________________
ક્ટોબર, ૨૦૧૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
|
૧૫
(
ધર્મ એક
સો શરદો જીવો’: શાપ કે આશીર્વાદ?
ડૉ. રણજિત પટેલ (અનામી) બધી જ ઋતુઓમાં શરદઋતુ રોગોના પિયર જેવી છે એટલે સો જાણવા મળ્યું કે વડોદરામાં પંચોતેર કે તેથી મોટી વયના લગભગ વર્ષા કે વસંત જીવોને બદલે “સો શરદ જીવો'-એવા આશીર્વાદ ત્રણ લાખ નાગરિકો છે. ભારતમાં તો એવા લાખો નહીં પણ કરોડો આપવામાં આવે છે. ઋતુઓનો ઉલ્લેખ ન કરવો હોય તો “શતાયુ હશે. એ વિચાર સાથે રાજવી કવિ ભર્તુહરિનો પેલો પ્રખ્યાત શ્લોક ભવ” કહેવામાં આવે છે. થોડાંક વર્ષો પૂર્વે, વડોદરાની ‘આનંદ નિવાસ' યાદ આવ્યો - લોજના માલિક શ્રી માણેકલાલ એમ. પટેલે આરોગ્ય-વિષયક આયુર્વર્ષશત નૃણાં પરિમિત રાત્રો તદઉં ગત ત્રણ-ચાર પુસ્તકો લખેલાં..ગાલા પ્રકાશકે એ પ્રકાશિત તસ્પાઈસ્ય પરસ્ય યાર્ધમપર બાલ–વૃદ્ધત્વયો: / કરેલાં. એમાંના એકાદનો અન્ય ભાષામાં પણ અનુવાદ થયેલો. બે- શેષ વ્યાધિવિયોગદુ:ખ સહિત સેવાદિભિનૈયતે ત્રણ પુસ્તકોના શિર્ષક કંઈક આવા હતાં:
જીવે વારિતરંગ બુબુદ્દે સમે સૌનું કુત: પ્રાણિનામા સતત નિરોગી રહો, “આરોગ્યના વજૂ-સ્તંભો’, ‘સો વરસ જીવો' મતલબ કે “માણસોનું આયુષ્ય (ભગવાને) સો વર્ષનું નક્કી કરેલું જેની ચાર પાંચ આવૃત્તિ થયેલ છે એવું ડૉ.
છે. એમાંથી અડધું (૫૦ વર્ષ) રાત્રિમાં પસાર થઈ ગુણવંતભાઈ શાહનું એક પુસ્તક હમણાં વાંચવામાં
જાય છે. એનું અડધું આયુષ્ય (એટલે કે ૨૫ વર્ષ) આવ્યું...જેનું શીર્ષક છેઃ “મરો ત્યાં સુધી જીવો'. એમાં
બાળપણમાં અને વૃદ્ધાવસ્થામાં ચાલ્યા જાય છે, સો શરદોનો કે “શતાયુ ભવ'નો ઉલ્લેખ નથી પણ
બાકીનાં (૨૫ વર્ષ) વ્યાધિમાં, વિયોગના દુઃખમાં, કવિ કાલિદાસની પેલી પ્રખ્યાત ઉક્તિઃ ‘વૃદ્ધત્વમ જરસા વિનાનો ભાવ કોઈની સેવા કરવામાં (નોકરી કે ગુલામીમાં) જાય છે; માનવજીવન ગર્ભિત છે. વૃદ્ધત્વ, વાર્ધક્ય ખરું પણ જર્જરિત નહીં, ખખડી ગયા પાણીના પરપોટા જેવું ક્ષણભંગુર છે. માનવપ્રાણીઓને સુખ ક્યાં વિનાનું વાર્ધક્ય માણો...ભલે પછી એ આઠ દાયકાનું હોય કે સવાસો છે?' આ તો લખચોર્યાસી અવતારમાં મળેલા અમૂલખ માનવસાલનું હોય! એમાં ભાર છે “ધ આર્ટ ઓફ લિવિંગ પર', “જીવો આયુ અવતારને વ્યર્થ વેડફી ન દેતાં યથાકાળે, યોગ્ય ધ્યેયની સિદ્ધિ અર્થે, એવું ક્ષણ મહીં ભરી કોટિક યુગો'. મૃત્યુનો ખ્યાલ કે ભય રાખ્યા યોગ્ય પુરુષાર્થમાં જોતરવા માટેની જાગૃતિ ને તકેદારી દાખવવા કાજે વિના ઝિન્દાદિલીથી જીવન જીવવાનો એમાં આદેશ છે.
આપેલી ચેતવણી છે. “ઘડપણમાં ગોવિંદ ગાશું' કહેનારા ને ચારેય યુગમાં વ્યક્તિનો ને રાષ્ટ્રનો આયુષ્ય આંક કેટલો હશે તે માનનારાઓને-શંકરાચાર્યને મતે માનવમૂઢોને “ભજ ગોવિંદમ્'નો આપણે ચોક્કસપણે જાણતા
શ્રી કુમાર ચેટરજી રોગનું નિવારણ રાગથી કરો) આધ્યાત્મિક આદેશ ક્યાં નથી નથી પણ આપણા ચાર આશ્રમો
આપ્યો ? જીવનની દરેક | કુમાર ચેટરજી સંગીત અને શબ્દના સાધક છે. જૈન ભક્તિ કાવ્યો ને ચાર પુરુષાર્થોનો વિચાર
અવસ્થાને નિજી ઔચિત્ય ને અને સ્તોત્રોને એમણે શુદ્ધ સંગીતથી શ્રવણીય અને મનનીય કરી જૈન કરીએ તો સો શરદોનો ખ્યાલ
સોંદર્ય હોય છે. ગંગા સતીના ભક્તિ સંગીતની અનન્ય સેવા કરી છે. આવે છે. છેલ્લા સૈકાનો વિચાર સમગ્ર જૈન જગત અને શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘે આ સાધક સ્વરકારને
કહેવા પ્રમાણે વિજળીને ઝબકારે કરીએ તો, લગભગ અઢીગણી
મોતી પરોવવાના હોય છે. | આવકાર્યા છે અને હૃદયસ્થ કર્યા છે. રાષ્ટ્રીય આયુષ્ય આંકમાં વૃદ્ધિ
વૈરાગ્ય શતક'માં રાજવી કવિ | તા. ૯ નવેમ્બરના રોજ સાંજે સાત વાગે તેઓ એક મૌલિક સંગીતનો થઈ છે જે ૨૪-૨૫ ને બદલે
ભર્તુહરિ આ જ મતલબને ઉપદેશ પ્રોગ્રામ નહેરુ થિયેટર, વરલીમાં પ્રસ્તુત કરવાના છે. Alzimer, ૬૩ના અંકને આંબી ગઈ છે ને
આપતાં કહે છે:Mentally Challanged અને Autastic દરદીઓ પર સંગીત દ્વારા આપણે ત્યાં વૃદ્ધાવસ્થા ૬૦ વર્ષે
યાવસ્વસ્થ મિદં કલેવરગૃહ | કેવી રીતે ઉપચાર થઈ શકે તેનું Research અમેરિકામાં Mr. Obama, ગણાતી–મનાતી હતી તેને બદલે President of Americaના આદેશ નીચે તેઓ કરી રહ્યા છે. તેની
યાવચ્ચ દૂરે જરા અદ્યતન પાશ્ચાત્ય માન્યતા
યાવચેન્દ્રિય શક્તિર પ્રતિહતા | એક ઝલક આ પ્રોગ્રામ દ્વારા તેઓ આપણને કરાવશે. અનુસાર, ઓલ્ડ એજ બિગીન્સ
યાવત્સયો નાયુષઃ | | સાત રાગ, સાત રંગ અને સાત ચક્રને કેન્દ્રમાં રાખી એક અનોખો એટ એ ઈટી'-વૃદ્ધાવસ્થાની
આત્મશ્રેયસિ તારદેવ વિદુષા | અને અભૂત પ્રોગ્રામ તેઓએ મુંબઈગરા માટે તૈયાર કર્યો છે. શરૂઆત ૮૦ થી ગણાય છે. ‘પ્ર.જી.’ના વાચકોને આ વિશિષ્ટ કાર્યક્રમનો લાભ લેવા વિનંતિ.
કાર્ય: પ્રયત્નો મહાનું હમણાં વડોદરાના એક પ્રતિષ્ઠિત કુમાર ચેટરજી-૯૮૨૧૧૧૨૪૮૯.
પ્રદીપ્ત ભવને તુ ફૂપખનન નાગરિક મળ્યા એમની પાસેથી
પ્રત્યુદ્યમ કીશ: //
