________________
મે, ૨૦૧૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
|
૩૧
વિશ્વના મુખ્ય ધમોંમાં જગત કર્તુત્વ-વિનાશ મિમાંસા:
ડૉ. હંસા એસ. શાહ (એપ્રિલ-૨૦૧૨ અંકથી આગળ)
૮. ૯૩૦૦ વર્ષ પછી પાર્થિવ દુન્યવી ક્રાંતિ થશે અને પછી દુનિયા તથા તાઓઈઝમ :
તેના નિયમો નાશ પામશે. વિશ્વ રચનાની બાબતમાં તાઓવાદીઓ માને છે કે આ સૃષ્ટિનો જન્મ ૯. ઉપર જણાવેલ દુનિયાની શરૂઆત થશે ત્યારે તે ધર્મગ્રંથમાં દેખા દેશે. થયો તે પહેલાં ‘કશું' હતું. આ “કશું' એટલે? આકારવિહીન, નિર્મળ, તે નવા યુગનું સૂચન કરશે કે જ્યારે તારાઓ થોભી તેનો રસ્તો બદલશે એકાંકી, અનંત અને શાશ્વત. જેને નામ ન આપી શકાય. આવું શું હોઈ ત્યારે પૃથ્વીની નવી રચનાની શરૂઆત થશે. શકે ? ઈશ્વર? પણ તાઓ કહે છે કે તાઓ એટલે ઈશ્વર નહિ જ. તે આમ તાઈઝમ પણ માને છે કે સૃષ્ટિની રચના ઈશ્વર નહિ પણ શૂન્યાવકાશ, એકાંકી ન બદલી શકાય. અનંત શાશ્વત તે વિશ્વની માતા છે. બીગબેંગથી થઈ અને નાશ પણ કુદરતી રીતે જ થશે. આમ ફરી જગતનો બીજું કોઈ યોગ્ય નામ ન હોવાથી ‘તાઓ’ કહેવાય છે. જે આપણા બધામાં વિકાસ થશે. ટૂંકમાં બધું કુદરતી રીતે જ થશે. વહે છે. અંદર અને બહાર અને પછી જ્યાં બધી જ વસ્તુઓ પાછી ફરે છે હીબ્રુ બાઈબલ: ત્યાં પાછું ફરે છે. (‘તાઓ-ઝેન-કફ્યુશિયસ’ લે. ડૉ. પ્રદીપ પંડ્યા. ૨૫). ન્યુયશ અને ક્રિશ્ચિયન લોકો માને છે કે ઈશ્વરે જગતની (પૃથ્વીની)
તાઓને વિશ્વની ઉત્પત્તિનું મૂળ કહેવામાં આવે છે. તેનામાંથી દરેક રચના કરી. એમાં જીવન પણ એમણે જ આપ્યું. પૃથ્વી સિવાય બાકીના જીવ કે વસ્તુ આવે છે અને તેમાં સમાય છે. (તાઓ-૬).
જગતની રચના તેમણે એક સરખા કામથી જ કરી છે. “જેનેસીસ' નામના તેઓ એમ પણ માને છે કે અંધકારમાંથી જ વિશ્વનો જન્મ થયો છે. સૌ ધર્મપુસ્તકના પહેલા બે પાઠમાં વર્ણવ્યું છે કે સ્વર્ગ અને પૃથ્વી (અલાહીમ પ્રથમ અંધકાર જ હતો અને એક પ્રકાશનું કિરણ આવ્યું અને બીગબેંગ અને યુતવહ)ની રચના તેણે (ઈશ્વરે) છ દિવસમાં સફળતાપૂર્વક કરી છે તે અને પૃથ્વી અને સમગ્ર વિશ્વનો જન્મ થયો. (તાઓ-૧) વિશ્વની તમામ નીચે પ્રમાણેબાબત એક બીજા પર આધાર રાખે છે. કદાચ ઈશ્વરથી પણ પ્રાચીન અવકાશ ૧. પહેલા દિવસે ઈશ્વરે આજ્ઞા આપી કે ‘પ્રકાશ આવી જા' (પહેલો અંધકારમાં જ હતું. સ્વર્ગ પૃથ્વીની પહેલાં હતું. બધા જ અનંતોની પૂર્વ હતું. કમાન્ડ). અને આમ લાઈટની વ્યવસ્થા થઈ. અંધકારમાંથી પ્રકાશને સ્વર્ગ ઉપર છે પણ તે ઊંચું નથી. તે પાતાળની નીચે છે પણ તે નીચું નથી. જુદું કર્યું. તેને ‘દિવસ અને રાત્રિ' નામ આપ્યું. (જેને ૧:૩). તે પૃથ્વીની પહેલાં હતું, પણ પ્રાચીન નથી.
૨. બીજા દિવસે તેમણે આકાશની રચના કરી. (બીજો કમાન્ડ). ‘પેન્ગ' નામની બીજી આખ્યાયિકા અનુસાર પ્રકૃતિની અમૂર્ત સ્થિતિમાં (જને ૧:૬). અંધાધૂંધી ફેલાઈ. પછી બધું મળીને એક જૂથ થઈ વિશ્વનું ઈંડું તૈયાર થયું. ૩. ત્રીજા દિવસે ઈશ્વરે (ત્રીજો કમાન્ડ) પાણી ધરતી પરથી ભેગું કરી એક પેન્ગ જાગ્યો (ઊભો થયો). એણે વિશાલ કુહાડીનો પ્રહાર ‘યેન’ (આકાશ)ને જગ્યા પર સાથે મૂક્યું અને તેથી સૂકો પ્રદેશ એટલે ‘પૃથ્વી’ અને ‘પાણી’ માર્યો. જેમાંથી ‘યીન' (પૃથ્વી) જુદી પડી. જે કાળી અને અંધકારવાળી હતી. સાગર દેખાવા લાગ્યા. (જેનેઃ ૧:૯), ઈશ્વરે (ચોથો કમાન્ડ) પૃથ્વીને ‘યેન’ અને ‘યીન'ને જુદા રાખવા ‘પેન્ગ' તેમની વચ્ચે ઊભો રહી‘યેન' (આકાશ)ને આજ્ઞા કરી કે તું ઘાસ, વનસ્પતિ અને ફળો આપતા ઝાડોનું નિર્માણ ઉપર તરફ ખેંચવા લાગ્યો. પેન્ગના મૃત્યુ પછી એ બધું જ બની ગયો.
‘પેન્ગ'ના મરણ પછી એ બધું જ બની ગયો. આ વાક્યના અર્થથી ૪. ચોથા દિવસે (પાંચમો કમાન્ડ) ઈશ્વરે આકાશને આજ્ઞા કરી કે આકાશના આપણને જગતના વિકાસની બરાબર માહિતી મળતી નથી, અથવા તો આપણે અંધારામાંથી પ્રકાશને જુદો કરી દિવસો, ઋતુઓ અને વર્ષની નિશાનીઓ એમ સમજવું પડે કે એ જ પૃથ્વીનો વિકાસ છે.
બનાવ. (જેનઃ૧:૧૪-૧૫). વિશ્વના વિનાશ બાબત પેન્ગની આખ્યાયિકા કહે છે કે
૫. પાંચમા દિવસે (છઠ્ઠો કમાન્ડ) સાગરને આજ્ઞા આપી કે ‘પ્રાણી જીવની ૧. ‘યેન” એટલે આકાશ તરફથી આવતો પ્રવાહ બળહીન અથવા પૂર્ણપણે મંડળી બનાવી અને પક્ષીઓ સ્વર્ગના દરવાજા સુધી ઊડી શકે એમ ગોઠવણ
આવતો બંધ થશે અથવા તો નાટકીય રીતે તેમાં ઉછાળો આવશે. કર. ઈશ્વરે પક્ષીઓ અને દરિયાના પ્રાણીઓની રચના કરી. તેઓને પણ ૨. તેથી કરીને ‘યેન” ને ‘યીન' વચ્ચેનું જરૂરિયાત પૂરતું સમતોલપણું-શક્તિ આજ્ઞા કરી કે ફળદ્રુપ થાઓ અને અનેકગણી ઓલાદ ભેગી કરો. ગુમાવશે.
૬. છઠ્ઠા દિવસે (સાતમો કમાન્ડો જમીનને ઈશ્વરે આજ્ઞા કરી કે બધા ૩. જેથી બધી જ વસ્તુઓનો નાશ થશે.
પ્રાણીઓને લાવો. ઈશ્વરે જંગલી, ચોપગા જીવિત જનાવરોનો ઢગલો ૪. ચીનની ક્રાંતિ પછી ૩૬૦૦ વર્ષે–એટલે કે સ્વર્ગની દિવ્યતામાં ક્રાંતિ કર્યો, બધી જ વસ્તુઓ પૃથ્વી પર પ્રસરાવી.’ (જેનેઃ૧:૨૪-૨૫). એ આવશે.
પછી ઈશ્વરે તેમની કલ્પના પ્રમાણે ગમતા માણસો બનાવ્યા. (આઠમો ૫. ચીનની ક્રાંતિ પછી ૩૬૦૦ વર્ષે ‘યીન' એટલે કે દુન્યવી પાર્થિવ ક્રાંતિ કમાન્ડ). (જનેઃ૧:૨૬-૨૮). માણસોને પણ આજ્ઞા કરી કે ફળદ્રુપ બનો. આવશે.
અને અનેક ગણી ઓલાદ પેદા કરો, તેનાથી પૃથ્વીને ભરી દ્યો, તાબે-વશ. ૬. આમ આ વિનાશથી નાના ચક્રનો અંત આવશે.
કરો.” ૭. જ્યારે મોટા ચક્રનો અંત ચીનની ક્રાંતિ પછી ૯૯૦૦ વર્ષે સ્વર્ગ એટલે ઈશ્વરે આખરે (સરવાળે) આખી રચનાને ખૂબ જ સંતોષપૂર્વક અને દિવ્યની ક્રાંતિ થશે એટલે આકાશમાં ક્રાંતિ થશે.
માયાળુ વર્ણવી છે એમ માન્યું.
કર.
