________________
ર૩૬
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
કરને પૂરનાર એવી ગંગા નામે મહાનદી છે. તેના તટ પર દર દેશાંતરથી આવેલા રાજા, શ્રેષ્ઠી, સેનાપતિ, ધનવંત કે દંડનાયક પ્રમુખ ઘણા લેકે કે જેમાંના કેઈ પરલેકાથી, કેઈ કીર્તિ-યશના અભિલાષી, કેઈ અનર્થ ટાળવાના અથ, કેટલાક પિતૃતર્પણના અથી એવા તેઓ નિરંતર મહાદેમ કરાવે છે, પિંડ અપાવે છે, સુવર્ણદાન આપે છે અને બ્રાહ્મણોના ચરણ પખાળી તેમને ભારે સરકાર કરે છે, માટે આર્યપુત્ર ! જો તમે ત્યાં જાઓ, તે જતાં જ પ્રાર્થના વિના કનક-દક્ષિણ પામી શકે અને અલ્પકાળમાં પાછા આવી શકે. એમ સાંભળતા ગંભદ્રે કહ્યું કે-“હે પ્રિયે ! તું તે મુગ્ધ છે. દૂર દેશની વાત તે માત્ર શ્રવણપ્રિય સમજવી.” શિવભદ્રાએ કહ્યું “ હે આર્ય પુત્ર ! તે પણ ઘરમાં બેસી રહેવાથી તમારું કયું કામ. સિદ્ધ થવાનું છે?' ભટ્ટે જણાવ્યું તે શું અયુક્ત છે ? ભલે એમ થાઓ. ભાતું કરે કે જેથી હું ચાલત થાઉં.” એટલે શિવભદ્રાએ તેને માટે ભાતુ કર્યું. પછી બીજે દીવસે ભાત લઈને તેણે વણારસી તર પ્રયાણ કર્યું, અને અનુક્રમે માર્ગે જતાં, જેનું શરીર–સંસ્થાન મજબૂત છે, જેણે વસ્ત્રયુગલ પહેરેલ છે, પોતે આભરણ રહિત છતાં દેહપ્રભાવથી અધિક સુશોભિત, બાહાઆકારથી પણ જેના અતિશય સમજી શકાય, પ્રવરપાદુકા જેણે પહેરેલ છે, રતિ રહિત સાક્ષાત્ કામદેવની જેમ લીલાપૂર્વક નિર્ભય થઈને માર્ગે જતો એક સિદ્ધ પુરૂષ તેના જેવામાં આવ્યો. તેને આશ્ચર્ય પૂર્ણ દૃષ્ટિએ તે જેટલામાં જુએ છે તેટલામાં પેલા સિદ્ધપુરૂષે તેને કહ્યું કે- હે ગભદ્ર ! તું આવી પહે ? શું અત્યારે તું વાણારસી પ્રત્યે જવાને ઈચ્છે છે? ” એટલે ગેભદ્ર વિરમયપૂર્વક વિચારવા લાગ્યું કે “અહો! અદષ્ટ અને અશ્રુત એવા મને એ કેમ જાણતા હશે ? અથવા તે મારી ગૃહિણી સાથે એકાંતમાં થયેલ આ ગમન-વ્યતિકર એના જાણવામાં કેમ આવ્યું હશે ? તેથી એ કાંઈ સર્વથા સામાન્ય પુરૂષ નથી. તે જે એટલું જાણે છે તે બીજું પણ જાણું શકશે માટે દેવતાની જેમ એની ઉપાસના કરૂં, કે વખતસર એનાથી જ મારા કાર્યની સિદ્ધ થશે.” એમ ધારી અંજલિ જેડીને ગેભદ્ર તેને કહેવા લાગ્યું કે- હે આર્ય ! એમજ. તમે બરાબર જાણી શક્યા.” તે બેલ્ય–“ ભદ્રચાલ, આપણે સાથે ત્યાં જઈએ ! એટલે ગભદ્રે તે સ્વીકારતાં બંને આગળ ચાલ્યા. એવામાં ભેજનસમય થતાં ભદ્ર જણાવ્યું કે-“હે. આર્ય! ચાલે, ગામમાં, આપણે ભેજનની સામગ્રી કરીએ. હવે વખત થવા આવ્યું છે, ત્યારે વિદ્યાસિદધે કહ્યું- હે સેમ્ય ! ગામમાં જઈને આપણે
