________________
તમે તો જાણતા જ હો પ્રભુ, છતાં કહ્યું કે ઉત્કટ અને શુદ્ધ સ્નેહમય ભક્તિથી ભર્યું ભર્યું નિર્મળ મન એ ઘર નથી, એ તો વૈકુંઠલોક છે, જ્યાં પરમ તત્ત્વનો વાસ હોય. અનુભવી અને શાસ્ત્રોના જાણ એવા યોગી પુરુષોએ કહેલી વાત છે, ભગવન ! એટલે મારા આવા નિર્મળ હૃદય-ઘર-મંદિરમાં તમે ઝટ ઝટ પગલાં પાડો. મારા દેવ ! પધાર્યા પછી તમે ત્યાં સ્થિરપણે થોભી ન જાવ, તમને પાછા જવાનું મન થાય, તો મને ફર્ કહેજો !
મને એ બરાબર ખબર છે કે સંસારના ક્લેશોથી કલુષિત-ગંદા ઘરમાં તમે કદાપિ પધરામણી ન કરો. તમે રહ્યા ભવસાગરના પેલા કિનારાના રહેવાસી. ત્યાંથી તમારે અહીં આવવું હોય તો તમારું રહેઠાણ ક્લેશ-રહિત જ હોવું ઘટે. કેમકે :
લેશે વાસિત મન સંસાર, ક્લેશ-રહિત મન તે ભવપાર જો વિશુદ્ધ મન-ઘર તુમે આયા, પ્રભુ! તો અમે નવનિધિ રિદ્ધિ પાયા....”(૩) આ જ વાત શબ્દભેદે અને ભાષાભેદે મેં આ રીતે પણ સાંભળી છે :
“चित्तमेव हि संसारो, रागादिक्लेशदूषितम् ।
तदेव तैर्विनिर्मुक्तं, मोक्ष इत्यभिधीयते ॥ અર્થાત્ રાગ-દ્વેષના ક્લેશોથી છલકાતું ચિત્ત એટલે સંસાર; અને તે ક્લેશો વગરનું ચિત્ત તે જ મોક્ષ કે ભવપાર. હવે અમે તો, ઉપર કહ્યું તેમ, અમારા ઘરને સ્વચ્છ બનાવી દીધું છે; ક્લેશનો છાંટોયે ત્યાં ન રહે તેવી કાળજી લીધી છે. હવે અમારા આવા વિશુદ્ધ-સાફસુથરા ઘરમાં તમારું આગમન જો થાય તો, પ્રભુ! અમે તો નિહાલ થઈ જઈએ ! નવ નિધિ અને સઘળી ઋદ્ધિ-સિદ્ધિ, પછી તો, અમારા ઘેર જ હોય ! માટે પ્રભુ ! હવે ઝટ પધારો ! વિલંબ મત કરો !
અલબત્ત, એક વાત પાકી છે. તમારો, અમારા મન-મંદિરમાં પધાર્યા સિવાય, છૂટકો નથી થવાનો. “ભક્તિ' નામનો કામણ તંતુ અમે એવો તો મેળવી લીધો છે કે એ તંતુ તમને અહીં સુધી ખેંચી લાવ્યા વિના નહિ જ રહે. એ તંતુ ન હોય તો તમને ત્યાંથી – જ્યાં તમે પહોંચ્યા છો તે સ્થાનેથી અહીં લાવવાનું શક્ય જ ન બને. બાપ રે ! તમે તો અમારાથી કેટલા બધા વેગળા જઈ વસ્યા છો !:
સાત રાજ અળગા જઈ બેઠા, પણ ભગતે અમ મનમાંહિ પેઠા અળગાને વળગ્યા જે રહેવું, તે ભાણા ખડખડ દુઃખ સહેવું...” (૪)
ભક્તિાતત્ત્વ ૩િ૯
