________________
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૨ |
પ્રબુદ્ધ જીવન : આગમ પરિચય વિશેષાંક
லலல
லலல
નથી. આજના લાંચ-રૂશ્વતના વાતાવરણમાં પ્રસ્તુત સૂત્ર વહોરાવે છે, પોતે પવિત્ર દાતા અર્થાત્ ગોચરીના નિયમ યોગ્ય સમીક્ષાપાત્ર બની રહે છે.
છે અને લેનાર પણ મહાતપસ્વી શ્રમણ છે. આમ ત્રિકરણ શુદ્ધિ અને ૨ ૨ દુઃખવિપાકના બેથી આઠ અધ્યયનના કથાનાયકો માંસાહાર વિશુદ્ધ ભાવનાથી સંસારને અતિઅલ્પ કરી મનુષ્યના આયુષ્યનો બંધ છે કરનાર, નિરપરાધ ભોળા પશુઓ ને સંતાસિત કરનાર, કરે છે. પછીના ભાવમાં સુબાહુકુમારપણે ઉત્પન્ન થાય છે. ૨ વેશ્યાગમન કરનાર, ઈંડાનું સેવન કરનાર, ચોરી કરનાર, પંચેન્દ્રિય ત્યાર પછી સુબાહુકુમાર શ્રમણોપાસક થઈ ગયા. એક વાર વધ કરનાર, મદ્યપાન કરનાર, હોમયજ્ઞ માટે બાળકોના કુમળા પૌષધશાળામાં અઠ્ઠમ વ્રત ધારણ કરીને રાત્રિના સમયે ધર્મજાગરણમાં હૃદયની બલિ કરનાર, હિંસાચાર કરનાર વગેરે અધમ પાપાચાર ચિંતવણા કરતા હતા કે જો ભગવાન મહાવીર સ્વામી ગ્રામાનુગ્રામ ૨કરનાર છે. તેઓ તેમના દુઃખદાયી કર્મોનાં કેવાં કટુ પરિણામો વિચરતા અહીં પધારે તો હું દીક્ષા લઈ ધન્ય બનું. ભગવાન પણ ૨
ભોગવે છે તેનો હૃદયસ્પર્શી અહેવાલ તે સાત અધ્યયનોમાં છે. તેમના સંકલ્પને જાણીને ત્યાં પધારે છે. સુબાહુકુમાર અણગાર8 છે નવમા અને દશમા અધ્યયનના પાત્રોમાં બે સ્ત્રી પાત્ર છે. બની સાધ્વચારનું પૂર્ણતયા પાલન કરીને અંતે એક માસનો સંથારો હું
દેવદત્તા અને અંજુશ્રી. ભોગાસક્ત દેવદત્તાની સ્વાર્થવૃત્તિ એટલી કરી દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થયા. તે પંદર ભવો પછી મોક્ષે જશે, તેવું ૨બધી ભયંકર હોય છે કે તે પોતાના સંબંધ ભૂલી જાય છે અને વિધાન સૂત્રમાં છે. શિક્રોધાવેશમાં ન કરવાનાં કામ કરે છે. પૂર્વભવમાં ૪૯૯ સાસુઓને બાકીના નવ અધ્યયનમાં પણ નામ અને સ્થાન સિવાય બધી ૨ 2જીવતા સળગાવી દેનારી દેવદત્તા, તે ભવમાં સાસુની હત્યા કરે છે. વિગતો એક સમાન છે. હું દશમા અધ્યયનની અંજુશ્રી પૂર્વભવમાં અનર્થોની ખાણ સમાન વિપાક-ફળની દૃષ્ટિએ કર્મપ્રકૃતિઓ બે ભાગમાં વિભક્ત છે.
કામભોગોમાં લીન રહીને દુઃખોની પરંપરા વધારે છે. અશુભ અને શુભ. જ્ઞાનાવરણીય આદિ ચાર ઘાતિકર્મોની બધી છે આમ દુઃખવિપાક સૂત્રમાં દુષ્કૃત્યોના કડવાં પરિણામો બતાવ્યાં અવાંતર (પેટા) પ્રકૃતિઓ અશુભ છે. ચાર અઘાતિ કર્મોની ૨છે, જ્યારે વિપાક સૂત્રના બીજા શ્રુતસ્કંધ સુખવિપાક સૂત્રમાં પ્રકૃતિઓના બે ભેદ છે-તેમાં કેટલીક અશુભ અને કેટલીક શુભ છે પુણ્યશાળી પુરુષો દાન વગેરે સત્કાર્ય કરી, સુખ ભોગવતાં સમ્યક છે. અશુભ પ્રવૃતિઓને પાપપ્રકૃતિ કહેવાય છે, જેનું ફળ જીવને 8 દર્શન પામી, સમ્યક્ સંયમ તપમાં પુરુષાર્થ ફોરવી, સિદ્ધગતિના માટે અનિષ્ટ, અકાંત, અપ્રિય અને દુઃખરૂપ હોય છે. શુભ $શિખર સર કરશે, તેનું સદૃષ્ટાંત નિરૂપણ છે.
કર્મપ્રકૃતિઓનું ફળ તેનાથી વિપરીત ઈષ્ટ, કાંત, પ્રિય અને છે પ્રથમ અધ્યયનમાં સુબાહુકુમારનું વર્ણન છે. પરમ પુણ્યના સાંસારિક સુખ આપનાર છે. બંને પ્રકારના ફળ-વિપાકને સરળ, છે 2ઉદયથી સુબાહુકુમારને રાજ પરિવારમાં જન્મ અને શ્રમણ સરસ અને સુગમ રૂપે સમજવા માટે વિપાક સૂત્રની રચના થઈ ૨
ભગવાન મહાવીરના સમાગમનું સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું હતું. તેમને છે. હું એટલી બધી સુંદર, મનોહર, સૌમ્ય અને પ્રિય આકૃતિ મળી હતી જો કે પાપ અને પુણ્ય-બંને પ્રકારની કર્મપ્રકૃતિઓનો સંપૂર્ણ $કે ગૌતમ સ્વામી જેવા વિરક્ત મહાપુરુષનું હૃદય પણ તેમના ક્ષય થાય ત્યારે જ મોક્ષ મળે છે. પાપ લોઢાના બંધન જેવું છે તો શ્રેતરફ આકૃષ્ટ થયું હતું. તેમની તેવી મનોહરતાનું કારણ તેમનો પુણ્ય સોનાના બંધન જેવું છે. બંને બંધન રૂપે હોવા છતાં પણ શૈ ૨પૂર્વભવ હતો.
બંનેના ફળમાં અંધકાર અને પ્રકાશ જેટલું અંતર છે. & પૂર્વભવમાં સુબાહુકુમાર ધનાઢ્ય સુમુખ ગાથાપતિ હતા. દુ:ખવિપાકના કથાનાયક મૃગાપુત્ર આદિ અને સુખવિપાકમાં 8
એકદા તેમના ઘરે નિરંતર માસખમણના પારણે માસખમણ કરતાં વર્ણન કરાયેલ સુબાહુકુમાર આદિ–બંને પ્રકારના કથાનાયકોની 9સુદત્ત અણગાર પારણાના દિવસે ગોચરી માટે પધાર્યા. તેમને ચરમસ્થિતિ, અંત એક સમાન છે-મોક્ષે જશે. પણ તે પહેલાંના
જોઈને અત્યંત હર્ષિત અને પ્રસન્ન થઈને આસન પરથી ઊઠ્યા, તેમના સંસાર પરિભ્રમણનું જે ચિત્ર છે તે વિશેષ વિચારણીય છે. ૨ હૃપાદુકાઓનો ત્યાગ કર્યો, મુખ પર વસ્ત્ર રાખ્યું, સ્વાગત માટે સુખ સૌને પ્રિય છે, દુઃખ કોઈને ગમતું નથી. પાપાચારી મૃગાપુત્ર છે દેસાત-આઠ પગલાં સામે ગયા, વંદન નમસ્કાર કર્યા અને સુપાત્ર આદિને ઘોરતમ દુઃખમય દુર્ગતિઓથી દીર્ઘ-દીર્ઘતર કાળ સુધી 8 આહારદાનનો લાભ લીધો. આહારદાન દેતા સમયે અને આપ્યા પસાર થવું પડશે. અનેકાઅનેકવાર નરકોમાં, એકેન્દ્રિયોમાં આદિ છે પછી પણ પ્રસન્નતાનો અનુભવ કર્યો.
વિષમ એવં ત્રાસજનક યોનિઓમાં દુસ્સહ વેદનાઓ ભોગવવી છે જો દેય, દાતા અને પ્રતિગ્રાહક પાત્ર-આ ત્રણે શુદ્ધ હોય તો પડશે. ત્યાર પછી ક્યાંક તે માનવભવ પામી સિદ્ધિને મેળવશે. ૨ &તે દાન જન્મ-મરણના બંધનોને તોડનાર અને સંસારને અલ્પ જ્યારે સુખવિપાકના કથાનાયક સુબાહુકુમાર આદિ સંસારના છે ટેકરનાર થાય છે. અહીં સુમુખ ગાથાપતિ શુદ્ધ દ્રવ્ય-નિર્દોષ વસ્તુ કાળનો અધિકાંશ ભાગ દેવલોકના સ્વર્ગીય સુખોના ઉપભોગમાં 8 லே ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல ல
லலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலி
