________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર. બાળકે પર પડતાં ભારે પ્રમોદ ઉત્પન્ન થયે, જેથી તેને વિચાર આવ્યો કે – “આ બંને પુત્ર અવશ્ય મારા જ લાગે છે છતાં એ બાબત ગેકુલપતિને પૂછું.” એમ ધારી તેણે ગોવાળીયાને પૂછયું કે- અરે ભદ્ર! આ કેના પુત્રો છે?” તેણે કહ્યું- હે દેવ ! એ મારા સંબંધીના બાળકે છે. બાલ્યાવસ્થાથી મારી પત્નીએ એમને ઉછેરીને મોટા કર્યા છે. ત્યારે રાજા બે-“ભદ્ર! સત્ય વાત નિવેદન કર.” એટલે તેને #ભ ઉન્ન થવાથી નદીકિનારાથી માંડીને બધે વૃત્તાંત તેણે રાજાને કહી સંભળાવ્યું, જે સાંભળતાં પરમ પ્રહર્ષ પામતા રાજા એ તે બંને બાળકને ગાઢ આલિંગન આપી પોતાના મેળામાં બેસાર્યા. એ બનાવ જોતાં ગોકુળનાયક કહેવા લાગ્યું- હે દેવ ! મેં પ્રથમથી જ એમની વિવિધ ચેષ્ટાઓથી જાણી લીધું કે આ કેઈ સામંત, સેનાપતિ કે રાજાના, માગે જતાં કંઈ વિષમ કારણને લઈને વિમુકત થયેલા બાળકે હશે, નહિ તે પ્રતિદિન એમની વિવિધ પ્રકારની આવી વિચિત્ર ક્રીડા કેમ સંભવે? કારણકે એઓ પિતાની બુદ્ધિથી માટીના હાથી બનાવી તેને શસ્ત્રવતી ભેદે છે, બનાવટી અ કલ્પને દોડાવે છે, માટી પિંડના રથે બનાવી ચલાવે છે અને પોતાની મતિથી કપેલી મજબુત લાકીઓને શસ્ત્ર તરીકે ઉપાડ ફેરવે છે; એમ ચતુરંગ સેનાને લઈ ઉત્કટ સંગ્રામ કલ્પીને અન્ય બાળકને ગામ, નગર પ્રમુખ પ્રસાદથી દાન આપે છે. આવી ચેષ્ટા સામાન્ય જાતિના બાળકોમાં સંભવે નહિ, તેમાં જ વળી જ્યારે જ્યારે હું તમારા દર્શનાર્થે આવતે, ત્યારે ત્યારે એઓ રાજભવન જેવાને ભારે આગ્રહ કરી બેસતા. તે વખતે હું એમને વિશિષ્ટ વસ્ત્ર-વસ્તુ આપતાં કે નજર ચૂકાવીને આવતું, પરંતુ અત્યારે તે એમને ભારે આગ્રહ થયે અને એક ક્ષણ પણ મને ન મૂકતાં મારી સાથે આવ્યા છે.” એમ સાંભળતાં રાજાએ ચિંતવ્યું કે- “ અહો ! આ મહાનુભાવે મારા પર ભેટે ઉપકાર કર્યો. ” એમ ધારી પરમ પ્રમોદ પામતા રાજાએ તેને તે ગોકુળ તથા સે ગામે, પિતાના રાજ્યની પરંપરા સુધી ભગવટામાં આપ્યાં, તેમજ ભારે કીમતી બહુ વસ્ત્રાદિ તથા બોલ આપી તેને વિદાય કર્યો. પછી પિતે બંને પત્ર સાથે તે આચાર્ય પાસે ગયો અને ભકિતથી ગુરૂને વંદન કરીને તેણે ૫ત્ર-સમાગમને બધે વૃત્તાંત નિવેદન કર્યો, જે સાંભળતાં આચાર્ય બેલ્યાહે રાજન ! પૂર્વે કહેલ અમારું વચન તને યાદ છે ?' રાજાએ કહ્યું- હે ભગવન! તે તે સ્વનામની જેમ બરાબર યાદ છે.” ગુરૂએ જણાવ્યું–હે મહાભાગ ! એ તે શું માત્ર છે ? પરંતુ એવી કઈ વસ્તુ નથી કે જે ગુરૂસેવાથી સિદ્ધ ન થઈ શકે.” રાજા બોલ્યા--“હે ભગવન્! એ તો કેવળ સત્ય જ છે. મને તે સાક્ષાત્ અનુભવ થયો, એટલે તેમાં શંકા શી ? હવે એક સ્ત્રી વિયોગના દુઃખને ઉચ્છેદ કરવા આપ કૃપા કરે” ગુરૂ બોલ્યા--હે નરેંદ્ર! એટલે બધે ઉતાવળો ન થા.” એટલે રાજ તે વચન સ્વીકારી, પ્રણામ કરી સ્વસ્થાને ગયે.
