________________
(૪૬)
પૂજ્યપાદ ગુરુમહારાજજીની ગયા મહિને થયેલી ઓચિંતી અને અણકલ્પી ચિરવરિદાયથી, મારું - અમારું - આપણા સહુનું શિરછત્ર ઝૂંટવાયું છે. તેને કારણે જીવનમાં સર્જાયેલા શૂન્યાવકાશ અથવા ખાલીપાને વર્ણવવા માટે કોઈ શબ્દ સૂઝતા નથી. શબ્દો જાણે કે સૂકાઈ ગયા છે ! હ્રદય ક્ષુબ્ધ છે, આંખો સ્તબ્ધ. થીજેલી વેદનામાં વલોવાતું હૈયું, ઓગળીને આંસુવાટે વહી જવાનું સામર્થ્ય ગુમાવી બેઠું છે. બધું જ કોઈ મશીનની માફક ચાલ્યા કરે છે, નિષ્પ્રાણ, નિશ્ચેતન.
રડવું હોય તોય રડી ન શકીએ, હસવું ન હોય તો પણ હસવું પડે, આ પ્રકારની સ્થિતિ, આપણે - અમે સાધુઓ પણ -, સામાજિક પ્રાણી હોવાનો અહેસાસ સતત કરાવ્યા કરે છે. માનવ-મનને સ્પર્શતી આ કારમી વિડમ્બના છે.
‘સાહેબ’નું ન હોવું, અચાનક જ સદાને માટે ચાલ્યા જવું, એ વાતનો સ્વીકાર કરવા જેટલી હિમ્મત હજી બંધાતી નથી. તો કાળદેવતાએ કે નિયતિએ સર્જેલી વાસ્તવિકતાનો ઇન્કાર કરવાનું પણ ક્યાં શક્ય છે ?
અનેક લોકોના મનમાં એક સવાલ ચૂંટાય છે ઃ ઘણાય પૂછે છે, પૂછાવે પણ છે કે એકાએક આમ કેમ બન્યું ? તબિયત ઢીલી હતી, પરંતુ કશુંક ગંભીર(સિરિયસ) હોવાનાં તો કોઈ એંધાણ નહોતાં, જવાબ પણ ‘સારું છે’ એમ જ હમેશાં મળતો હતો. તો અચાનક તબિયતમાં શું ફેરફાર થયો કે સાહેબ ચાલ્યા ગયા ?
અચાનક જ સાહેબે વિદાય લઈ લીધી, તેથી અમે બધા દિગ્મૂઢ અને કિંકર્તવ્યશૂન્ય બન્યા હોઈ, બધી વાતોનો શાંતિથી જવાબ આપવા અસમર્થ હતા, તેથી લોકો પોતાની સમજણ, અક્કલ અને પંચાતિયા મનોવૃત્તિનો ઉપયોગ કરીને, પોતાને અનુકૂળ એવો ખુલાસો શોધવા - વિચારવા લાગ્યા, અને તે રીતે પોતાને લાગેલી વાતો પ્રચારવા પણ લાગ્યા. સ્વાભાવિક રીતે જ આવી સ્થિતિમાં અનિષ્ટ તત્ત્વોનું ચડી વાગે. પરંતુ શોક-વ્યાકુળ અમે લોકો આ બાબતે તદ્દન નિરુપાય જ હતા. સાહેબની વિદાયજનિત વ્યાકુળતા જ આ દિવસોમાં સર્વોપરી રહી છે.
,,
ઘણા એમ કહે છે કે “તમારા (મારા) આવવાની રાહ જોતા હતા. તમને મળી લીધું એટલે સંતોષ થઈ ગયો, અને ચાલ્યા ગયા.” આ રીતે વિચારવું મને બરાબર નથી લાગતું. અમે વિહાર કરીને આવ્યા એ વાત સાચી. સાહેબની તબિયત સુધરતી હતી, અને પૂર્વવત્ સ્વસ્થ થઈ જવાની સહુને ખાતરી હતી. તે પણ ખરૂં.
૧૯૦|
