________________
ડિસેમ્બર, ૨૦૧૨
પ્રબુદ્ધ જીવન કર્યા હતા.
ધરાવે છે એમ કહેતું નથી, માનતું નથી. પાંચેય જ્ઞાનેન્દ્રિયો વડે જે રાજકોટથી પારૂલબેન તથા ભરતભાઈ શાહે મતિજ્ઞાનના ભેદ- દૃશ્ય-ધ્વનિ આદિ ગ્રહણ કરવામાં આવે છે તેનો મગજ વડે, મનમાંથી પ્રભેદ અને જ્ઞાન-દર્શનાવરણીય કર્મના બંધ-ઉદય-ઉદીરણા-સત્તાદિ આત્મામાં સંબંધ થાય છે. આવી તકનીકી પ્રક્રિયાનું કાર્ય મગજ વડે વિષય રજૂ કર્યો હતો. જ્યોત્સનાબેન ધ્રુવે પાંચ જ્ઞાનનું સ્વરૂપ, અને થાય છે. મગજ એ શરીરનું અંગ છે. શરીર પુગલ પરમાણુઓનો કોકિલાબેન ભારતીય મતિ-શ્રુત જ્ઞાનાવરણીય કર્મના આશ્રવ-બંધના પિંડ છે. જ્ઞાન-દર્શનાદિ શરીર કે મનમાં ન રહેતાં એક માત્ર આત્મામાં હેતુ વગેરે જણાવ્યા હતા. વાપીથી આવેલા જશવંતભાઈ શાહે આધુનિક જ રહે છે. તેથી યાદશક્તિ અને બુદ્ધિ વિગેરે આત્માના જ્ઞાન-દર્શનાદિ અને જૈનધર્મી જ્ઞાન પ્રણાલી પર વિવેચન રજૂ કર્યું હતું. જાતિસ્મરણ ગુણો છે, માત્ર મગજ કે શરીરના અંગવિશેષ નથી. મૃતકના મગજમાંથી જ્ઞાનના વિષે મુનિ વૈભવરત્નજી મ., ડૉ. રશ્મિબેન ભેદા અને જયશ્રીબેન સ્મૃતિની ચીપ કાઢીને બાળકમાં બેસાડી શકાતી નથી. બધા જીવોની ટોલિયાએ લેખો રજૂ કર્યા હતા. ડૉ. રતનબેન છાડવાએ મતિ-શ્રુત બુદ્ધિ અને સ્મૃતિ પોતપોતાના જ્ઞાનના મતિ-શ્રુત જ્ઞાનાવરણીય કર્મના જ્ઞાનના ભેદ-પ્રભેદનું વર્ણન કર્યું હતું.ભાવનગરથી આવેલ પં. સંજય આવરણના ક્ષયપશમ પ્રમાણે ઓછી-વધારે હોય છે. શાહે જ્ઞાનાચાર અને જ્ઞાનાતિચારના ભેદો સમજાવ્યા હતા. ગુજરાત રાજકોટથી આવેલ મુકેશભાઈ ટોલિયાએ પાંચ જ્ઞાનના ૫ ૧ ભેદો વિદ્યાપીઠ-અમદાવાદથી આવેલા પૂર્ણિમાબેન મેહતાનો વિષય અષ્ટવિધ રજૂ કર્યા હતા. જોધપુરથી ડૉ. ધર્મચંદ જૈને જૈન પ્રમાણ શાસ્ત્રમાં જ્ઞાનાચારના ભેદો અંગે હતો. કચ્છથી આવેલા કાનજીભાઈ માહેશ્વરીએ અવગ્રહાદિના ભેદો વડે જ્ઞાનપ્રાપ્તિનો ક્રમ દર્શાવ્યો હતો. મુનિ હેમન્ત પાંચ જ્ઞાનનું સ્વરૂપ રજૂ કર્યું હતું. ભાવનગરથી પ્રા. ડૉ. ધિરેન્દ્ર મેહતાએ વિજયજીએ જ્ઞાન મહાભ્ય પર નાનકડો લેખ વાંચ્યો હતો. પૂ. પંન્યાસજી અને સંધ્યાબેન મેહતાએ ઈન્દ્રિય અને મન વડે થનાર મતિ-શ્રુત જ્ઞાન- ડૉ. અરૂણવિજયજી મ. સા.નો શોધપત્ર કેવળજ્ઞાન વિષય ઉપર હતો. દર્શનનું સ્વરૂપ રજૂ કર્યું હતું. રાજકોટવાળા તેજસ અને મહેન્દ્રભાઈ પરંતુ તેમણે બધા વિદ્વાનોની માંગણીને અનુસાર પ્રથમ દિવસે પાંચેય ગાંધીએ આધુનિક વિજ્ઞાનની સાથે જૈન કર્મ ફિલોસોફીની તુલના કરતાં ઈન્દ્રિયો અને મન વડે અવગ્રહાદિ પદ્ધતિ તેમ જ ક્રમ વડે જ્ઞાન-દર્શન ડિપ્રેશન, સાયકિક-મેન્ટલ ડિઝીઝ મતિ-શ્રુત જ્ઞાનાવરણીય કર્મના સંબંધ થવાની પ્રક્રિયા બ્લેક બૉર્ડ ઉપર ચિત્રો સાથે દર્શાવી હતી. વિષયક પેપરો લખ્યા હતા. આણંદથી પ્રા. દીક્ષાબેન સાવલા, પ્રા. બીજા દિવસે વિદ્વાનોનો આગ્રહ સર્વજ્ઞવાદ ઉપર પ્રકાશ પાથરવાનો રેશ્માબેન પટેલે મતિ-મંદતાદિ માનસિક રોગો, તેમ જ જ્ઞાન હોવાથી બ્લેક બૉર્ડ ઉપર ચૌદ ગુણસ્થાનો ચિત્ર દ્વારા દર્શાવી કેવી રીતે દર્શનાવરણીય કર્મના આશ્રવ-બંધના હેતુ ઉપર લેખો રજૂ કર્યા હતા.ડૉ. ક્રમે ક્રમે મોહનીય કર્મ ખપે છે, અને વીતરાગતા પ્રગટે છે, પછી તેમાં શોભના શાહે જેન-અજૈન દર્શનોમાં તુલનાત્મક જ્ઞાન-દર્શન થવાની
ગુણસ્થાને જ્ઞાનાવરણીય-દર્શનાવરણીય કર્મનો સંપૂર્ણ સમૂળગો ક્ષય પ્રક્રિયા દર્શાવી હતી. ભાવનગરથી કે.ટી. સુમરા પ્રાધ્યાપકે બોધિજ્ઞાન થતાં કેવળજ્ઞાન-દર્શન પ્રગટ થાય છે, તે જણાવ્યું. અને કેવલજ્ઞાનની તુલના કરી હતી.
- ત્રીજા દિવસે તત્ત્વાર્થના સ્ત્રાનુસારે સર્વ દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવાદિ રૂપે ચર્ચામાં પૂ. પંન્યાસજી ડૉ. અરૂણવિજયજી મહારાજે સ્પષ્ટ કર્યું કે કેવળજ્ઞાન-દર્શન કેવી રીતે કામ કરે છે? સર્વ દ્રવ્યો, પ્રત્યેક દ્રવ્યની અનંત બોધિજ્ઞાન એ કેવળજ્ઞાન નથી. ભાનુબેન શાહે પણ જૈન-બૌદ્ધ-દર્શનમાં પર્યાય. ગુણોની પણ અનન્તી પર્યાયો આદિ રૂપે કેવળજ્ઞાન àકાલિક કેવી જ્ઞાન-દર્શનનું સ્વરૂપ રજૂ કર્યું હતું. અમદાવાદથી આવેલા હીનાબેન રીતે છે તે સિદ્ધ કર્યું હતું. બધા વિદ્વાનો મંત્રમુગ્ધ થઈ ગયા હતા. શાહે ગુણસ્થાન સોપાનો ઉપર જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ વિષયક લેખ રજૂ કર્યો ત્રીજા દિવસે રવિવારે સાંજે સત્કાર સમારંભ યોજાયો હતો. શ્રી હતો. ડૉ. સાગરમલ જૈન, ડૉ. રેણુકા પોરવાલ અને જયશ્રીબેન જોશીએ રાજસ્થાની શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક સંઘના અધ્યક્ષ બાબુભાઈ નાણાવટી, સરસ્વતી-શ્રુતદેવી વિષે રજૂઆત કરી હતી. કંકાલી ટીલા અને મથુરાની ટ્રસ્ટી નારમલજી, વસંતજી, નાગરાજજી, ગુણવંતજી, સુરેશજી, આદિ પ્રાચીન પ્રતિમાઓના પુરાવા આપ્યા હતા. સોહનરાજજીએ સેવાડીની સર્વ ટ્રસ્ટીઓ તેમ જ શ્રી સંઘના દિલીપજી હુંડીયા, રાજાવંત પરિવાર સરસ્વતીદેવીની ઊભી પ્રાચીન પ્રતિમાના ફોટા બધાને આપ્યા હતા. આદિ અનેક વિદ્વાનોનું શાલ-ગાલીચા-પુસ્તકો અર્પણ કરી સન્માન કુ. અનિતા આચાર્યે ભાવનગરથી આવીને દ્વાદશાંગી ૧૪ પૂર્વ ૪૫ કર્યું હતું. તપસ્વીની શાંતાબેને મહિલા વિદ્વાનોનું બહુમાન કર્યું હતું. આગમોની રૂપરેખા જણાવી હતી. પૂ. સાધ્વીજી પ્રીતિદર્શનાશ્રીજી મ., શ્રી ધનવંતભાઈ શાહે આનંદ વ્યક્ત કર્યો હતો. ટ્રસ્ટીઓ વતી જે. કે. અને સાધ્વીશ્રી અનેકાન્તલતાશ્રીજી મ.એ સર્વજ્ઞતા સિદ્ધિ અને આત્મદ્રવ્યના શાહે સર્વ નિબંધો સ્મરણિકા રૂપે પ્રગટ કરવાની યોજના જાહેર કરી ગુણદર્શનની અભેદતા વિષયક લેખો મોકલાવ્યા હતા. બેંગલોરથી કુ. હતી. Shree Mahaveer Research Foundationમગ્ગી જૈન અને બેલગામથી ડૉ. કેવલચંદ ઓસવાલે આવીને પ્રોજેક્ટર Veeralayam, Pune તરફથી કાયમી-સ્થાયી સ્વરૂપે સેમિનારો વડે સ્ક્રીન ઉપર Learning and Memory the Intellectual Func- યોજવાની યોજના જાહેર કરાઈ હતી. ત્રિપદી વિષયક સંગોષ્ટિ સમેલન tions of Brain વિષય ઉપર સચિત્ર શૈલીથી રજૂઆત કરી હતી. પૂ. તા. ૨૫, ૨૬, ૨૭ ઓક્ટોબર ૨૦૧૩ના ભીવંડીમાં યોજાશે તેવી પંન્યાસજી ડૉ. અરૂણવિજયજી મ. સા.એ ખાસ ચર્ચામાં જણાવ્યું હતું કે જાહેરાત થઈ હતી. આધુનિક મેડિકલ વિજ્ઞાન પણ મગજમાં યાદશક્તિનું સ્વતંત્ર અંગ
Lજે. કે. સંઘવી, મો. ૯૮૯૨૦૦૭૨૬૮.
