________________
ચતુર્થ પ્રસ્તાવ-પ્રભુની માતૃભક્તિ. એ તીર્થંકર પુત્ર અવશ્ય થશે.” એ પ્રમાણે સાંભળતાં પરમ હર્ષને ધારણ કરતા રાજાએ તેમને સાત પેઢી સુધી દળદરને દૂર કરનાર તથા ધારણ કરતાં પણ બહુ અધિક દ્રવ્ય–દાન આપી સ્વાસ્થાને તેમને વિદાય કર્યા; અને એ વૃત્તાંત તેણે રાણીને કહી સંભળાવ્યું, જે સાંભળતાં તેને ભારે પ્રભેદ થયે. પછી પ્રતિદિન મનોરથ-દેહલા પૂરવામાં આવતાં, જિનના અનુભાવથી રેગસંતાપ દૂર થતાં, દેવાંગના સમાન વિલાસ-આનંદમાં વત્તતાં રાણીને ગર્ભ વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યું. તે ગર્ભના પ્રભાવથી દેવી આ પ્રમાણે શોભવા લાગી-અંદર સ્થાપવામાં આવેલ રત્નસંચયયુક્ત સ્ફટિક રત્નની ભૂમિ સમાન, સૂર્ય-મંડળ જેમાં સંક્રાંત થયેલ છે એવી મેરૂની ભીંતતુલ્ય, અંતર્ગત રહેલ મુક્તાફળથી શોભાયમાન સમુદ્રની વેલા–વેલ સમાન, પ્રથમ ઉદય પામતા ચંદ્રમાયુકત આકાશલક્ષમીતુલ્ય, અંદર સ્કુરાયમાન વિજળીવડે વ્યાપ્ત તથા ગંભીર ગર્જના કરતા ઘનપટલથી પૂર્ણ નવીન વર્ષાઋતુ સમાન–એમ અંતર્ગત જિન-ગર્ભના અનુભાવે સર્વાગે શેભતી મનહર કલ્પલતાતુલ્ય ત્રિશલાદેવી શોભવા લાગ્યાં.
હવે જે દિવસથી ભુવનરૂપ મહાસરેવરના રાજહંસ સમાન એવા ભગવંત ત્રિશલા રાણીના ઉદરકમળમાં આવ્યા, તે દિવસથી ઇંદ્રની આજ્ઞાવડે તિર્યભક દેવતાઓ વિવિધ મહાનિધાને વારંવાર સિદ્ધાર્થ રાજાના ભવનમાં ભરવા લાગ્યા. એટલે તે સાતકુળ પણ ધન, ધાન્ય, રાજ્ય, રાષ્ટ્ર, બળ, વાહન, કેષ્ટાગાર, પ્રીતિ-સત્કાર વિગેરેથી અત્યંત વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યું, તેમજ સિદ્ધાર્થ રાજાને પણ પૂર્વે જેઓ નમ્યા ન હતા, પિતાના બાહુબળથી ભારે ગર્વ ધરતા, તેવા પ્રકારના વિષમ સ્થાનમાં ભરાઈ રહેલા અને પ્રાંત ભૂમિમાં રહેલા એવા રાજાએ પણ તાબે થયા.
* એકદા ભગવંતના માત-પિતાને આવા પ્રકારને વિકલ્પ ઉત્પન્ન થયે કે- “જ્યારથી આ ગર્ભ ઉત્પન્ન થયો છે ત્યારથી ધન, ધાન્ય, કનકાદિક વૈભવથી
આપણે વૃદ્ધિ પામ્યા છીએ, માટે જ્યારે એ જન્મ પામશે ત્યારે એ પુત્રનું વર્ધમાન એવું ગુણનિષ્પન્ન નામ આપણે પાડશું.” આવા અનેક પ્રકારના તેઓ મને રથ કરવા લાગ્યા.
એવામાં એક વખતે ત્રણ જ્ઞાનયુક્ત, કરૂણા ગુણમાં તત્પર, સ્વસુખમાં વિરકત, ભુવનના ગુરૂ, મહાસત્ત્વશાળી, મહાભાગ એવા ભગવાન જાણે શેલેશીરણ પામ્યા હોય તેમ પિતાની માતાની અનુકંપા નિમિત્ત ચલન અને ફુરણરૂપ પિતાના અંગની સર્વ ચેષ્ટા બંધ કરીને ગર્ભમાં એવી રીતે રહ્યા કે પિતાની માતા પણ બરાબર જાણી ન શકે. અહા ! મહાત્માઓનું વર્તન, ત્રણ
કને પણ આશ્ચર્ય પમાડે તેવું વિચિત્ર હોય છે, પરંતુ જિનેશ્વર તેવી રીતે * ૨૨ : "