________________ ( 144. | પ્રબુદ્ધ જીવન : આગમ પરિચય વિશેષાંક ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, 2012 90 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 જયભિખ્ખું જીવનધારા : 42 ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ જિવું મૂલ્યનિષ્ઠ સર્જન, એવું સિદ્ધાંતનિષ્ઠ જીવન જીવનારા ગુજરાતી સાહિત્યના પ્રસિદ્ધ સર્જક ‘જયભિખુ’ના જીવનમાં બનેલા રોમાંચક & પ્રસંગો દ્વારા એમની નિર્ભયતા અને સાહસવૃત્તિનો ખ્યાલ આવે છે. ‘જવાંમર્દ', ‘હિંમતે મર્દા’ અને ‘વિક્રમાદિત્ય હેમુ’ જેવાં શૌર્ય અને બહાદુરીનાં ગ્રંથો છે. લખનાર ગુજરાતી સાહિત્યના પ્રસિદ્ધ સર્જક જયભિખ્ખએ કસોટીના પ્રસંગોએ દાખવેલી નિર્ભયતાની ઘટના જોઈએ આ બેતાલીસમાપ્રકરણમાં.] லலலலலலலலலலலலலலலலி லலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலல லலலலலலலலலலலலலலலலலலல லலல லலல સાપના રાફડામાં સામે ચાલીને હાથ! ગ્વાલિયર નજીક આવેલાં શિવપુરીના ગાઢ જંગલમાં ડરતાં-ક્રૂજતાં નીકળવું પડતું હતું. એ મકાનમાં જતાં લોકો રસ્તા 2 વિદ્યાર્થીકાળ વિતાવનાર જયભિખ્ખએ અમદાવાદમાં શહેરથી વચ્ચે ઊભા રહીને અપશબ્દો બોલતા હોય, દારૂ પીને લથડિયાં છે દૂરના વિસ્તારમાં આવેલી અને કશીય સુવિધા વિનાની ચંદ્રનગર ખાતા હોય, બૂમો પાડતા હોય તો એમને રોકવાની કે ટોકવાની છે $ સોસાયટીમાં પ્રકૃતિના સાંનિધ્યને કારણે રહેવાનું પસંદ કર્યું. કોઈ હિંમત કરી શકતું નહીં. આવા દૂરના વિસ્તારમાં આવેલી સોસાયટીમાં વસનારને અપાર મોડી રાત સુધી સ્કૂટરો, રિક્ષાઓ અને મોટરકારોની અવરજવર છે 2 અગવડો વેઠવી પડતી હતી. દૂધ, શાકભાજી કે જીવનજરૂરિયાતની ચાલુ રહેતી. આજુબાજુના રહેવાસીઓને રાત્રે ઊંઘમાં વારંવાર 2 2 ચીજવસ્તુઓ મળે નહીં અને શહેરમાં જવા માટે ઘણું ચાલ્યા બાદ ખલેલ પડતી. સ્ત્રીઓને માટે તો ત્યાંથી સાંજ પછી પસાર થવું છે & બસ મળે. આવા વિસ્તારોમાં અસામાજિક તત્ત્વો પણ આશરો પણ મુશ્કેલ જણાતું. એ મકાનની આસપાસના વિસ્તારના લોકો છે 6 લેવાનું વધુ પસંદ કરે. જયભિખ્ખના મિત્રો અને સ્નેહીઓ એમને આનાથી ખૂબ અકળાઈ ઊઠતા, પણ એની સામે અવાજ ઉઠાવે છે બીજે વસવાટ કરવા માટે આગ્રહ કરતા હતા, ત્યારે એનો નમ્રતાથી કોણ? બધા દબાઈ-ચંપાઈને-ડરીને જીવતા હતા. લોકો જેટલા 2 અસ્વીકાર કરતા હતા. ડરે તેટલું અડ્ડાવાળાને વધુ પસંદ પડતું. ક્યારેક મોડી રાત્રે 2 2 શહેરથી અત્યંત દૂર આવેલા આ વિસ્તારના વિકાસ માટે એકાએક બૂમ-બરાડા સંભળાતા. આ બધું સહુ કોઈ ચુપચાપ છે 8 જયભિખ્ખએ અંગત સુખ-સગવડ અને સમયનો ભોગ આપ્યો. સહન કરતા હતા. સજ્જનોનું મૌન દુર્જનોને માટે દુર્જનતાનું હૈ હું પોતાની અંગત ઓળખાણો અને પરિચયો દ્વારા સોસાયટીના મોકળું મેદાન બને છે. સવાલ એ હતો કે સાપના રાફડામાં હાથ છે $ વિકાસ માટે અથાગ પ્રયત્નો કર્યા. એના વિકાસમાં જે અવરોધક નાખે કોણ? સામે ચાલીને વાઘને એનું મોં ગંધાય છે, એમ છે શૈ બળો આવે, તેમને દૂર કરવાનું કાર્ય પણ એમણે કર્યું. આવા કહેવા જાય કોણ? 2 અવરોધો દૂર કરવા જતાં અપ્રતિમ હિંમત અને સાહસ દાખવ્યાં. આનાથી ત્રાસેલા નજીકની સોસાયટીના રહેવાસીઓ એક છે છે એ સમયની પરિસ્થિતિનો ચિતાર આપતાં સોસાયટીના કાર્યદક્ષ વાર સાથે મળીને જયભિખ્ખ પાસે આવ્યા અને એમને એમની છે 8 મંત્રી શ્રી લાભુભાઈ જોશી નોંધે છે, આપવીતી કહી. ક્યારેક તો એવું બનતું કે એ અડ્ડામાંથી મારઝૂડ & | ‘તેમણે (જયભિખ્ખએ) આવા અવરોધો ઉઠાવવામાં જાનનું થવાને કારણે કોઈ સ્ત્રી દોડીને બાજુના ઘરમાં ઘૂસી જતી હતી. છે છું જોખમ વહોરેલું. ચંદ્રનગર સોસાયટીની બાજુમાં આવેલા એક ઘરના લોકો એકાએક આવી રીતે કોઈ ઘરમાં પેસી જાય એનાથી 2 મકાનમાં શહેરના માથાભારે તત્ત્વોનો અડ્ડો જામેલો. રાત્રે ત્યાં બૂમો પાડવા લાગતા હતા અને આજુબાજુના લોકો ભેગા થઈ છે 2 રૂપબજાર ભરાતું હતું અને મહેફિલો જામતી હતી અને જતા હતા. એ પછી એ અડ્ડાનો માલિક અમરતદાદા આવીને એ છે મોજીલાઓની મોટર અને સ્કૂટરોની વણજાર લાગતી. મકાનમાં સ્ત્રીને ધમકી આપીને લઈ જતો. & લાઈસન્સ વિનાના હથિયારો મોટી સંખ્યામાં રાખવામાં આવતાં. સઘળી યાતના સાંભળીને જયભિખુનો સંવેદનશીલ આત્મા શું ગમે તે હથિયારનો ઉપયોગ ગમે તેના ઉપર ક્યારે થશે તે કહેવું દ્રવી ઊઠ્યો. એમને થયું કે ગમે તેમ પણ આ વિસ્તારનું આ છે અનિશ્ચિત હતું.” કલંક દૂર કરવું જોઈએ. આ સંદર્ભમાં એમણે એમના પરિચિત છે 2 આવી પરિસ્થિતિને કારણે નજીકની સોસાયટીના રહેવાસીઓ એવા રાજ્યના પોલીસમંત્રીની મુલાકાત લીધી. એ મંત્રીએ કહ્યું છે 2 અત્યંત ત્રાસી ગયા હતા. સાંજ પડે અને ભયના ઓળા ઊતરતા. કે અમે જરૂર આ લોકો સામે કાર્યવાહી કરીએ, પરંતુ એ માટે છે રહેવાસીઓ આ મકાન પાસેથી નીકળતા ડરતા હતા. વળી આસપાસના રહીશોએ આ ‘ન્યૂસન્સ' હોવાની અરજી આપવી ? બાજુમાં જ અવરજવરનો મુખ્ય રસ્તો આવેલો હોવાથી નાછૂટકે જોઈએ. லலலலலலலலலலலலலலலலலலலல லலலல
