________________
Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57
Published on 15th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month I Regd. No. MH/MR / SOUTH-146 / 2012-14
36.
PRABUDHHA JIVAN
OCTOBER 2012 તેઓ ગાંડાઓને પકડીને, અત્રે હાથી ટાંકીની પોરબંદર
[ પંથે પંથે પાથેય... પાણીની કુંડીમાં નવડાવે, વાળ કપાવી આપે, રેલવેનું પહેલું કે છેલ્વે સ્ટેશન નાસ્તો કરાવે અને માગી ભીખીને વસ્ત્રો પણ
| નામ તો એમનું શુભલક્ષ્મી પરંતુ બધા એમને બદલાવી આપે અને તેમને સ્વચ્છતા અને શુભાકાકી તરીકે ઓળખતા. એમણે સિત્તેર વર્ષની હરજીવન થાનકી
સ્વસ્થતાના પાઠ પણ ભણાવતા રહે, ગાંડાઓની ઉંમરે પોતાનું યૌવન જાળવી રાખ્યું હતું. એમના
સેવા કરવાની એક જ ધૂન તેમના મન પર સવાર મિતમાં કંઈક એવો જાદુ હતો કે એમને જે કોઈ વિદ્વાન લેખક ચિંતક છે અને જીવનની
થઈ ગયેલી, મેં મારી નરી માં ખે જોઈ છે ! મળે તેમને એ પોતાના કરી લેતાં, એ ખાવાના ઉત્તરાવસ્થાએ પણ જે ખનમાં પ્રવૃત્ત છે.
ત્યારબાદ પોરબંદરની પ્રજાએ તેમના અવસાન અને ખવડાવવાના ખુબ શોખીન. તેઓ અવનવી પોરબંદર ભક્ત સુદામા અને મહાત્મા બાદ પ્રાગાબાપા ગાંડાશ્રમની શરૂઆત, તેમની વાનગીઓ ઘરે બનાવી, મિત્રો અને સ્નેહીઓને ગાંધીની જન્મભૂમિ તરીકે સુખ્યાત છે. પૂ. ભાઈ શ્રી સ્મૃતિમાં કરેલી, જે આજે પણ ચાલે છે. જે નિમંત્રી, મિજબાની કરતાં, બહાર ફરવાના પણ રમેશભાઈ ઓઝાએ અહીં સાંદીપનિ વિદ્યાશ્રમની દાતાઓના દાન પર નભે છે. પરંતુ ગાંડાઓ એ શંખીન, કાકાને બહાર ફરવાનો શોખ નહીં સ્થાપના કર્યા બાદ યાત્રાળુઓનો ધસારો વિશેષ પોરબંદરમાં સચવાતા રહે છે. જેમ પહેલો અને પરંતુ કાકીને તેઓ ક્યારેય નારાજ નો'તા કરતા. જોવા મળ્યો છે.
છેલ્લો શબ્દ સાપેક્ષ છે. તેમ અમારું પોરબંદરનું ચાર-છ મહિને એકાદ નાની ટૂર મારી આવતા. પોરબંદરથી દ્વારકા સો એક કિ.મિ. દૂર તો રેલવે-સ્ટેશન * જનાર’ માટે પહેલું તો ‘આવનાર' ફળિયાના બધા માટે યાદ કરીને તેઓ કંઈક ને સોમનાથ મહાદેવનું મંદિર ૧૩૫ કિ.મિ.ને અંતરે. માટે છેલ્લું. ગાંધીજી ‘ગયા’ અને ગાંડાઓ કંઈ ક ચોક્કસ લાવતા. રેલ્વેના બે પાટા, બંન્નેને જોડતા રહે, છતાં ક્યારેય ‘આવ્યા', આવતા રહ્યા અને હજી આવતા રહે છે.
| ઘરની સફાઈ અને સજાવટના તેઓ શોખીન, એકમેકને મળે નહીં. સીધે માર્ગે જ ચાલવાનું આ ગાંડપણ (Madness) પણ એક પ્રકારની આખો દિવસ તેઓ ઘરમાં વ્યસ્ત રહેતા. સુચવતા રહે. સુખી યાત્રાળુઓને શાંતિનો માર્ગ માનસિક જૂન છે, જે માણસને છેવટે તો સત્ય, અહિંસા,
લાગણીસભર વ્યક્તિત્વ. નોકરોનું ધ્યાન રાખે. પણ ચીંધતા રહે.
ત્યાગ અને કરુટ્ટા તરફ દોરતી રહે છે. આમ જોઈએ એમના સંતાનોને ભણવા માટે આર્થિક સહાય જાણે, From Sukh to Shanti ની યાત્રા તો પ્રત્યેક મહાપુરુષ, તત્કાલિન સમાજને ‘ગાંડો' જ કરતાં. ઈશ્વરે એમને જે આપ્યું હતું તેમાંથી તેઓ ViaKaruna and Santosh ચાલ્યા કરે, ત્યારે જણાતો હોય છે, પરંતુ તેનું ગાંડપણ (Madress) ખોબલે ખોબલે લહાણી કરતા. સ્વાભાવિક રીતે જ ગૌતમ બુદ્ધ અને ભગવાન રાહતુક હોય છે. એટલું જ. *** શુભાકાકીના વાળ સિત્તેર વર્ષે પણ કાળા હતા, મહાવીરની યાદ આવતી રહે. કરુણા અને સીતારામ નગર, પોરબંદર. !
દરરોજ સવારે સ્નાન કર્યા બાદ, તેલ બરાબર અહિંસા. ગાંધીજી જીવન દરમ્યાન, સત્ય, અહિંસા
નાંખીને વાળની સુંદર સજાવટ કરતા. વાળ લાંબા અને ત્યાગ માટે પંકાયા, તે પહેલાં પોરબંદરનું
અને ઘટાદાર જો ઈને ઘણી વખત નવા લોકોને રેલ્વે-સ્ટેશન તેમના માટે પહેલું પગથિયું બની
મેઘબિંદુ
વિચાર આવતો એમણે વીગ તો નથી પહેરીને ! રહ્યું. ત્યારબાદ સમયની રેત પર તેમણે પાડેલાં
પરંતુ જ્યારે તેઓ જાણતા કે એ તો એમના પગલાં અવિસ્મરણિય રહ્યાં,
મેધબિન્દુ ગુજરાતી કાવ્યજગતના સન્માનીય રીજીનલ વાળ છે ત્યારે તે ઓ ખાચર્ય પોરબંદરથી બહાર જનાર માટે તે પહેલું, પણ કવિ છે. એમણે ગુજરાતને બે કાવ્ય સંગ્રહો
અનુભવતા. બહારથી પોરબંદર તરફ આવનારા માટે તે છેલ્લું આપ્યા છે. એમની કવિતા સ્વર સંગીત સાથે
એમનો દીકરો સુકેતુ અને પુત્રવધૂ સ્મિતાએ રેલવે સ્ટેશન બની રહ્યું. તેથી અત્રેના એક દેશ પરદેશમાં ગવાય છે. માનવીય સંબંધ ”
પોતાના વર્તનથી ઘરને વધારે સુંદર બનાવ્યું હતું. સેવાભાવી સજ્જનના નામે પ્રાગજી બાપાએમની કવિતાનો આત્મા છે. પૂજ્ય હરિભાઈ
શુભાકાકીના સનસીબે પુત્રવધૂ પણ પાકશાસ્ત્રની કોઠારીના તત્વજ્ઞાનને એમણે પવન આપ્યો છે ગાંડાઓનો આશ્રમ પણ ખુલ્લો છે ! વગર ટિકિટ
નિષ્ણાત અને ગુણીયલ મળી હતી. જૂની
અને એ તત્ત્વયાત્રા આ કવિ મેઘબિન્દુ આજે ટ્રેનમાં, ગમે તે સ્ટેશનથી ચડી બેઠેલા ગાંડાઓને આગળ ધપાવે છે.
વાનગીઓને નવી રીતે રજૂ કરવામાં એ કુશળ પોરબંદરે ઊતારી મૂકવામાં આવતા હોવાથી, તેની પ્રેરણા આપે એવા જીવંત પાત્રને આપણે આ
હતી. એનું પ્રેઝન્ટેશન જ મનમોહક હોય એટલે સંખ્યા પણ ઉત્તરોત્તર વધી રહી છે. કવિની કલમથી માણીએ.
ખાવા માટે પણ સો કોઈ લલચાતું. સાસુ-વહુના પ્રાગજીભાઈ S.T.માં ડ્રાયવર હતા, જેણે
મુંબઈમાં મુલુંડસ્થિત આ કવિનો મોબાઈલ નંબર સંપને કારણે તેઓ ઈર્ષાને પાત્ર બન્યા હતા, આવા ગાંડાઓની સેવા કરવાનો ભેખ લીધો હતો. ૯૩૨૦૪૪૦૮૩૩
(વધુ માટે જુઓ અનુસંધાન પાનું ૨ ૫ મું)
પરગજુ શુભાકાંકી
Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender Al 33. Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai 400004
Printed & Published by Nirooben Subhodbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddey Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.
