________________
પંચમ પ્રસ્તાવ–ગાપઉપસત્ર નિૠરણ્ દ્રની વિનંતી.
૧૩
એમ નિભ્ર ંછી ઇંદ્રે પ્રભુને ત્રણ પ્રદિક્ષાપૂ વાંદ્યા અને અંજલિ જોડી વિનંતી કરી કે– હે ભગવાન્ ! તમને ખાર વરસ પર્યંત શ્રમપણું પાળતાં દુ:ખજનક, સામાન્ય જનાના જીવિતને તજાવનાર, પ્રવર બલવાને પણ શમાંચ પ્રગટાવનાર એવા ઉગ્ર ઉપસર્ગા થશે, માટે કૃપા કરી મને એટલે વખત અનુજ્ઞા આપે, હું આપની સમીપે રહીને વૈયાવચ્ચ કરતા રહું, એમ સાંભળતાં કાચેાત્સગ પારીને ભગવંતે જણાવ્યું કે હું સુરેંદ્ર ! તારી અસાધારણ ભક્તિ હાવાથી એમ ખેલવું તને પાલવે તેમાં સ ંદેહ નથી, પરંતુ એવુ’ ભૂત, ભવિષ્ય કે વત્તમાન કાળે કદાપિ મનવાનું નથી કે તારા જેવાની નિશ્રાએ તીર્થંકા પૂર્વકૃત કર્મ નિશ્ચય ખપાવી ગયા, ખપાવશે કે ખપાવે છે. વળી પરના સામર્થ્ય વડે જો કક્ષય ઘટિત થાય તેા લેચ, બ્રહ્મચર્ય, વિવિધ તા વિધાન વિગેરે બધું વિળ સમજવું'. અત્યંત સંકિલષ્ટ ચિત્તથી જેના રસવિપાક પેાતે દઢ બાંધેલ છે એવાં કમાઁ પાતે ભાગળ્યા વિના તેની નિશ નથી. કને વશ રહેલ એકલા આ જીવ પાતે જ શુભ કે અશુભ ભાગવે છે, તે કર્માંના પ્રભાવથી જ અન્ય અપકારી કે ઉપકારી અને છે; માટે જે પૂર્વે સિદ્ધ થયા, સિદ્ધ થશે અને સિદ્ધ થાય છે તે પેાતાના અળે ક્રમના ક્ષય કરીને જ, પરંતુ અન્ય ઉપાય નથી. એવી રીતના વિવિધ મહા-ઉપસર્ગી પૂર્વે જાણીને જ મે' સ`ચમ આદર્યાં છે, તેા તેની મારે કયાં દરકાર કરવાની છે ?' એ પ્રમાણે વિવિધ ઉક્તિ-પ્રયુક્તિથી મેધ પમાડીને પ્રભુ કાર્યોત્સર્ગ માં રહ્યા, કારણ કે મહાપુરૂષો મિતભાષી હાય છે. એવામાં ભગવંતની માસીના પુત્ર કે તથાનિધ થાર માળ–તપના પ્રભાવે સિદ્ધાર્થ નામે બ્યંતર ધ્રુવતા થયા હતા તે ત્યાં આત્મ્ય, એટલે ઇંદ્રે તેને જણાવ્યુ` કે–હુ સિદ્ધા ! આ ભગવાન્ તારા નજીકના સંબંધી છે એ એક કારણ અને ખીજું કારણુ તને મારી આજ્ઞા છે કે તુ' સČથા સ્વામીની પાસે રહેતાં મરણાંતિક ઉપસને અટકાવજે.' એટલે તેણે પણ ઇંદ્રના એવા આદેશથી સતેષ પામતાં તેમ રહેવાનું કબૂલ કર્યું", જેથી પુરદર પાતાના સ્થાને ગયા.
પછી પ્રભાત થતાં ભગવાન્ ત્યાંથી ચાલ્યા અને અનુક્રમે કાલ્લાગ સ’નિવેશમાં ગયા. ત્યાં અહુલ નામે બ્રાહ્મણ રહેતા હતા. તેના ઘરે મહેાત્સવ હાવાથી રસવતી તૈયાર કરવામાં આવી હતી અને બધા લેકે જમતા હતા. એવામાં ભિક્ષા સમય જાણી ભગવ'ત ઉતાવળ કર્યા વિના શાંત સ્વભાવે છઠ્ઠના પારણે ભિક્ષા નિમિત્તે ગામમાં ગયા. ત્યાં ઉંચ, નીચ ગૃહેામાં પરિભ્રમણ કરતાં તે મહુલના ઘરે ગયા. એટલે તેણે અપ્રતિમ રૂપશાળી ભગવ ંતને પેાતાના ભવનાંગણે આવેલા જોયા. તેમને જોતાં બહુલને વિચાર આવ્યા કે અા ! આ
