________________
હવે જેઓ શ્રીસંઘને સામાન્ય ટોળું ગણતા હોય અને પોતાને જ સંઘ સમજતા હોય તેવા જીવોને “ક્ષુદ્ર’, ‘છીછરા’ અને ‘પામર નહિ ગણીએ તો કેવા ગણીશું?આ જીવો ક્ષુદ્રતાના ભંડાર હોવાના; તેમની દૃષ્ટિ અને વૃત્તિ પણ શુદ્ર હોવાની. ફલતઃ તેમની વર્તણૂકના કારણે સંઘ-વ્યવસ્થા ક્ષીણ થઈ, થવા માંડી, અને શાસનમાન્ય, શાસ્ત્ર-આધારિત વ્યવસ્થાનું સ્થાન રાજસત્તા અને તેના કાયદાઓ દ્વારા રચાયેલી વ્યવસ્થા લેવા માંડી.
આના પરિણામે સંઘના જ આશ્રયે વર્તતાં કાર્યો સદાય, શ્રમણ સંસ્થાના યોગક્ષેમ જોખમાય, અને અઢી હજાર વર્ષોની અનુશાસિત વ્યવસ્થા તૂટે તો તેને માટે કોને જવાબદાર ગણીશું? તેની ફરિયાદ ક્યાં કરી શકાય? આપણે સહુએ, સંઘમાં વર્તતી પ્રત્યેક વ્યક્તિએ ગંભીરપણે વિચારવા યોગ્ય આ મુદ્દો છે.
(ભાદરવો, ૨૦૬૭)
૧૧૦
