Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.३उ.६.१ अमायिनोऽनगारस्य विकुर्वणानिरूपणम् ७४९ नो खलु एषा वाराणसी नगरी, ‘णो खलु एस अंतरा एगे जणवयवग्गे' नो खलु एषः, अन्तरा-मध्ये एको जनपदवर्गों वर्तते, वस्तुतस्तु 'एस खलु मम एष खलु मम 'वीरियलद्धी' वीर्यलब्धिः 'वेउब्बियलद्धी' वैक्रियलब्धिः, 'ओहिनाणलद्धी' अवधिज्ञानलब्धिः, 'इड्ढी' ऋद्धिः, जुत्ती' द्युतिः, 'जसे' यशः 'बले' बलम्, 'वीरिये' वीर्यम, 'पुरिसकारपरक्कमे' पुरुषकारपराक्रमः, पुरुषार्थः प्रतापः 'लद्धे' लब्धः, 'पत्ते' प्राप्तः ‘अभिसमन्नागए' अभिही है । ‘एस खलु ममं वीरियलद्धी, वेउन्वियलद्धी ओहिणाणलद्धी, किन्तु यह तो वास्तवमें मेरी वीर्यलब्धि है, वैक्रियलब्धि है, और अवधिज्ञानलब्धि है । तात्पर्य कहने का यह है कि वह भावितात्मा अमायी अनगार ऐसा विचार करता है जब वह राजगृह नगरकी विकुर्वणा करता है कि यह सच्चा राजगृह नगर नहीं है-यह तो मेरी विकुर्वणो द्वारा निष्पन्न हुआ एक खेल जैसा है। इसी प्रकार जब वह वाणारसी एवं विशाल जनपद समूहकी विकुर्वणा करता है-तब भी उसकी विचारधारा ऐसी ही रहती है । इसी तरहसे जब वह राजगृह नगरकी विकुर्वणा करके तद्गतरूपोंको, वाणारसी नगरी की विकुर्वणा करके तद्गतरूपोंको जानता है-तब उन्हें अपने द्वारा विकुर्वित किया हुआ ही जानता है । ये यथार्थ हैं-अविकुर्वितहैं-ऐसा नहीं जानता है । 'इड्ढी, जुत्ती, जसे, बले, वीरिए, पुरिसकारपरक्कमे लद्धे पत्ते अभिसमण्णागए' ऋद्धि, गुति, यश, बल, वीर्ग, पुरुषकार पराक्रम નગર પણ નથી, આ વારસી નગરી પણ નથી, અને તેઓ ની વચ્ચે આવેલ qिuon wiप सभू पर नथी. 'एस खलु ममं वीरियलद्धी, वेउब्बियलद्धी,
ओहिणाणलद्धी' ५ : तो पास्तवमा भारी ४ वायavध, वैश्यिसन्धि अने અવધિજ્ઞાન લબ્ધિને પ્રભાવે બન્યું છે તે ભાવિતાત્મા અણુગારની વિચારધારાનું તાત્પર્ય એ છે કે આ સાચું રાજગૃહ નગર નથી આ તે મારી વિક્ર્વણુ શકિતથી રચાયેલું રાજગૃહ નગર છે. આ સાચું વાણારસી નથી પણ મારી વિમુર્વણ શકિતથી રચાયેલ વાણારસી છે. આ સાચું જનપદ સમૂહ નથી, પણ આ તે મારી વૈક્રિય શક્તિથી રચાયેલ જનપદ સમૂહ છે. આ રીતે તે અણગાર તે રૂપને વૈદિયરૂપ તરીકે જ ઓળખે છે. તે વિકવિત રૂપને તે અણગાર યથાર્થરૂપ તરીકે માનતા નથી. તે તે એમ सभा छ : 'इड्ढी, जुत्ती, जसे, बले, वीरिए, पुरिसकारपरकमे लद्धे, पत्ते, अभिसमण्णागये' में ऋद्धि, धुति, यश, म, पीय भने पुरुष४।२ ५राम
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩