Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भगवती सूत्रे
समुच्छिन्नक्रियाऽप्रतिपातिशुक्लध्यानचतुर्थभेदानलेन
9
कर्म दाह्य दहनं भवत्येव । अथ निष्क्रियस्यैव जीवस्य सकल कर्मविध्वंसरूपा अन्तक्रिया भवतीति नौकादृष्टान्तेन भगवान् प्रतिपादयति-से जहानामए हयए सिया' इत्यादि । हे मण्डितपुत्र ! तत् यथानामहूदः स्यात् 'पुणे' पूर्णः जलपरिपूर्णः स्यात्ः 'पुण्णप्पमाणे' पूर्णप्रमाणः पूर्ण प्रमाणं यस्य स सर्वथा जलैः परिपूर्ण: आतटव्याप्तजलमितिभावः हृदविशेषणमेतद्द्वयम् पुनः कीदृशः 'वोलहमाणे' व्यपलुटयन जलतरङ्गैः समुच्छलन् 'बोसट्टमाणे' विकसन जलोद्रेकैः वर्द्धमानः सन् 'सममरघडत्ताए' सममरघटतया उदकपूर्णकुम्भवत् गम्भीरतया 'चिट्टह' तिष्ठति, अर्थात् तटपर्यन्तव्याप्तात्यन्तजलगम्भीरजलाशयो वर्तते, 'अहेणं केपुरिसे' अथ खलु कश्चित् पुरुषः 'तंसि हरयंसि' तस्मिन हृदे 'एगं महं' समुच्छिन्न क्रिया अप्रतिपाति शुक्रुध्यानरूप अग्निके द्वारा कर्म रूपबाह्य वस्तुका दहन - विनाश- अवश्य ही होता है । अब प्रभु नौका के दृष्टान्त से यह प्रतिपादन करते हैं कि निष्क्रिय हुए जीवकी ही सकल कर्म विनाशरूप अन्तक्रिया होती है-हे मण्डितपुत्र ! से जहा नामए' जैसे कोई एक 'हरए सिया' हृद - (द्रह) हो और वह 'पुणे' जल से परिपूर्ण हो 'पुण्णप्पमाणे' अर्थात तटतक उसमें जल भरा हो 'वोलट्टमाणे' जलकी उछलती हुई तरङ्गोसे वह उछल रहा हो, वोसट्टमाणे ' जलकी अधिकता से वह खूब बडाचढ़ा दिखता हो, 'समभर घडत्ताए चिठ्ठह्' जल से पूर्णकुंभकी तरह वह गंमीर हो अर्थात् तटपर्यन्त व्याप्त जलसे अत्यन्त गंभीर बना हुआ ऐसा एक जला
५७४
અપ્રતિપાતિ શુક્રલધ્યાનરૂપી અગ્નિ દ્વારા અવશ્ય નષ્ટ થાય છે. જેવી રીતે કાઇ સળગી ઉઠે એવી વસ્તુ અગ્નિ દ્વારા બળીને ભસ્મ થઇ જાય છે, એવી રીતે એવા જીવના કર્મોનું દહન અતિપતિ શુકલધ્યાન રૂપ અગ્નિથી અવશ્ય થાય છે.
હવે નૌકાના દૃષ્ટાંત દ્વારા મહાવીર પ્રભુ એ વાતનું પ્રતિપાદન કરે છે કે નિષ્ક્રિય અનેલા જીવની જ સકળ કમ ક્ષય રૂપ અન્તક્રિયા થાય છે.’ ' से जहानामए हरए सिया' डे भ ंडितपुत्र ! 'वारी हैं मे हृह-भाशय सरोवर छे. 'पुण्णे' ते पाथीथी भरे छे. 'पुण्णप्पमाणे' ते पाणीथी छोछत भरेलु छे (तेमां अंडा सुधी पाणी रहे छे ) 'वोलट्टमाणे' पाशुीनां उछ्णतां भोल थोथी ते डिसोजा सा रहे छे. 'वो सहमाणे ' पानी अधिस्ताने सीधे ते धायें ४ 'समभर घडत्ताए चिgs' पाशुथी भरेला हुंलनी मेवु ते सुधी पडयेिसा पाणीथी ते अत्यन्त गंभीर भगाय छे.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩
भयु लायु लागे छे, गंभीर छे. भेटले } डिनारा 'अहेणं केइ पुरिसे' हवे