમીથી શરીરે વ્યાકુળ થતાં બજારથકી ઘરે આવ્યા. તે વખતે પાદ-પ્રક્ષાલન કરે
