________________
જેના પર વિશ્વાસ બેસી જાય, તે પછી તે વિશ્વાસનો ગેરલાભ પણ ઉઠાવે, તેમને છેતરી પણ જાય, તો તેમની ભલમનસાઈને કારણે તેઓ તેનો ભોગ બની જતા. વિશ્વાસ મૂકાય તે માણસ નજીકનો જ હોય અથવા નજીકનો બની જ જાય, અને સાહેબની ભલમનસાઈનો તથા વિશ્વાસનો વધુમાં વધુ ફાયદો, એ નજીકના લોકોએ જ, હંમેશાં ઉઠાવ્યો છે. વિશ્વાસ સમર્પણ પ્રેરે, તેને બદલે જૂઠની પ્રેરણા કેમ આપતો હશે, એ કોયડો ઉકેલાતો નથી. વિશ્વાસ અને જૂઠની જુગલબંદી, લાગે છે કે, ચાલતી જ રહે છે અને ચાલતી જ રહેશે.
પણ આની કદાપિ ખબર જ ન પડતી એવું નહોતું. અવસરે તેઓને ખ્યાલ આવી જતો. પરંતુ એક રાજસી વ્યક્તિત્વમાં જ સંભવે તેની ઉદારતા અને સરળતા તેમનામાં હતી, અને તેને લઈને તેઓ તે બધું જાણ્યા પછીયે જતું કરતા, જતું કરી શકતા. ક્વચિત્ ખિન્ન થાય તો બોલતા - એમનાં એવાં કર્મ ! આપણે એમની દયા ચિંતવવી, એ સિવાય આપણે શું કરી શકીએ ?
અને એ પણ અનેક વાર જોયું છે કે તેમણે માફ કરી દીધા જ હોય, વીસરી પણ ગયા હોય, પણ તેમને છેતરનારા કે તેમની સાથે જૂઠ આચરનારા ક્યાંક ને ક્યાંક હેરાન થાય જ થાય, અને તેઓ ફરીહરીને પાછા સાહેબના શરણે જ આવે, અને ત્યારે તેમને સાંત્વન આપવાથી માંડીને તેમની તકલીફોના-હેરાનગતિના નિવારણનું માર્ગદર્શન પણ સાહેબે જ આપવાનું હોય.
તો આવા વાસ્તવિક ગુણવૈભવના સ્વામી હતા સાહેબજી. તેમની ખોટ પડ્યાને એક વરસ જોતજોતામાં પસાર થઈ ગયું. આમને આમ વર્ષોના વર્ષો પણ વહી જશે. આપણે બધાં આપણાં કામોમાં મશગૂલ થઈશું. ક્યારેક એમને યાદ કરી લઈશું. અને બીજી જ પળે પાછા પોતાની ઘટમાળમાં ખોવાઈ જઈશું.
સંસારનો આ જ ક્રમ રહ્યો છે. એ ક્રમ બદલવાની આપણી ગુંજાઈશ પણ નથી અને રુચિ પણ નથી. સવાલ ગુરુને ભૂલી જઈશું એ નથી, સવાલ તો ગુરુના ઉપદેશોને અને એમના સગુણોને ભૂલી જઈએ તો ? – એ છે. એક ચોટદાર સુભાષિત હમણાં જ વાંચવા મળ્યું તે, આ સંદર્ભમાં, અહીં ટાંકવું બહુ પ્રસ્તુત બનશે.
“મૃત્યુથી પડેલી ખોટ પછી દુનિયા એટલી ઝડપથી ફરી પોતાનો વ્યવહાર ગોઠવી લે છે, કે ચાલ્યું ગયેલું તે જણ કદાચ છે ને પાછું આવે, તો ગૂંચવાડામાં જ પડી જાય.”
ગુરુતત્ત્વ |૨૧૩
