________________
પંચમ પ્રસ્તાવ-કંબલશંબલદેવને પૂર્વભવ.
૨૬૫
સંભાળ લેવા લાગે. વળી તે શ્રાવક અષ્ટમી, ચતુર્દશીના દિવસે આહાર-પૌષધ, શરીર-સત્કારપૌષધ, બ્રહ્મચર્ય—પૌષધ અને અવ્યાપાર-પૌષધ એમ ચાર પ્રકારે પૌષધ લઈ, સામાયિકમાં શ્રમણ સમાન થઈ અતિચાર-પંકથી રહિતપણે ધર્મશાસ્ત્રનું પુસ્તક વાંચતે અને તેના પરિજને અંજલિ જોડી જાણે ચિત્રમાં આળેખાયા હોય તેમ એકચિત્તે તે સાંભળતા, તેમજ ભદ્રકભાવ અને તથાવિધ મેહનીયકર્મના લાઘવથી શ્રવણપુટ સ્થિર કરી, એકાગ્રમને, સંપિને લીધે યુક્તાયુક્તને જાણતા એવા તે કંબલ અને શંબલ વૃષભે પણ સમ્યફ પ્રકારે સાંભળતાં અને સંસારથી ભીતિ પામતાં, જે દિવસે તે શ્રાવક ઉપવાસ કરતે તે દિવસે તેઓ પણ ચારા-પાણીને ત્યાગ કરતા, વારંવાર આપ્યા છતાં તે લેતા નહિ.
હવે તે તિર્યચનિમાં ઉત્પન્ન થયા છતાં તપ કરતા હોવાથી એ ગુણવંત છે” એમ ધારી તેમને પક્ષપાત કરતાં શ્રેષ્ઠી ચિંતવવા લાગે કે
આટલે વખત, અનુકંપા લાવીને એમને ચાર-પાણી આપ્યાં અને હવે સાધર્મિક-બુદ્ધિથી બધું કરીશ; કારણ કે જગપૂજ્ય જિનેશ્વરે એ સ્વામિવાત્સલ્ય એ ધાર્મિક જનેને માટે સમ્યક્ત્વશુદ્ધિનું કારણ બતાવેલ છે.” એમ ધારીને શ્રેણી તેમની પ્રત્યે વિશેષ આદર બતાવતા, કારણ કે વીતરાગે પણ ભલેને પક્ષપાત કરે છે. એમ ઉચિત કર્તવ્યમાં પરાયણ અને અંતરમાં અધિક ઉપશાંત થતાં જિનદાસના દિવસે વ્યતીત થતા.
એકદા તે નગરીમાં લોકેએ ભંડીર યક્ષની યાત્રા માંડી. ત્યાં અનેક અશ્વાદિ વાહન પર આરૂઢ થઇ સમસ્ત પીરજને તેની આગળ વાહને દેડાવતા. એવામાં જિનદાસ શેઠને પ્રિય મિત્ર કે જે અત્યંત કૌતુહલી હવે તેને યક્ષયાત્રામાં વાહન દેડાવવાની ઈચ્છા થતાં, પ્રણયભાવને લીધે શેઠને પૂછ્યા વિના કંબલ-શબલને ગાડીમાં જોતરીને તે યક્ષ સમક્ષ ગયે. ત્યાં ઘણી વાર તેમને ચલાવ્યા. વળી તેમને આકાર અત્યંત રમણીય હોવાથી અન્ય અન્ય પ્રણયી જનેએ ચલાવતાં, આરાધથી ( આર મારતાં) નીકળતી રૂધિરધારાએ વ્યાસ, કમળ કાયવાળા, પૂર્વે તથાવિધ વેદનાથી અજ્ઞાત એવા તે બંને વૃષભ હદય તુટતાં નિસ્તેજ થઈ ગયા. તેવી સ્થિતિમાં તેમને શેઠના ઘરે બાંધીને પેલે મિત્ર ચાલ્યા ગયા. એવામાં ભેજનસમય થતાં શેઠ પણ જેટલામાં જવ-તૃણાદિ લઈને આવ્યા તેવામાં શરીરે કંપતા, લચનથી મંદ અશ્રુ