________________
• પણ પ્રસ્તાવ-કલ્લાક સંનિવેશમાં ગોશાળાનું મીલન. કહ્યું કે-હે ! આજે તું આસ્લ–ખટાઈ યુક્ત કેદ્રવના ભાત પામીશ, અને દક્ષિણમાં બેટે રૂપિયે મેળવીશ.” એમ સાંભળતાં સૂર્યોદયથી માંડીને બહુ ખંતથી સર્વ ઉંચ-નીચ ઘરમાં ભમવા લાગ્યા. જ્યાં જ્યાં તે જ ત્યાં ત્યાં તે આમ્લમિશ્રિત કદરાના ભાત જ પામતો. એવામાં પાછલે પહેર થતાં સુધા-પિપાસાથી પરાભવ પામતાં, જ્યારે અન્ય કોઈ પણ ન પામ્યા ત્યારે એક કારીગરે પોતાને ઘરે તેડી જઈને તેને આસ્લ સહિત કેદ્રવના ભાત જમાડ્યા અને જમ્યા પછી એક રૂપિયે આપતાં ગશાળે ગ્રહણ કર્યો, પણ બજારમાં બતાવવા જતાં તે બેટે નીવડ્યો જેથી “જે થવાનું છે તે અન્યથા થતું નથી” એવા નિયતિવાદને તેણે અંગીકાર કર્યો.
પછી ભગવાન પણ તે જ કાર્તિકી પૂર્ણિમાના દિવસે નાલંદાથકી નીકળીને કેલ્લાગ સંનિવેશમાં ગયા. ત્યાં બહુલ નામે બ્રાહ્મણ તે દિવસે અન્ય બ્રાહ્મ
ને પરમ ભક્તિથી જમાડતો હતો. ચેથા મા ખમણના પારણે સ્વામી ભિક્ષા નિમિત્તે તેના ઘરમાં ગયા. એટલે ભગવંતને જોતાં તેણે છૂત-મધુમિશ્રિત પરમાન-દૂધથી પ્રભુને પ્રતિલાલ્યા. ત્યાં પંચ દિવ્ય પ્રગટ થયાં. - હવે અહીં ખોટા રૂપિયાને હાથમાં લઈ, લજજાને લીધે મંદ મંદ ચાલતાં, છેક સંધ્યા સમયે ગોશાળે તે શાળામાં આવ્યું. ત્યાં જિનેશ્વરને ન જેવાથી સંભ્રાંત થઈ સર્વ યત્નપૂર્વક વારંવાર પાસેના લોકોને પ્રભુના સમાચાર પૂછવા લાગ્યું. જ્યારે કેઈએ તેને જવાબ ન આપે ત્યારે સ્વામીને શેધવા માટે તે ચિતરફ બહાર અને અંદર નાલંદ ગામમાં ભમવા લાગ્યું, છતાં ભગવંત ગયાના સમાચાર તેને ક્યાંય પણ ન મળ્યા. એટલે તેણે વિચાર કર્યો કે–“અહો ! દૈવ મને પ્રતિકૂળ છે કે જેથી કરીને પણ મને એકલે કરી દીધો.” એમ લાંબો વખત ખેદ કરતાં, ચિત્રફલક પ્રમુખ ઉપકરણ અને વસ્ત્ર તજી, મૂછ અને શિર મુંડાવી તે વણકરની શાળામાંથી બહાર નીકળે અને ઉતાવળે જતાં કેલ્લાગ સંનિવેશમાં પહશે. ત્યાં બહાર લોકો એક બીજાને આ પ્રમાણે કહેતા હતા કે-અહો ! બ્રાહ્મણ ધન્ય અને ભાગ્યશાળી, તથા જન્મ અને જીવિતનું ફળ પણ એણે જ મેળવ્યું કે જેના ઘરમાં તથાવિધ મહામુનિના દાનથી કનકવૃષ્ટિ થઈ, દેવતાઓએ “અહી દાનની ઘોષણા કરી તથા જગતમાં તેને નિર્મળ સાધુવાદ પ્રસર્યો.” આ વાત લોકોના મુખેથી સાંભળતાં ભારે હર્ષ પામતાં ગોશાળા ૫ણ ચિંતવવા લાગ્યું કેઆ લોક જેવા મહામુનિની વાત કરે છે તેવા પ્રભાવશાળી તે મારા ધર્માચાર્ય એક તે મહાવીર જ છે કે જેની ત્રાદ્ધિ, સત્કાર કે પરાક્રમની બબરી અન્ય
