Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
म. टीका श. ३. उ. १. २७ ईशानेन्द्र केन्द्रयोर्गमनागमननिरूपणम् २८७ अन्तिकम् समीपे 'पाउन्भवित्तए' प्रादुर्भवितुम समर्थः ? किम् ? 'हंता पशु ' हन्त प्रभुः हे गौतम ! अवश्यमेव प्रादुर्भवितुम् आगन्तुं प्रभुः समर्थः, 'से णं भंते' स खलु भदन्त ! हे भगवन् ! स खलु ईशानेन्द्रः किम् ' आढायमाणे पभू' आद्रिय माणः प्रभुः आहूयमानः तदन्तिकं गन्तुं समर्थः, अथवा 'अणाढायमाणे पभू अनाद्रियमाणः प्रभुः अनाहूयमानः प्रादुर्भवितुं समर्थः ? 'गोयमा ! हे गौतम! 'आढायमाणेवि' आद्रियमाणोऽपि आहूयमानोपि तदन्तिकं गन्तुं समर्थः, अथ च 'अणाढायमाणेवि' अनाद्रियमाणोऽपि अनाहूयमानोऽपि गन्तुं समर्थः शक्राक्षया ईशानेन्द्रस्य उत्तरार्धलोकाधिपतित्देन श्रेष्ठत्वात् । 'पभ्रूणं भंते' प्रभुः
प्रकार से शक्की ईशान के पास जाने की बात सुनकर गौतम प्रभु से पूछते है कि ऐसी ही व्यवस्था क्या शक्र के पास जाने में ईशान की भी है ? तब प्रभु उन्हें समझाते हुए कहते है कि हे गौतम ! शक्र के पास जानेके लिये ईशान में ऐसी बात नहीं है वह देवेन्द्र देवराज ईशान देवेन्द्र देवराज शक्र के पास बुलाने पर भी जा सकते है और विना बुलाये भी जा सकते है । यही बात इन प्रश्नोत्तर रूप सूत्रों द्वारा समझाई गई है कि- 'पभूणं भंते ? ईसाणे देविंदे देवराया सकस देविंदस्स देवरण्णो अंतियं पाउन्भवित्तए - हंता गो यमा । पभू, से णं भंते । किं आढायमाणे पभू अणाढायमाणे पभू ? गोमा । आढायमाणे वि पभू, अणाढायमाणे वि पभू' । इनका अर्थ
अंतियं पाउन्भवित्तए ?" हे महन्त ! शु शडेन्द्र देवरान ईशान केन्द्र देवरान श पासे अथवाने (नवाने) समर्थ छे ?
उत्तर- "हंता गोयमा ?" डा, गौतम ! शकेन्द्र हेवरान ईशान शडेन्द्रनी पासे જઇ શકે છે. अश्न- 6: -" से णं भंते । आढायमाणे पभू अणाढायमाणे पभू" हे अहन्त ! ઇશાનેન્દ્રને શકેન્દ્ર ખેલાવે ત્યારે તે તેની પાસે જઇ શકે છે, કે વિના ખેાલાવ્યે પણ જઈ શકે છે ?
उत्तर—“गोयमा आढायमाणे वि पभू, अणादायमाणे वि पभू” डे ગૌતમ ! ઇશાનેન્દ્રને કેન્દ્ર ખેલાવે તે પણ તે તેની પાસે જઇ શકે છે, અને વિના ખેલાવ્યે પણ જઈ શકે છે. તેનું કારણ એ છે કે શક્રેન્દ્ર દક્ષિણાય કાધિપતિ છે અને ઇશાન ઉત્તરા લેાકાધિપતિ છે. તેથા ઇશાનેન્દ્રને શક્રેન્દ્ર કરતાં ચડિયાતા ગણ્યા છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩