________________
૪.
પ્રબુદ્ધ જીવન
ક્ટોબર, ૨૦૧૨
આ ફાંટાઓમાં મૂળ પરંપરા શ્વેતાંબર મૂર્તિ પૂજક જૈનો પાસે તપાગચ્છ સંઘના સૌથી વરિષ્ઠ આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજયરામચંદ્ર સૂરિજી છે...એક સમયે ભારતના તમામ જૈનો ભાદરવા સુદ પાંચમે જ સાથે પાસે ભાદરવા સુદ પાંચમે સંવત્સરી માટે સંઘે પ્રસ્તાવ પ્રસ્તુત કર્યો મળીને સંવત્સરીની આરાધના કરતા હતાં. સંવત્સરીના દિવસે કલ્પસૂત્ર હતો અને પૂજ્યશ્રીએ આ પ્રસ્તાવ સૈદ્ધાંતિક રીતે સ્વીકાર્યો હતો અને નામનો આગમ ગ્રંથ સકળ સંઘ સમક્ષ વાંચવામાં આવતો હતો. પૂજ્ય ભગવંતે પોતાના શિષ્યોને કહ્યું પણ હતું કે, “સકળ જૈન આજથી આશરે એક હજાર વર્ષ પહેલાં કાલિકસૂરિ નામના સંઘની એકતા થતી હોય તો તપાગચ્છ સંઘે ભાદરવા સુદ પાંચમે જૈનાચાર્યના સમયમાં ધ્રુવસેન રાજાને ત્યાં પુત્રશોક થયો અને સંવત્સરી આરાધના કરવી.' શોકમુક્ત થવા કલ્પસૂત્ર એક દિવસ પહેલાં એટલે ભાદરવા સુદ પરંતુ આચાર્ય શ્રી વિજયરામચંદ્ર સૂરિજીના પ્રશિષ્ય મુનિશ્રી ચોથે કલ્પસૂત્ર વાંચવાની આચાર્યશ્રીને રાજાએ વિનંતી કરી અને હેમભૂષણ વિજયજીએ ભાદરવા સુદ પાંચમની સંવત્સરી કરવાની પરિસ્થિતિવશ કલ્પસૂત્રનું વાંચન ત્યારથી ભાદરવા સુદ ચોથે શરૂ અનિચ્છા પ્રગટ કરતાં કહ્યું કે, “ગઈ કાલે..ઘણાં શાસ્ત્રપાઠો જોયા થયું. આ ચોથની પરંપરા ત્યારથી શરૂ થઈ
પછી પૂજ્ય ગચ્છાધિપતિશ્રી એ નિર્ણય ઉપર આવ્યા છે કે શ્રી આજથી આશરે ૪૦૦ વર્ષ પહેલાં શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક સંઘમાંથી કાલિકાચાર્ય ભગવંતે પાંચમની ચોથ પ્રવર્તાવ્યા બાદ આજે લગભગ સ્થાનકવાસીઓ અલગ થયા, આ સ્થાનકવાસીમાંથી વળી તેરાપંથી હજાર વર્ષ બાદ હવે પાંચમની સંવત્સરીની વિચારણા કરવી પણ અલગ થયા અને આ બેઉ સંપ્રદાયે ભાદરવા સુદ પાંચમની સંવત્સરી યોગ્ય નથી. આરાધનાની પ્રથા સ્વીકારી, આ રીતે ત્યારથી બે સંવત્સરીની પ્રથા આ તિથિ વિવાદ વિશે ૧૨ વર્ષ પહેલાં “પર્વ તિથિના સત્યની ચાલુ થઈ.
શોધ' શીર્ષકથી એક દસ્તાવેજી પુસ્તક પણ પ્રકાશિત થયું છે. શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક સંઘમાં પણ, તપાગચ્છ,
(૨) અચલગચ્છ, ખરતરગચ્છ વગેરે ગચ્છો છે–એક
વાચક મિત્રો! અમારું માનવું છે કે ઉપર દર્શાવેલ સમયે ચોર્યાશી ગચ્છો હતા–એમાં તપાગચ્છ સંઘ| વ્યંaફી પેક | તિથિ, ચોથ, પાંચમ, ગચ્છ, સંપ્રદાય, અધિક માસ સૌથી મોટો, અને એ ભાદરવા સુદ ચોથે સંવત્સરી
' વગેરે વિગતથી તમે જરૂર કન્ફયૂસ થયા હશો. યાદ આરાધના કરે છે, અને અન્ય ગચ્છો ભાદરવા સુદ પાંચમે. અહીં રાખવું અટપટું છે જ. પણ મતભેદ છે.
અમે પણ કન્ફયૂસ છીએ જ. એથી વિશેષ તો આ વરસની પર્યુષણ આ વરસે સ્થાનકવાસીઓ અને તેરાપંથીઓએ પહેલા ભાદરવાની વ્યાખ્યાનમાળાનું આયોજન કરતી વખતે જ્યારે અમે વિદ્વાન પાંચમે સંવત્સરી આરાધના કરી. તપાગચ્છ સંઘે બીજા ભાદરવા સુદ વક્તાઓનો સંપર્ક કર્યો ત્યારે ૧૬ થી ૨૦ વખત અમારે આ પ્રશ્નનો ચોથે સંવત્સરીની આરાધના કરી.
સામનો કરવો પડ્યો, ‘તમારા પર્યુષણ ક્યારે ? અધિક માસમાં કે આજથી આશરે ૨૭ વર્ષ પહેલાં, વિક્રમ સંવત ૨૦૪૧ની સાલમાં બીજા ભાદરવામાં? સંવત્સરી ચોથ કે પાંચમે ?' આવા શબ્દોથી
| પરમ પૂજ્ય શાંતમૂર્તિ આચાર્ય શ્રી દુર્લભ સાગર સૂરીશ્વરજી ઍવૉર્ડ (૨૦૧૨) અર્પણ શ્રી મુનિ સુવ્રતસ્વામી જૈન સંઘ, અમૃતનગર, ઘાટકોપર (વે.) દલાલ, ગિરધરભાઈ કુવાડીયા વગેરેએ સંબોધન કર્યું હતું. શ્રીમતી મુંબઈ-૮૬માં ચાતુર્માસ બિરાજમાન પ. પૂ. પ્રવચન પ્રભાવક આચાર્યશ્રી વિદ્યાબહેન મેહુલભાઈ છેડાના માર્ગદર્શન હેઠળ બાળકોએ નૃત્ય રજૂ વાત્સલ્યદીપ સૂરીશ્વરજી મ.ની પ્રેરણાથી અને તેઓશ્રીની શુભ નિશ્રામાં, કર્યું હતું. પરમ પૂજ્ય, શાંતમૂર્તિ, આચાર્ય ભગવંત શ્રી દુર્લભસાગર સૂરીશ્વરજી પ.પૂ. આચાર્યશ્રી ‘વાત્સલ્યદીપ' સૂરીશ્વરજી મ.એ છેલ્લા બે હજાર ઍવૉર્ડ (૨૦૧૨) પત્રકારશ્રી જીતેન્દ્રભાઈ એસ. શાહ (તંત્રી : વર્ષની જૈન સંઘની પરંપરાને સંભારીને કહ્યું હતું કે જૈન ધર્મમાં જ્ઞાનની ધર્મભાવના)ને ઉત્તમ ભાવનાશીલ શેઠશ્રી હસમુખભાઈ એન. છેડાના સેવા, જ્ઞાનની ભક્તિ, જ્ઞાનનું સંરક્ષણ અને જ્ઞાનનું સંવર્ધન એ જૈન હસ્તે સંભવનાથ જૈન મંદિર હૉલ, વિક્રોલી (વે.) ખાતે અપાયો હતો. સંઘની મહાન પરંપરા છે. સભાનું સંચાલન જનકભાઈ શાહે કર્યું ઉદારદિલ ભાગ્યશાળી શ્રીમતી જયશ્રીબેન હસમુખભાઈ છેડા (ગામ હતું. આ પ્રસંગે મોટી સંખ્યામાં જૈન ભાઈ-બહેનો ઉપસ્થિત રહ્યા કાંકાગરા, કચ્છ) તરફથી અપાયેલા આ ઍવૉર્ડ સમારંભમાં ડૉ. ધનવંત હતા. આ પ્રસંગે શ્રીમતી જયશ્રીબેન હસમુખભાઈ છેડાએ ઍવૉર્ડ ટી. શાહ, પ્રો. ધીરેન્દ્રભાઈ રેલિયા, શ્રી પ્રશાંત ઝવેરી, શ્રેણીકભાઈ કાયમ પોતાના તરફથી આપવાની ઘોષણા કરી હતી.
• ૧ વર્ષનું લવાજમ રૂ. ૨૦૦/-(U.S. $ 20) ૦ ૩ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૫૦૦/-(U.S. $ 50) • ૫ વર્ષનું લવાજમ રૂ. ૯૦૦/-(U.S. $ 80)
| • ૧૦ વર્ષનું લવાજમ રૂ. ૧૮૦૦/-(U.S. $180)
