Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
areeferer cret t० ५ ७० १ सू० ३ ऋतुविशेषादिस्वरूपनिरूपणम
७१
6
भगवानाह जहा समएणं ' इत्यादि । हे गौतम! यथा यत्प्रकारकः समयेन समयमधिकृत्य ' अभिलावो' अभिलापः पूर्व प्रतिपादितः ' तहेव ' तथैव तत्प्रकारक एव • अयणेण वि ' अयनेनापि दक्षिणाद्ययनमधिकृत्यापि आलापकः 'भाणियन्त्रो ' भणि तथ्यः वक्तव्यः ' जाव - अणंतरपच्छा कडसमयंसि ' यावत्अनन्तर पश्चात्कृतसमये पढमे अपने ' प्रथमम् अयनं दक्षिणायनं ' पडिवणे भवइ ' प्रतिपन्नं भवति, तथा च यावत्करणाद् जम्बूद्वीपे मन्दराचलस्य दक्षिणोराधे यदा दक्षिणायनारम्भो भवति तदा जम्बूद्वीपे मन्दराचलस्य पूर्वपश्चिमार्धे दक्षिणायनारम्भकालाच्यवहितोत्तरकाले एव उत्तरायणारम्भो भवति एवं जम्बूद्वीपे मन्दराचलस्य पूर्व - पश्चिमार्धे यदा उत्तरायणारम्भो भवति तदा जम्बूद्वीपे मन्दराचलस्य दक्षिणोत्तरार्धे उत्तरायणारम्भकालाव्यवहितपूर्वकाले एक दक्षिणायनारमो भवति इति समाधानाशयः ।
इस गौतम के प्रश्न का समाधान करने निमित्त प्रभु गौतम से कहते हैं कि - ( जहा समरणं ) इत्यादि हे गौतम । जिस प्रकार का अभिलाप समय को लेकर पहिले प्रतिपादित किया गया है ( तहेव ) उसी प्रकार का अभिलाप ( अयणेणवि) अयन को लेकर भी अर्थात् दक्षिणायन आदि को लक्ष्य करके भी ( भाणियन्वो ) कहना चाहिये । ( जाव अनंतरपच्छाकडसमयंसि ) यावत् अनन्तर पश्चात्कृत समय में ( पढमे अयने ) प्रथम अयन (पडिaod भवइ ) प्रतिपन्न होता है। यहां यावत्पद से ( जंबूद्वीपे मंदराचलस्य पूर्व पश्चिमा दक्षिणायनारंभकाला व्यवहितोत्तरकाले एव उत्तरायणारंभो भवति, एवं जंबूद्वीपे मंदराचलस्य पूर्व पश्चिमार्धे यदा उत्तरायणारंभो भवति तदा जम्बूद्वीपे मन्दराचलस्य दक्षिणोत्तरार्धे उत्तरायणारंभ काला व्यवहितपूर्व काले एव दक्षिणायनारंभो भवति ) इस पाठ
उत्तर- ( जहा समण ) त्याहि. हे गौतम ! सभयनी अपेक्षा नेवा साउनु उपर प्रतिपादन श्वासां भाव्यु छे, ( तहेव ) मे प्रार मासा ( अयणेण वि ) अयननी अपेक्षा मे ( दक्षिणायन माहि विशे ) (भाणियव्वो) वा लेखे. ( जाव अणंतर पच्छाकड समयसि ) अनन्तर पश्चासमयभां ( पढमे अयने ) पडेलु मयन ( पडिवण्णे भवइ ) थाय छे, महीं सुधीनुं समस्त प्रथन र लेहये. सहीं ( जाव ) ( यावत् ) पहथी नीथेनो सूत्रपाठ थड़े उरायो छे - ( जंबूद्वीपे मंदराचलस्य पूर्वपश्चिमा दक्षिणायनार' कालाव्यवहितोत्तरकाले एव उत्तरायणारंभो भवति, एवं जबूद्वीपे मंदराचलस्य पूर्वपश्विमार्षे या उत्तरायणारंभो भवति तदा जबूद्वीपे मन्दराचलस्य दक्षिणोत्तराधे उत्तरायणारंभकाळाव्यवहितपूर्वकाले एव दक्षिणायनारंभो भवति ) मा उत्तर
श्री भगवती सूत्र : ४