________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
રની આ બધી સીમંતિનીમાં તિલકભૂત સુતા છે. તેવી સમૃદ્ધિ પામી, અત્યારે માતપિતાથી રહિત થઈ કેમ પરઘરે વાસ કરે છે ? એ કારણથી હું રે.” રાજાએ કહ્યું “હે ભદ્ર ! તું શેક ન કર. એ અચનીય છે કે જેણે ત્રિભુવનના એક દિવાકર અને ભવ-ખાડામાં પડતા લેકેને અટકાવવામાં એક સ્તંભરૂપ એવા ભગવંતને પિતાના હાથે પ્રતિલાવ્યા. તેવામાં મૃગાવતી બેલી કે “જે એ ધારિણીની પુત્રી હોય તે મારી ભાણેજ થાય.” એ અવસરે ઇંદ્રાદિકથી સ્તુતિ કરાતા સ્વામી પાંચ દિવસ ન્યૂન છમાસી તપનું પારણું કરી ધનાવહ શેઠના ઘરથકી ચાલી નીકળ્યા. ત્યાં લેભની બહુલતા અને પ્રભુતામાં અપવાદની ૫રવા ન રાખવાને લીધે શતાનીક રાજા તે સુવર્ણ વૃષ્ટિ લેવા લાગે એટલે પુરંદરે તેનો ચિત્તવૃત્તિ જાણીને કહ્યું- હે રાજન! અહીં સવામી કે કૌટુંબિકપણું નથી પરંતુ આ કન્યા પોતાને હાથે જે કેઈને એ આપશે : તેનું જ એ થવાનું.” એમ ઈદ્રના કહેતાં રાજાએ ચંદનાને પૂછયું કે-“હે પુત્રી ! આ સુવર્ણ ધારા કેને આપવાની છે ?” તે બેલી-તેમાં પૂછવાનું શું છે? આ નિષ્કારણુવત્સલ અને જીવિતદાયક મારા તાત ધનાવહ શેઠને એ આપ.” પછી શ્રેષ્ઠીએ તે કનકધારા સંઘરી રાખી. તેવામાં ઇંદ્ર પુનઃ રાજાને કહ્યું કે- આ ચંદના ચરમશરીરી, ગપગની પિપાસાથી વિમુખ, મહાનુજાવા, ભગવંત વર્ધમાનસ્વામીને કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થતાં સાધ્વીઓને સયમમાર્ગ પ્રવર્તાવનાર પ્રથમ શિષ્યા થશે માટે એની બરાબર રક્ષા કરજે ” એમ કહીને ઇંદ્ર અદશ્ય થઈ ગયા પછી રાજાએ પણ ચંદનાને કન્યા-અંતઃપુરમાં બહુમાનથી રાખી. એટલે સંસારની અસારતા, સંગની ક્ષણભંગુરતા, જીવિતની કુશાગ્રે લાગેલ જળબિંદુ સમાન ચંચલતા તથા વિષય-પ્રતિબંધની પર્યત-વિરસતાને ભાવતાં તે ચંદના કાલ નિર્ગમન કરવા લાગી, અને તે આ પ્રમાણે મને રથ કરવા લાગી કે હે ભગવતી પૂર્વદિશા ! એવો દિવસ તું કયારે પ્રગટાવીશ કે ભગવાન પોતાના હાથે મને ભવથી પાર ઉતારશે ? વળી સુરાસુરયુક્ત જીવલેકના મધ્યમાં બિરાજમાન ભગવંતના વચનામૃતનું સતત શ્રવણપુટવડે હું પાન કયારે કરીશ? તથા મેક્ષસુખના મૂલ કારણરૂપ તે સમય કયારે આવશે કે દેહમાં પણ મમત્વ વિના હું નિઃસંગ થઈને વિચરીશ? તેમજ ઉદ્દગમ, ઉત્પાદન અને એષણ-દેષ રહિત પિડને શોધતા હું ઊંચ-નીચ સ્થાનમાં કયારે મીશ?” એ પ્રમાણે પ્રવર મને રથ કરતાં તે દિવસે ગાળતી અને ભાવથી સ્વશક્તિએ સર્વવિરતિની સ્પર્શના કરતી હતી. અહીં એ વૃત્તાંત જાણવામાં આવતાં મૂલા શેઠાણીની નગરજનેના મુખે અનેક પ્રકારે નિંદા થવા લાગી.
