Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
भगवतीसूत्रे इत्यभिधीयते ६, 'कालेय ' कालच, यः खलु कटाहादिषु तान् पचति स कृष्णवर्णत्वात् भयप्रदत्वाच्च 'कालः' इति व्यपदिश्यते ७, 'महाकाले ति यावरे' महाकालः इति चापरो देवः, यो हि स्निग्धमांसानि कर्तयित्वा नारकान् खादयति वर्णेन महाकालश्चेति स 'महाकालः' इति कथ्यते ८, 'असिपत्ते' असि पत्रः, स देवो योऽसितुल्यपत्राणां वनं विरचय्य तच्छायाऽभिलाषेण समागताभारकिणो विकृतवातान्दोलनपूर्वकमसिपत्रपातनेन खण्डशश्छिनत्ति ९, 'धणू' धनुः स यो धनुषो विनिर्मुक्तैरर्द्धचन्द्राकारैर्वाणैः कर्णीष्टनासादीनवयवाभारकिणां छिनत्ति । १०, 'कुभे' कुम्भः, यो हि देवः कुभ्यादिषु नारकान् स्वभावका होनेके कारण उपरुद्र कहा गया है। 'कालेय' काल-इसकावर्ण काला होता है और यह नरक जीवोका कडाई आदिमें पकाता है तथा समय२ पर उन्हें भयभी देता रहता है इस कारण इसका नाम काल ऐसा कहा गया है । 'महाकालेत्तियावरे' महाकाल यह देव है। यह नारकोंके स्निग्ध मांसोको काटकर स्वयं नारकोंको ही खिलाता है। इसका वर्ण महान् काला होता है । इस कारण इसे महाकाल कहा गया है । 'असिपत्ते' असिपत्र-यहदेव तलवारकी धारके जैसे पत्तोंका वन बनाकर वहां छायाकी अभिलाषासे आये हुए नारकोंके विकृत वायुके संचालनसे पत्रोंको गिराकर शरीर के खण्ड२ करता है । 'धणू' धनु-यह धनुषसे छोडे गये अर्द्धचंद्राकार वाले वाणों द्वारा नारकजीवोंके कान, ओष्ठ एवं नाक आदि अवयवोंका छेदन करता है । 'कुंभे' कुंभ यह कुंभ आदिमें नारक जीवोंको पकाता है इसलिये उपचार से इसेभी कुंभ कह दीया गया है। 'बालू' बालु-यह भाडमें रही हुई तप्त वजवालुकामें नारकઉપરુદ્ર કહે છે. તેઓ અતિશય દૂર હેવાથી તેમનું નામ ઉપરુદ્ર પડયું છે. [૭] 'काले य' ण-ते वणे 0 डाय छे. ते ५२माधाभिं वो नाराने ४ महिमा
ले सने तने पापा ५मा छ. [८] 'महाकालेत्ति' भण-ते ना२र्नु સ્નિગ્ધ માંસ કાપી કાપીને નારકને જ ખવરાવે છે. તેને વર્ણ અતિશય શ્યામ હોય छे. ते पारणे ते मड ४९ छे. [८] 'असिपत्ते' मसियत्र-म हेव तसवानी વાર જેવાં પાનવાળું વન બનાવે છે. ત્યાં છાયા મેળવવાને માટે નારકે આવે છે ત્યારે વિકૃત વાયુના સંચાલનથી તે પાનને નીચે ખેરવીને નારકનાં શરીરના ટુકડે ટુકડા કરે છે. [१०] 'धणू' धनु-ते धनुषमाथी ३ सयन्द्र।२ माथी नाना आन, ना, 8 माह अवयवोर्नु छेतुन ४२ छ. [११] 'कं दुस-या परभाषाभिवो नारसन
श्री भगवती सूत्र : 3